Sau giao đất cho dự án sân Golf Đồ Sơn: Doanh nghiệp lao đao, dân không việc làm

“Ngư ông mất cần câu”…

Ông Nguyễn Văn Lãm ở phường Ngọc Xuyên (quận Đồ Sơn), có đầm bị thu hồi kể: “Gia đình tôi có 4 người đều đang độ tuổi lao động. Năm 1992, gia đình nhận khoán 1,5 ha đất bãi để canh tác. Lúc đầu,  trồng cói để rửa mặn, sau  cấy lúa. Cách đây 5 năm, gia đình chuyển sang nuôi tôm quảng canh cải tiến. Hai năm trước, được Xí nghiệp dịch vụ nuôi trồng thuỷ sản Đồ Sơn khuyến khích và hướng dẫn kỹ thuật nuôi tôm công nghiệp, gia đình dồn hết vốn liếng đầu tư. Đang khấp khởi mừng thì việc làm ăn đang ổn định, thu hoạch sản phẩm hàng năm có nhiều thuận lợi thì bất ngờ phải dừng lại toàn bộ diện tích đầm nằm trong quy hoạch dự án làm sân golf. Bao công cải tạo đồng đất, đến giờ người ta lại phun cát lấp đầy, trồng cỏ, làm sân Golf. Hoàn cảnh chúng tôi bây giờ chẳng khác gì “ngư ông ăn hết cá, nhưng bị mất cần câu”. Chẳng kiếm được việc làm, trong khi miệng ăn núi lở, nhàn cư vi bất thiện".

Hai vợ chồng chị Phạm Thị Thành cũng đang bối rối tìm việc làm. Mới vài năm trước, gia đình chị  bị mất 2 mẫu đất canh tác do nằm trong vùng quy hoạch khu công nghiệp. Được đền bù 60 triệu đồng,  vợ chồng nhận chuyển nhượng một mẫu đầm hết 40 triệu, số còn lại đầu tư nuôi tôm sú công nghiệp. Khi mua đầm, chị cũng đã thăm dò biết vùng này nằm trong quy hoạch  dự án 325ha nuôi tôm công nghiệp đường 14 đã được phê duyệt. Vậy mà tôm chưa thấy đâu, gia đình chị đã phải ngậm ngùi dành diện tích đầm nuôi cho dự án sân Golf.

Không chỉ ông Lãm, chị Thành mà cả gần 400 gia đình nhận khoán đầm của Xí nghiệp dịch vụ nuôi trồng thuỷ sản Đồ Sơn đang bối rối. Họ đều là những nông dân, công nhân xí nghiệp nhận khoán từ khi đồng đất này còn là bãi triều. Bao nhiêu công sức đắp đê rửa mặn, vật lộn với cây cói, cây lúa,  đến khi thành công với con tôm, vốn liếng chưa lấy thu lại là bao, thì đầm  bị quy hoạch thành sân golf. Thiệt hại của bà con  không nhỏ. Theo Phó giám đốc xí nghiệp nuôi trồng thủy sản Đồ Sơn, mỗi ha đầm tôm bán thâm canh đầu tư không dưới 200 triệu đồng. Đó là chưa kể nhiều đầm đã triển khai nuôi tôm công nghiệp, đầu tư còn lớn hơn. Ngoài các gia đình đã nhận khoán đầm nuôi, đời sống khoảng 150 gia đình với hàng trăm lao động có nguồn sống cũng phụ thuộc vào những khu đầm này. Họ làm thuê cho các đầm tôm khi vào mùa sản xuất, đến kỳ thu hoạch; hằng ngày,  đi lấy con giắt nơi bãi triều về làm thức ăn nuôi tôm, cua; rồi làm dịch vụ xăng dầu, máy bơm, ngư lưới cụ, thức ăn…cho các đầm nuôi. Hiện giờ, cuộc sống của nhiều hộ lam vào khó khăn. Lao động trung tuổi, người ngồi nhà, người  vào nội thành tìm việc lặt vặt, lương chẳng đủ nuôi thân. Thanh niên thì hồi hộp chờ dự án sân golf gọi vào làm việc, vì nghe đâu, khi mới triển khai thực hiện, chủ dự án hứa sẽ thu xếp việc làm ổn định cho một số lao động địa phương!?

Doanh nghiệp lao đao

Hiện nay, Xí nghiệp nuôi trồng thủy sản Đồ Sơn chỉ còn 109 ha đầm thủy sản và trại sản xuất cua giống. Dự án sân Golf thu hồi phần lớn diện tích đầm, đã chia cắt hoàn toàn hệ thống thuỷ lợi từng được đầu tư kinh phí hàng tỷ đồng từ dự án nuôi tôm công nghiệp, nên diện tích đầm còn lại phải lấy nước nhờ bên Xí nghiệp nuôi trồng thủy sản Kiến Thụy. Nhưng bên ấy cũng đang điêu đứng vì ô nhiễm nước thải từ khu công nghiệp Đồ Sơn. Về phần mình, xí nghiệp nuôi trồng thủy sản Đồ Sơn cũng đang phải bỏ không 5 ha đầm vì ô nhiễm do nguồn nước thải sinh hoạt của khu dân cư Ngọc Hải. Ba bề, bốn bên bị ô nhiễm, bị chia cắt thuỷ lợi, những diện tích đầm nuôi còn lại bắt đầu sản xuất cầm chừng, rồi số  hộ bỏ đầm cứ tăng dần. Vì vậy, từ đầu năm đến nay, sản lượng thủy sản nuôi trồng của xí nghiệp chỉ đạt hơn 13 tấn, bằng 4,5% mức kế hoạch. Ngoài ra, xí nghiệp còn lo giải quyết việc làm cho những công nhân có đầm bị dự án sân Golf thu hồi.

Lại nghe đâu, cả khu vực đầm nuôi còn lại và trại cua giống của xí nghiệp cũng thuộc vùng quy hoạch đô thị, công nghiệp. Thế là các chủ đầm phân vân, dừng việc đầu tư sản xuất. Lãnh đạo xí nghiệp thì lo ngại dự án xây dựng trại sản xuất cua giống cũng sẽ bị phá sản như dự án nuôi tôm công nghiệp đường 14 trước đây. Anh Phạm Văn Ba băn khoăn: “Phải mất rất nhiều thời gian, công sức, chúng tôi mới xây dựng được trại sản xuất cua giống và triển khai thành công mô hình sinh sản nhân tạo và ương nuôi cua biển. Bị nằm trong quy hoạch dự án công nghiệp có nghĩa là toàn bộ trại cua giống sẽ phải di chuyển đi nơi khác. Tiền tỉ đầu tư cho hạ tầng coi như mất”…

Nỗi lo ngại của người dân và doanh nghiệp trong vùng dự án sân Golf Đồ Sơn là có cơ sở cần có cơ chế quan tâm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn này, có việc làm, ổn định cuộc sống.