Doanh nghiệp nội tạo cuộc chơi mới
Thời gian qua, thị trường bất động sản Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng ngoạn mục trong hoạt động M&A và vẫn đang tiếp tục xu hướng gia tăng. Vào thời điểm thị trường khó khăn M&A thể hiện mình là công cụ giảm hàng tồn kho và giải thoát cho những doanh nghiệp sa lầy góp phần làm thị trường ấm lên. Qua nước cờ từ các thương vụ M&A nhiều đại gia bất động sản đã tạo ra cuộc chơi mới trên thị trường.
Theo Jones Lang LaSalle (JLL), nếu như trong giai đoạn suy thoái của thị trường bất động sản giai đoạn 2009 – 2013, phần lớn bên bán là các chủ đầu tư trong nước gặp khó khăn về vốn và loay hoay tìm bài toán đầu ra thì từ năm 2014 trở đi, thị trường đã chứng kiến một xu hướng ngược lại. Chính các chủ đầu tư trong nước có tiềm lực mạnh về vốn đã chủ động tìm kiếm quỹ đất để phát triển.
Tập trung rất nhiều sự chú ý gần đây trên thị trường với các tên tuổi của các chủ đầu tư trong nước như Vingroup, Novaland, Đất Xanh, Him Lam… Thông qua M&A không ít doanh nghiệp đã “lột xác” hoàn toàn. Có doanh nghiệp chỉ với với 4 dự án ở năm 2013, qua M&A đến nay đã phát triển trên 40 dự án.
Để bắt nhịp với sự chuyển mình nhanh chóng của thị trường, các chủ đầu tư cũng tập trung rất cao để sớm đưa sản phẩm vào thị trường.
Nếu trước đây, nhiều doanh nghiệp thâu tóm dự án có thể để triển khai hoặc thực hiện cho mục đích “găm hàng”, đón đầu cơ hội buôn quỹ đất thì hiện nay việc săn quỹ đất nhằm mục tiêu phát triển dự án khá rõ ràng.
Điển hình như thương vụ hợp tác giữa Keppel Land Limited chính thức tham gia 40% cổ phần vào công ty TNHH Empire City, tương ứng 93.9 triệu đô la Mỹ, cùng 3 đối tác còn lại trong liên doanh là Gaw Capital Partners, Công ty BĐS Tiến Phước và Công ty BĐS Trần Thái. Giao dịch được hoàn tất vào tháng 3 năm 2016 và hiện nay, sau 5 tháng, chủ đầu tư đã sẵn sàng để đưa sản phẩm tham gia vào thị trường. Nhiều ý kiến cho rằng, chính sự thay đổi trong việc xác định mục tiêu phát triển này đã tạo nên sự chuyên nghiệp của các doanh nghiệp lớn.
2017, ngóng những thương vụ lớn
Theo dự báo của các chuyên gia, năm 2017, M&A trên thị trường bất động sản sẽ tiếp tục bùng nổ. Trong báo cáo năm 2016 và dự báo thị trường bất động sản năm 2017, Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) đưa ra nhận định, năm 2017 xu thế hợp tác giữa các doanh nghiệp sẽ là tất yếu; hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, chuyển nhượng dự án (M&A) sẽ phát triển mạnh hơn trước đây.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, năm 2017, mua bán sáp nhập doanh nghiệp sẽ mạnh hơn, bởi cơ hội và điều kiện cho các thương vụ M&A rất lớn. Tp.HCM đang có 500 dự án tạm ngưng triển khai.
Cùng với tiềm năng cơ hội là những thách thức từ chính thị trường. Theo JLL, đối với các bất động sản dự án nhà ở, khu dân cư, thương mại, nhà đầu tư nước ngoài thường tìm kiếm các quỹ đất "sạch" (đất đã đền bù, giải phóng mặt bằng, tiền sử dụng đất đã được thanh toán hoặc xác định nghĩa vụ tài chính, quyền sử dụng đất được xác lập, quy hoạch rõ ràng). Tuy nhiên, các quỹ đất như yêu cầu này thường rất hạn chế.
JLL cũng đánh giá, hầu hết các bất động sản chào bán trên thị trường thường không công bố rộng rãi và chính thức dẫn đến khả năng tiếp cận các tài sản tốt là rất hạn chế, thường thông qua các đơn vị tư vấn.
Xu thế hợp tác giữa các doanh nghiệp tiếp tục được khẳng định sẽ là tất yếu trong năm 2017. Với kinh nghiệm và sự am hiểu thị trường doanh nghiệp nội có tiếp tục dẫn dắt thị trường trong thời gian tới?
