Những ngày giáp Tết, làng Đại Hoàng (xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) - ngôi làng nhỏ ven sông nổi tiếng với nhân vật Chí Phèo – Thị Nở trở nên sôi động hơn với hoạt động thông thương. Đại Hoàng từ lâu đã nổi tiếng với loại chuối tiến Vua, trở thành đặc sản trong những ngày lễ, tết của người dân vùng Bắc bộ.
Ông Lê Hồng Phúc - một người dân bản địa phấn khởi nói rằng, xu hướng tìm mua sản phẩm cổ truyền tăng lên trong mấy năm gần đây. “Người từ Hà Nội, các tỉnh phía Bắc, thậm chí cả khách hàng từ Sài Gòn cũng tìm đến mua chuối” - ông Phúc cho biết.
Theo truyền thuyết, chuối ngự Đại Hoàng còn gọi là chuối tiến Vua, có danh thơm từ thời nhà Trần. Khi đó, Vua Trần ngự thuyền rồng từ kinh thành Thăng Long và yết kiến Thái Thượng Hoàng ở Phủ Thiên Trường (Nam Định). Vua đi qua địa danh này đã được người dân dâng biếu, tên chuối ngự có từ đó.
Đại Hoàng ngày cuối năm, cả ngôi làng như chìm trong một màu xanh mướt của cây chuối. Trong vườn nhà, ở những khoảng đất trống, nhiều thân cây chuối đang oằn mình “gánh” trên nó là các buồng chuối đẹp mắt, với quả chuối bằng ngón tay cái.
Người bản địa nói rằng, chuối tiến Vua của Đại Hoàng không giống như các loại chuối khác, dáng buồng vuông vắn, các nải nở đều, quả có râu, chiều dài quả khoảng 8 - 10 cm, đường kính từ 1,5- 2 cm, đặc biệt khi chín thì vỏ chuối có màu vàng óng như tơ, rất mỏng, mùi thơm dịu, ruột quả màu vàng nghệ, ngọt mát và thịt quả chắc giòn, mỗi buồng chuối trung bình 6 - 7 nải.
Theo ông Trần Đức Dương (xóm 6, xã Hòa Hậu), mặc dù giá thành chuối Đại Hoàng hơi cao nhưng điều đó vẫn không làm giảm khách mua. Hiện tại, gia đình ông trồng hơn 3 sào chuối ngự, nếu chỉ tính thời điểm Tết, đỉnh điểm có nải bán được cả trăm ngàn, mỗi buồng chuối có từ 5- 7 nải, thời gian cho buồng từ 6-8 tháng.
Tính toán của lão nông này cho hay, so với cấy lúa “lấy công làm lãi” thì trung bình với 3 sào chuối, ông Dương thu về 25-30 triệu đồng/năm. Ông Dương cho biết, mới đây một đại gia ở Sài Gòn xuống thẳng vườn nhà ông, đặt đúng 100 buồng chuối để Tết này mừng thọ bố ông tròn 100 tuổi. Theo đó, số chuối mà vị khách đặc biệt này đặt sẽ được chuyển vào Sài Gòn vào dịp sát Tết tới đây.
Do biết thị hiếu của người tiêu dùng, ngay chính người làng Đại Hoàng mở vựa bán, cung cấp sản phẩm cho khách hàng lựa chọn. Bà Nguyễn Thị Hoa - một người trồng chuối ở Đại Hoàng cho biết, sắp Tết nên một nải chuối mua buôn thì có giá 30.000đ, bán lẻ ra thì 45.000đ.
Làng Đại Hoàng trồng nhiều chuối nhưng không đủ phân phối, giá luôn luôn ổn định và cao lên chứ không thấp xuống. “Có khi đến Tết thì không có chuối mà bán, ví dụ như “anh Viettel” vào “chơi luôn một phát cả nghìn buồng chuối” coi như là hết luôn. Có khi phải lấy chuối nơi khác về bán” - bà Hoa cho biết.
Mặc dù là đặc sản nổi tiếng của vùng quê Hà Nam, cách đây gần 10 năm trước chuối ngự chưa được đầu tư đúng mức nên diện tích trồng còn manh mún. Theo một cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lý Nhân, diện tích trồng chuối ngự Đại Hoàng từ lẻ tẻ, manh mún giờ đây đã có bước tăng mạnh, lên đến hơn 100 ha với giá bán sản phẩm khá cao. Hiện nay, chuối tiến vua Đại Hoàng đã có thương hiệu nhờ bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Xã Hòa Hậu cũng đã thành lập Hội Sản xuất chuối ngự với gần 100 hộ thành viên.
