Săn “lộc trời” trên sông Hậu ngày cuối năm

Những ngày này, ngư dân sống ven sông Hậu hiền hòa trắng đêm giăng lưới săn cá bông lau. Sông Hậu thật là kỳ bí khi trong lòng nó đủ sức chứa cho hàng ngàn con cá bông lau khổng lồ trú ẩn, đến hẹn lại lên cứ vào mùa lại đem về ấm no cho nhiều gia đình gắn bó với nghề chài lưới ven sông. Người dân nơi đây gọi mùa cá bông lau là mùa lộc trời, loài cá kỳ lạ này được xem là lộc trời mang lại cơm ăn, áo mặc cho nhiều gia đình.

Cá Bông Lau có tên khoa học Pangasius krempfi, là một loài cá thuộc chi cá Tra (Pangasius). Loài cá này chủ yếu sống ở lưu vực sông Mêkông. Thức ăn của loài cá này là trái cây, tảo và động vật giáp sát. Môi trường sống chủ yếu ở nước lợ. Cá Bông Lau là loài di trú, có một thời gian sống ở các vùng nước ven biển (đây là đặc tính chỉ có duy nhất ở loài này trong họ cá Tra), và một thời gian di cư vào sông (chỉ ở sông Mêkông mà không là các sông khác) để sinh sản. Cá Bông Lau có kích thước lớn (có con nặng tới 15 kg), tăng trưởng nhanh. Loài cá này không phải trôi dạt từ Biển Hồ (Campuchia) xuống, mà có thể từ vùng nước lợ miệt dưới. Theo những ngư dân có kinh nghiệm săn cá Bông Lau lâu năm, loài cá này thường xuôi theo con nước, chưa thấy cá Bông Lau lội xuôi dòng Mêkông bao giờ. 

Để săn cá Bông Lau, ngư dân thường dùng mồi câu làm bằng hỗn hợp bông gòn trộn với cá ươn và mỡ bò… rồi buộc vào lưỡi câu rồi thả trôi nổi trên sông. Lưỡi câu được nối với phao bằng đoạn dây dài sao cho mồi câu chìm lơ lửng cách đáy sông khoảng một mét. Cứ thế mà chờ đợi, khi cá cắn câu lôi phao đi thì người thả câu bơi xuồng đến vớt phao và kéo cá lên. Theo kinh nghiệm, giờ mới là đầu vụ nên cá Bông Lau loại lớn xuất hiện chưa nhiều, hy vọng càng chính vụ càng săn được nhiều cá lớn. Nhưng năm nay nước lớn nên giăng lưới được nhiều cá to, những con nặng 5 - 6kg không hiếm. Hiện tại, tiểu thương thu mua nguyên con với giá 260.000 đồng/kg, sau khi trừ các khoản chi phí kiếm được tiền triệu. 

Chập tối, phóng viên có mặt tại khúc sông Vàm Nao, ghi nhận tại bến đậu xuồng tấp nập với khoảng 15 xuồng đang chuẩn bị chờ đến lượt ra sông giăng lưới. Theo quy ước của ngư dân, xuồng nào đến trước thì được quyền thả lưới trước, mỗi luồng lưới giăng trên sông cách nhau khoảng 200m. Về đêm, những chiếc đèn báo hiệu nối từng hàng lấp lánh cả khúc sông.

Trời hửng sáng cũng đến lúc xuồng câu của ngư dân lũ lượt về bến Vàm Nao nghỉ ngơi, nghiệm thu kết quả. Quán xá hai bên bờ cũng đã sáng đèn đỏ lửa  phục vụ ngư phủ sau một đêm vất vả với những tô phở, hủ tiếu, bánh canh nóng hổi, mùi thơm của thức ăn quyện lẫn với vị cà phê sáng thơm nồng nàn…