Chiều 7/9, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng - Trưởng SOM ASEAN Việt Nam, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia ASEAN 2020 - chủ trì Họp báo quốc tế về Hội nghị AMM-53 và các Hội nghị liên quan.
Tại họp báo, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh sẽ chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM-53) và các Hội nghị liên quan từ 9-12/9/2020.
Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các đối tác (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Nga, EU, Ấn Độ, Australia, New Zealand, Canada…) và Tổng Thư ký ASEAN sẽ dự các Hội nghị.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc sẽ dự và phát biểu tại phiên khai mạc Hội nghị vào sáng ngày 9/9.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, sẽ có khoảng 20 hội nghị, phiên họp cấp Bộ trưởng như Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53, các Hội nghị Bộ trưởng ASEAN với đối tác (PMCs+1), Hội nghị Bộ trưởng ASEAN+3 lần thứ 21, Hội nghị Bộ trưởng Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 10; Hội nghị Bộ trưởng Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 27…
Nhân dịp này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng sẽ chủ trì Phiên họp đặc biệt của Hội đồng điều phối ASEAN (ACC) về phát triển tiểu vùng, Đối thoại Bộ trưởng ASEAN về thúc đẩy vai trò của phụ nữ đối với hòa bình và an ninh bền vững, và Đối thoại giữa các Bộ trưởng ngoại giao ASEAN và Ủy ban liên chính phủ ASEAN về nhân quyền (AICHR).
Với sự tham gia của 28 đoàn đến từ 4 châu lục và có múi giờ khác nhau, công tác tổ chức và sắp xếp lịch họp cho đợt họp này là một thách thức lớn đối với nước Chủ tịch.
Tuy nhiên, Việt Nam đã cố gắng hài hòa, xử lý yêu cầu của các bên, đồng thời đảm bảo mạch hội nghị và thông lệ của ASEAN.
Thông tin về nội dung trao đổi tại các Hội nghị lần này, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết, AMM-53 và các Hội nghị liên quan là một trong những đợt Hội nghị quan trọng nhất trong năm Chủ tịch ASEAN 2020.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp bởi cạnh tranh chiến lược gay gắt giữa các nước lớn, căng thẳng gia tăng ở một số điểm nóng; dịch bệnh Covid-19 với các làn sóng lây nhiễm mới, gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống kinh tế-xã hội của các nước thành viên ASEAN.
Dù hoạt động hợp tác ASEAN chịu nhiều ảnh hưởng do tác động của dịch Covid-19, Việt Nam đã và đang cố gắng hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN, đề xuất nhiều sáng kiến, duy trì và thúc đẩy hợp tác cả trong phòng chống dịch bệnh cũng như xây dựng Cộng đồng, đẩy mạnh quan hệ đối ngoại của ASEAN và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.
Trên cơ sở đó, các Bộ trưởng sẽ trao đổi một số nội dung như rà soát tiến độ và đảm bảo chất lượng triển khai các ưu tiên, sáng kiến lớn đã thoả thuận cho năm 2020 như Đánh giá giữa kỳ các Kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 trình Cấp cao 37 ghi nhận, Đánh giá triển khai Hiến chương ASEAN, treo cờ ASEAN tại các công sở các nước thành viên, xây dựng tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025...;
Đẩy mạnh triển khai các sáng kiến, đề xuất hợp tác ứng phó dịch Covid-19 như thúc đẩy vận hành hiệu quả Quỹ hợp tác ứng phó dịch Covid-19, Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19, thông qua Tài liệu khái niệm và TOR của Kho dự trữ vật tư y tế khu vực, thông qua Tài liệu khái niệm của Khung phục hồi tổng thể ASEAN để đi vào xây dựng Khung phục hồi;
Kiểm điểm và định hướng hợp tác ASEAN với các đối tác, tăng cường phối hợp ứng phó với Covid-19, giảm thiểu tác động của đại dịch và thúc đẩy phục hồi, nâng cao hiệu quả hoạt động các cơ chế đối thoại và hợp tác do ASEAN dẫn dắt.
Ngoài ra, các Bộ trưởng cũng xem xét và cho ý kiến đối với 1 số đề nghị thiết lập quan hệ đối tác mới đồng thời trao đổi về các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cho hay, dự kiến sẽ có khoảng 40 văn kiện được xem xét, ghi nhận và thông qua tại các Hội nghị.
Trong đó, đáng chú ý là Thông cáo chung của Hội nghị AMM-53, Kế hoạch hành động Hà Nội II của ARF nhằm định hướng cho hoạt động và hợp tác của ARF giai đoạn 2020-2025…
Các Hội nghị Bộ trưởng khác (PMCs+1, ASEAN+3, EAS, ARF…) sẽ có Tuyên bố Chủ tịch về các kết quả chính của từng hội nghị. Cũng trong dịp này, sẽ thông qua một số Kế hoạch hành động mới cho giai đoạn 2021-2025 với các Đối tác.
Về những vấn đề nóng trên biển, ông Dũng cho biết, chắc chắn vấn đề trên sẽ được đề cập tới trong chương trình hội nghị vì các vấn đề nóng về an ninh luôn được các Bộ trưởng Ngoại giao bàn thảo đến.
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng khẳng định, Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) không chỉ là kỳ vọng của Việt Nam mà còn là ưu tiên của cả ASEAN và Trung Quốc. “Cho nên hội nghị sẽ bàn về vấn đề này. Thời gian qua, do dịch bệnh Covid-19 nên việc đàm phán COC bị đình trệ, kéo dài”, ông Dũng cho hay.
Theo ông Dũng, các bên đều sốt ruột về vấn đề này nhưng với tính chất của COC, đàm phán về bộ quy tắc này khó có thể diễn ra trực tuyến.
Gần đây đã có 1 số cuộc họp trực tuyến tuy không đi sâu bàn về nội dung được nhưng đã bàn về cách thức nối lại đàm phán. Đến nay, các bên đã đạt được 1 số điểm về cách thức và mong sớm nối lại đàm phán.
