Trong hai ngày 15 và 16/10/2019 vừa qua, TAND tỉnh Điện Biên đã xét xử phúc thẩm vụ án với bị cáo Vàng A Tỉnh (SN 1988, ngụ bản Huổi Lóng, xã Na Sang, Mường Chà, Điện Biên). Phiên xử có đông đảo người dân đến dự. Ngoài cảnh sát bảo vệ, lực lượng cảnh sát cơ động, còn có lực lượng sử dụng chó nghiệp vụ cũng tham gia bảo vệ vụ án bởi “sức nóng” trong và ngoài phòng xử.
Đi… trèo cây chuối sau khi giấu xác người
Trước đó, trong phiên sơ thẩm, bị cáo được TAND huyện Mường Chà tuyên phạm các tội “Không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng” và “Xâm phạm thi thể”.
Tại phiên phúc thẩm, bị cáo khai khoảng 9h30 ngày 16/10/2018, tại khu vực khe suối ông Kiệu thuộc bản Huổi Lóng, xã Na Sang, Tỉnh có ý định muốn quan hệ tình dục với Hờ Thị Tùng. Nạn nhân bỏ chạy và bị ngã xuống thác đá. Mặc dù có điều kiện nhưng Tỉnh đã không cứu giúp dẫn đến chị Tùng bị chết. Đến khoảng 17h cùng ngày, Tỉnh đưa thi thể chị Tùng đi giấu, dìm xuống suối Nậm Mức.
Thẩm phán, Chủ tọa Sùng A Sà hỏi: “Trong lúc mọi người đi tìm nạn nhân thì bị cáo đi đâu?”.
“Đi tìm lợn, trên đường đi bị rắn cắn nên bị cáo vào Trung tâm y tế huyện để chữa”.
“Không phải chạy trốn hoặc chữa hàng chục vết xước trên người chứ?”.
“Im lặng”.
“Bị cáo khai các vết xước đó là do trèo cây chuối. Trèo cây chuối trơn tuột, mà vừa mới gây án giấu xác để phi tang, còn nghĩ gì đến trèo chuối? Bị cáo trả lời đi?”.
Bị cáo cúi mặt.
HĐXX hỏi tiếp: “Lần khai đầu tiên, bị cáo khai với CQĐT tỉnh rằng nạn nhân “gạ tình” bị cáo, như “lắc mông, vạch áo để hở ngực, do chồng đi làm thuê ở xa nên thèm muốn”... Nhưng sao khai với Công an Mường Chà, bị cáo nói mình gạ tình nạn nhân nên đuổi bắt hòng quan hệ tình dục. Vậy lời khai nào đúng?”.
Bị cáo: “Lời khai thứ hai là đúng”.
Tại Tòa, ba nhân chứng Sình Thị Khoa, Vàng Thị Pàng, Hờ Thị Co lần lượt được HĐXX yêu cầu trình bày việc có mặt gần nương Chít, nơi nạn nhân đi làm việc, cũng là nơi xảy ra vụ án. Qua người phiên dịch và hành động của ba nhân chứng diễn tả, cho thấy tiếng kêu cứu của nạn nhân rất đáng sợ, kéo dài khoảng 20 phút thì lịm dần.
Giải thích khó hiểu của cán bộ điều tra
Trước đó, ở phiên sơ thẩm, Điều tra viên (ĐTV) Bùi Mạnh Hùng thuộc CQĐT Công an tỉnh Điện Biên vắng mặt, nhưng tại phiên phúc thẩm ĐTV Hùng có mặt.
Luật sư (LS) Nguyễn Thị Minh Châu (Đoàn LS Bảo Châu và cộng sự, Đoàn LS Hà Nội, bảo vệ cho phía người nhà bị hại), hỏi: “Trong hàng loạt thực nghiệm điều tra, nguồn gốc video ông lấy ở đâu?”. ĐTV Hùng không trả lời. LS cho rằng clip đó trong “Biên bản thực nghiệm điều tra ngày 29/11/2018” là dàn dựng dựa vào lời khai gian dối, mâu thuẫn của bị cáo.
LS Châu hỏi tiếp: “Việc thay đổi tội danh từ Quyết định khởi tố hình sự số 01 ngày 19/11/2018 về tội “Giết người” bằng Quyết định số 58 ngày 1/12/2018 chuyển sang tội “Không cứu giúp” và “Xâm phạm thi thể” do ai tham mưu?”. ĐTV Hùng cho biết: “Do tôi tham mưu, đề xuất”.
LS Lê Thị Xuân (Văn phòng LS Công lý, Đoàn LS tỉnh Điện Biên, bảo vệ phía người nhà nạn nhân), chất vấn ĐTV Hùng: “Việc dùng manơcanh nhẹ hơn rất nhiều so với cơ thể nạn nhân nặng 55kg, thay thế cho xác nạn nhân bị chết cứng, để Tỉnh khuân vác ra sông dìm, buộc trong điều kiện có nhiều cây cối, lau sậy, ghềnh đá, lại lúc tối trời; là “vênh” rất nhiều với thời gian và khoảng cách như thực nghiệm hiện trường ngày 16/11/2018”.
Chưa hết, cần phải nói thêm, khi CQĐT Công an tỉnh làm thủ tục khám nghiệm hiện trường, theo tố cáo của người nhà nạn nhân và các nhân chứng, đã cho dân quân đến phát quang hiện trường, xóa các dấu vết vật lộn, vết cây cỏ đổ rạp do bị cáo kéo nạn nhân từ nương chít xuống khe suối, là nguyên nhân thay đổi hoàn toàn bản chất vụ án.
Về phía ĐTV Hồ A Tủa thuộc CQĐT Công an huyện Mường Chà, trước đó ở phiên sơ thẩm nói “tôi có đến nơi bị cáo khai trèo cây chuối bị ngã xem xét, chụp nhiều ảnh, nhưng thấy Tỉnh nói đúng nên tôi bỏ hết số ảnh đó đi rồi”. Tại phiên phúc thẩm, ĐTV Tủa nói: “ Là công an nên tôi… chụp chơi thôi”.
Giám định viên (GĐV) Pháp y Nguyễn Quang Vinh, Phòng Kỹ thuật Hình sự Công an tỉnh Điện Biên, tại phiên phúc thẩm thì “đính chính”: “Nguyên nhân chết của nạn nhân là do ngạt cơ học, chứ không phải cụm từ “nghĩ nhiều đến cái chết...””.
Tòa hỏi ngạt cơ học là gì và Kết luận giám định pháp y số 67 ngày 4/12/2018 ghi “các vết thương do va đập nhẹ gây nên... Cánh tay phải có vết bầm tím; cẳng tay trái bầm tím, tụ máu; vùng trán do vật cứng va đập mạnh gây nên”, vậy vật gì gây nên? Ông Vinh trả lời rất khó hiểu: “Ngạt cơ học, tôi hiểu mô phổi vì không xác định được do chết lâu trong nước... Các vết thương cũng khó xác định được. Rất khó...”.
Trong khi đó, Kết luận giám định của Viện Khoa học Kỹ thuật Hình sự Bộ Công an) trước đó, ngày 3/12/2018, lại nêu rõ: “Nhu mô phổi không thấy hình ảnh tổn thương ngạt nước...”.
Hủy toàn bộ án sơ thẩm
 |
| Thẩm phán, Chủ tọa Sùng A Sà thay mặt HĐXX quyết định hủy án sơ thẩm, điều tra lại |
Một chứng cứ quan trọng Tòa phúc thẩm đưa ra là Bản tự khai của ông Vàng A Chu (bố bị cáo Tỉnh) ngày 15/1/2019 viết: “Con trai tôi giết Hờ Thị Tùng là có thật” và “Biên bản thừa nhận Tỉnh hiếp và giết nạn nhân, mang xác đi giấu ở bờ suối Nậm Mức” giữa các thành viên hai bên gia đình nạn nhân - bị cáo.
Tòa hỏi “ông nghĩ thế nào về lời khai, nhận tội này?” Ông Chu cho rằng “tôi viết do gia đình nạn nhân ép buộc”. Ông Hờ A Ly (bố nạn nhân), ông Vàng A Phình (bố chồng) và Vàng A Phong (chồng nạn nhân) thì cho rằng: “Chính vợ chồng ông Chu và các con cái đến gia đình chúng tôi van xin, khóc lóc, tự viết và chấp nhận mức bồi thường. Không ai ép cả”.
Sau hai ngày xét xử, đại diện VKSND tỉnh có quan điểm theo hướng án sơ thẩm, giữ tội “không cứu giúp” với bị cáo. Tuy nhiên TAND tỉnh Điện Biên tuyên hủy toàn bộ án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra xét xử lại, vì không thu thập xác minh đầy đủ các chứng cứ và vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Tại phiên phúc thẩm, bố chồng nạn nhân còn nêu lên nghi vấn chính Vàng A Tỉnh từng gây án mạng với vợ cũ hồi năm 2016: “Chỉ trong 10 phút vợ cũ của Tỉnh té đái ra quần, có vết hằn do bóp cổ, giống y như với con dâu tôi”. Ông Phình giận dữ tố cáo: “Đối tượng này chuyên môn giết người. Đề nghị pháp luật trừng trị, không thì đối tượng ra tù còn gây bao án mạng nữa cho dân bản”.
