Sạch quá hóa... khó vào siêu thị?

Đây là nội dung được nhắc đến trong buổi Hội thảo “Tăng cường liên kết giữa cơ sở, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nông sản rõ nguồn gốc và an toàn toàn trên địa bàn TP Hà Nội” do Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp Hà Nội tổ chức sáng qua, 1/7)…

Cung chưa đủ cầu

Theo ông Đỗ Hoàng Thạch, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp Hà Nội, hiện tổng dân số Hà Nội đạt khoảng 10 triệu người, lượng lương thực, thực phẩm an toàn cần cung cấp cho người dân Thủ đô cần: 890 nghìn tấn gạo; 139 nghìn tấn thịt lợn; 900 triệu quả trứng các loại; 54 nghìn tấn hải sản tươi sống và chế biến; 900 nghìn tấn rau các loại; trên 400 nghìn tấn quả tươi...

Trong khi khả năng sản xuất tại chỗ mới đảm bảo khoảng 69% thịt gia súc,  38% gạo tẻ chất lượng; 32% thủy sản các loại; 60% rau, củ quả; 18% hoa quả tươi. Còn đâu phải nhập từ các tỉnh, thành trong cả nước và nhập khẩu nước ngoài. 

Và theo khảo sát, một lượng lớn các sản phẩm nông sản Thủ đô được các lái thương mua, tập kết tại các chợ đầu mối và sau đó đi tiêu thụ tại các chợ dân sinh, cửa hàng, bếp ăn tập thể. Lượng sản phẩm nông sản thực phẩm có chứng nhận và nguồn gốc mới chỉ chiếm khoảng 20%. Các chợ đầu mối đang đóng vai trò là khâu điều phối các sản phẩm đến các thị trường tiêu thụ.

Để giải quyết vấn đề thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ nông sản thực phẩm sạch, các cửa hàng và siêu thị đang có nhiều chính sách hỗ trợ người nông dân. Bà Vũ Thị Hậu, Phó Tổng Giám đốc hệ thống siêu thị Fivimart cho rằng, hiện nay hệ thống siêu thị rất hỗ trợ người nông dân và luôn muốn sản phẩm sạch được vào siêu thị. Ví dụ, đơn vị đang hỗ trợ và bán cà chua trái vụ của Mộc Châu, Sơn La, thu nhập của bà con tăng đáng kể vì giá thành cao…

Tuy nhiên, sản phẩm muốn vào được siêu thị phải qua được rào cản đầu tiên là bắt buộc phải có tiêu chuẩn VietGap. Và từ 1/7, Luật Hợp tác xã (HTX) có sự đổi mới, nếu đơn vị nào không thay đổi thì sẽ không được vào hệ thống siêu thị. 

Sạch quá hóa khó!

“Chúng tôi đang không biết đăng ký VietGap ra sao, như thế nào. Cơ quan quản lý thì cũng chưa thấy giúp đỡ làm việc này thì làm sao người nông dân chúng tôi biết làm? Trong khi, muốn đạt tiêu chuẩn này cần đáp ứng hàng trăm yêu cầu. Mỗi năm, HTX sản xuất khoảng 1.230 tấn/năm rau an toàn, nhưng cũng chỉ bán cho mối quen, chứ không biết làm gì hơn…” - Chủ tịch HTX Nông nghiệp Phú Xuân (Phú Xuyên, Hà Nội), ông Nguyễn Văn Kỳ, chia sẻ.

Mặc dù DN có chứng nhận VietGap, song  ông Nguyễn Ngọc Huỳnh, Giám đốc Cty CP Nấm Việt cho biết, sản phẩm nấm kim châm của DN cũng không vào được hệ thống siêu thị do các siêu thị mới chỉ nhập từ Hàn Quốc, Nhật Bản về bán, giá rẻ hơn nấm nhập của DN khoảng 10.000 đồng/kg. Nhưng theo ông Huỳnh, nấm do DN sản xuất sạch 100% và chỉ bảo quản từ 5 đến 7 ngày nên luôn đảm bảo độ tươi ngon và loại nấm này phải đầu tư quy trình trồng rất tốn kém.

Cùng cảnh ngộ với DN Nấm Việt, HTX Thường Lệ (Mê Linh, Hà Nội) trồng ổi đang loay hoay câu chuyện về giá thành. “Nhiều siêu thị đã đến đặt vấn đề mua, nhưng giá đắt nên không ký được hợp đồng. Trong khi, chúng tôi phải bỏ tiền đầu tư từ những khâu đầu tiên, đó là: đất, nước, phân, giống đều phải đạt tiêu chuẩn, chưa kể những thứ khác. Vậy sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thì sao rẻ được?. Đã rẻ thì khó sạch. HTX cũng rất mong muốn được hợp tác với các siêu thị để đẩy mạnh sản phẩm của mình ra thị trường, tạo thêm công ăn việc làm cho người nông dân chứ…”, ông Phan Tiến Hiệp, Chủ tịch HTX nói.

Đối với những HTX hữu cơ không gặp khó khăn khi đưa sản phẩm của mình vào siêu thị thì lại đau đầu với vấn đề tìm lao động. Một DN cho rằng, vì sản xuất bằng phương pháp hữu cơ nên hầu hết mọi người còn né tránh, ngại làm, trong khi họ không có khả năng trả lương cao cho công nhân. Nên nguồn lao động để duy trì sản xuất và mở rộng quy mô, thị trường bị thiếu trầm trọng. Hiện nay, người làm thường là người có tâm huyết mới có thể theo được công việc này. 

Dù là vậy, nhưng chính những nhà sản xuất cũng đang không thay đổi thói quen và tư duy của mình trong việc làm để sản phẩm có chất lượng tốt nhất.

Ông Nguyễn Văn Hưng, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc CTCP SX&TM Việt Fammer, một công ty chuyên sản xuất các loại phân bón và thuốc sinh học cung cấp cho các cơ sở sản xuất thực phẩm sạch chia sẻ: “Chúng tôi cũng gặp rất nhiều khó khăn , đặc biệt là việc bà con hiện nay đang quá lạm dụng sử dụng thuốc hóa học vì hiệu quả của nó có tác dụng tức thì. Nên khi công ty giới thiệu bán cho bà con rất khó, nhiều khi phải cung cấp và cho dùng thử họ mới mua. DN rất mong muốn được Sở NN&PTNT Hà Nội kết nối để bà con hiểu và sử dụng những sản phẩm này, vừa đảm bảo sức khỏe cho chính người nông dân khi sử dụng, lại tạo ra những sản phẩm an toàn…”.