Sau hơn hai năm triển khai thực hiện trả lương qua tài khoản

Khách hàng rút tiền qua thẻ tại một máy ATM trên địa bàn thành phố Nam Định.                                                                    Ảnh: Dương Đức

Thực hiện Chỉ thị số 20/2007/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc trả lương qua tài khoản cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, tỉnh ta là một trong những địa phương đầu tiên thực hiện cùng với một số thành phố lớn như: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh. Bắt đầu từ ngày 1-1-2008, tỉnh ta thực hiện chi trả lương cho cán bộ công chức, viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước theo tài khoản cá nhân, đầu tiên là thực hiện tại UBND thành phố Nam Định và các cơ quan trực thuộc UBND tỉnh đóng trên địa bàn thành phố. Từ ngày 1-1-2009, triển khai mở rộng đến các huyện tuỳ theo điều kiện hạ tầng của địa phương. Theo chỉ đạo của Chính phủ, công tác triển khai thực hiện Chỉ thị 20 sẽ được tổng kết, đánh giá vào cuối năm 2010 để từ đó rút ra những vấn đề cần khắc phục và hoàn thiện.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 888 đơn vị thực hiện công tác trả lương qua tài khoản cho cán bộ công chức, người lao động trong đơn vị hành chính sự nghiệp và doanh nghiệp. Trong đó, chỉ tính riêng việc triển khai Chỉ thị 20 trên địa bàn đã có 766 trên tổng số 1110 đơn vị hành chính sự nghiệp toàn tỉnh thực hiện trả lương qua tài khoản với trên 27 nghìn tài khoản cá nhân mở tại các ngân hàng thương mại. Theo dự tính của Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, số lượng đơn vị hưởng lương từ ngân sách Nhà nước triển khai thực hiện đến cuối năm 2010 sẽ lên đến 950/1110 đơn vị. Tổng số tài khoản cá nhân được mở đã lên đến trên 210 nghìn thẻ, gồm các thành phần từ công chức viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên. Để đáp ứng dịch vụ cho số lượng chủ thẻ trên, các ngân hàng trên địa bàn đã lắp đặt 67 máy rút tiền tự động (ATM), tăng 50 máy so với thời điểm đầu khi triển khai thực hiện. Trong đó, trên địa bàn thành phố có 46 máy, còn lại được lắp đặt tại các huyện. Bên cạnh đó còn có 54 điểm chấp nhận thanh toán (POS) ở các đơn vị, trung tâm thương mại như: Siêu thị Happymart, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, bưu điện, khách sạn, trường đại học, khu công nghiệp, rạp chiếu phim... và một số điểm ở các huyện, thị trấn.

Đồng chí Hoàng Trọng Đạt, Phó Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, Trưởng ban chỉ đạo thực hiện Chỉ thị 20 tại địa phương cho biết: Việc triển khai trả lương theo tài khoản đối với cán bộ công chức viên chức bước đầu giúp người dân tiếp cận với những phương tiện thanh toán hiện đại và làm thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt của người dân. Bên cạnh đó giúp gia tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh tế xã hội. Đối với các chủ tài khoản sử dụng thẻ thì đảm bảo an toàn cá nhân, còn ngân hàng thì mở rộng tiếp cận khách hàng và gia tăng việc thu hút vốn nhàn rỗi với mức chi phí thấp. Đây cũng là một chủ trương lớn tiến tới việc thanh toán không dùng tiền mặt. Tuy nhiên vấn đề đặt ra là chất lượng và tính ổn định dịch vụ mà các ngân hàng cung cấp. Các ngân hàng đã chú trọng phát triển các tiện ích đi kèm dịch vụ trả lương qua tài khoản nhưng mức độ sử dụng các tiện ích này vẫn còn hạn chế. Hầu hết các chủ tài khoản vẫn chỉ thực hiện các tiện ích rút tiền mặt qua máy ATM. Nếu chỉ đơn thuần là việc thay vì lĩnh lương tại cơ quan bằng việc rút tiền mặt tại máy ATM thì hiệu quả hạn chế. Trên thực tế với khoản thu nhập của một người được hưởng hàng tháng nhận qua tài khoản là không nhiều nên việc rút tiền mặt của các chủ thẻ đã tạo nên sự quá tải đối với hệ thống máy ATM trong thời gian qua. Các sự cố như máy hết tiền do không tiếp quỹ kịp thời, hỏng hóc hay bảo dưỡng, khách hàng phàn nàn về chất lượng dịch vụ một phần nguyên nhân từ khách hàng nhưng cũng có nguyên nhân từ phía ngân hàng khi cơ sở hạ tầng, điều kiện tiếp quỹ vẫn còn gián đoạn. Các ngân hàng đua nhau mở rộng phát hành thẻ bằng việc khoán cho nhân viên đã dẫn đến số lượng thẻ ảo khá lớn không được sử dụng. Từ đó, mục đích chính của các ngân hàng sử dụng số tiền nhàn rỗi trong các tài khoản để tái đầu tư là chưa thành công. Mặt khác, các đơn vị cung ứng hàng hoá, dịch vụ không mặn mà triển khai dịch vụ thanh toán trực tiếp qua thẻ tín dụng do nhiều yếu tố như ngành điện, nước, viễn thông sẽ giải quyết số lao động dôi dư như thế nào khi triển khai việc thanh toán các hoá đơn dịch vụ qua thẻ. Mặt khác, các điểm chấp nhận thẻ thanh toán POS mặc dù đã được lắp đặt máy nhưng khách hàng và nhân viên ngại thanh toán qua thẻ... đã làm hạn chế các tiện ích của tài khoản cá nhân (thẻ ATM). Hệ thống các ngân hàng cũng đã kết nối thành công hai liên minh thẻ lớn nhất trên thị trường là Banknetvn và Smartlinhk để đảm bảo các chủ thẻ có thể rút tiền ở nhiều địa điểm, thuộc nhiều ngân hàng.

Hiện tại trên địa bàn thành phố Nam Định với 46 máy ATM được lắp đặt hoạt động tương đối ổn định, các ngân hàng cần tập trung điều kiện để chất lượng dịch vụ luôn đảm bảo hoạt động. Tuy nhiên, khó khăn trong công tác triển khai thực hiện Chỉ thị 20 đến các huyện đang đặt ra nhiều vấn đề về cơ sở hạ tầng. Hiện nay, các ngân hàng đã triển khai lắp đặt 21 máy ATM ở các huyện. Việc thực hiện trả lương qua tài khoản trước tiên theo đề xuất từ phía đơn vị hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, ngân hàng căn cứ điều kiện của mình để phối hợp thực hiện không nên chạy theo thành tích và số lượng mà cần đặt trọng tâm vào nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ trả lương qua tài khoản.

Sau hơn hai năm triển khai thực hiện Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ kết quả đã đạt được đúng mục đích, ý nghĩa kinh tế - xã hội. Tuy nhiên vấn đề đặt ra còn nhiều đối với ngành ngân hàng như tính ổn định, đồng bộ cũng như các dịch vụ đi kèm hỗ trợ khác nhằm hoàn thiện hơn lộ trình thực hiện đề án thanh toán không dùng tiền mặt./.

Bảo Ngọc