Sách lậu 'tung hoành' trên mạng

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Từ nhiều năm qua, sách lậu vẫn luôn là nỗi khổ tâm của các nhà làm sách. Nhất là trong điều kiện mạng xã hội phát triển, sách lậu, sách giả còn nở rộ với nhiều thủ đoạn tinh vi hơn.

Sách lậu chuyển từ lề đường lên… mạng

Nếu như trước kia, các quầy sách ven đường hay trải bạt lề đường chính là “thiên đường” cho sách lậu thì nay, sự phát triển của mạng xã hội đã mang đến không gian mới cho sách lậu nở rộ.

Trên Facebook hiện có hàng ngàn trang kinh doanh sách online, rao bán sách cũ, mới. Trong số đó có không ít sách thật - giả lẫn lộn. Sách giả, sách lậu không chỉ có hình thức kém chất lượng mà nội dung cũng rất ẩu, mất trang, sai lỗi chính tả, in lem nhem, thậm chí có cả sách đã bị ngưng, cấm xuất bản. Tuy nhiên, vì sách rao trên mạng nên người mua khó nhận diện sách giả - thật, chỉ khi nhận hàng mới phát hiện thì đã muộn.

Cạnh đó, sàn thương mại điện tử (TMĐT) cũng là một môi trường tốt cho sách lậu hoạt động. Việc người kinh doanh được thoải mái mở gian hàng, sự kiểm duyệt sản phẩm lỏng lẻo, sơ sài của các sàn TMĐT chính là môi trường thuận lợi để sách giả, sách lậu đến tay người dùng.

Mạng xã hội có hàng ngàn trang kinh doanh sách online, khó phân biệt thật - giả. (Ảnh chụp màn hình)

Mạng xã hội có hàng ngàn trang kinh doanh sách online, khó phân biệt thật - giả. (Ảnh chụp màn hình)

Tháng 9/2020, đơn vị làm sách First News - Trí Việt đã khởi kiện Lazada vì cho phép sách lậu xuất hiện tràn lan tại các gian hàng trên sàn TMĐT này. Sau đó, Lazada đã phải gỡ bỏ 8 gian hàng bán sách lậu trên sàn. Tuy nhiên, cho đến nay, sách lậu vẫn được bán trên nhiều sàn TMĐT trong sự “bất lực” của các đơn vị làm sách.

Ngoài các ấn bản sách in, còn có hình thức phát tán sách lậu phổ biến trên mạng khác là định dạng lại dưới dạng điện tử (pdf, mp3, mp4, audio…) rồi đăng công khai, miễn phí trên các nền tảng. Gần đây còn có tình trạng vi phạm phổ biến là tóm tắt, bình luận sách và tình trạng phát sóng trực tiếp (live stream) đọc sách trên mạng xã hội. Những trang mạng xã hội đã dùng cớ “giới thiệu, đánh giá” sách để đưa quyển sách lên mạng trái phép, tiết lộ một phần hoặc toàn bộ nội dung sách, khiến người xem có thể đọc sách một cách “mì ăn liền”, mất đi văn hoá đọc chân chính.

Có thể nói, cùng với sự phát triển của mạng xã hội thì hành vi sản xuất, phát tán sách giả, sách lậu ngày càng trở nên tinh vi, khó kiểm soát hơn. Trong khi những đối tượng làm sách lậu, sách giả kiếm được nhiều lợi nhuận dưới các hình thức sai phạm, thì nhiều nhà làm sách chân chính lại điêu đứng vì bị xâm phạm quyền lợi, thất thoát doanh thu.

Chưa có giải pháp căn cơ

Các cơ quan chức năng vừa qua đã liên tục phát hiện cơ sở sản xuất sách lậu với quy mô lớn. Như mới đây, một xưởng in, gia công ở huyện Củ Chi, TP HCM đã tổ chức in 3.000 bản Kinh Trường thọ diệt tội (ghi NXB Tôn Giáo) và 9.000 bản ấn phẩm Sherlock Holmes (ghi NXB Hội Nhà văn) với tổng số hơn 10 tấn sách bán thành phẩm. Các bản in đều không có quyết định xuất bản của NXB Hội Nhà văn hoặc cơ quan có thẩm quyền.

Cuối năm ngoái, lực lượng chức năng đã kiểm tra và thu giữ khoảng 100 tấn sách lậu với gần 400.000 cuốn cùng nhiều trang thiết bị phương tiện kỹ thuật in ấn. Hay vụ việc “kỉ lục” trong làng sách là gần 30 tấn sách lậu bị cơ quan chức năng phát hiện tại Hà Nội.

Theo thống kê, số lượng sách lậu, sách giả phát hiện được chiếm 0,4 - 0,5% tổng số lượng sách được in. Tuy nhiên, con số thực tế còn lớn hơn rất nhiều. Cũng đã có nhiều vụ án về sách giả, sách lậu được đưa ra trước pháp luật, nhiều đối tượng làm sách giả, sách lậu đã đối diện những án phạt đích đáng, có cá nhân đã phải lĩnh án tù vì vi phạm ở mức độ nghiêm trọng.

Theo quy định tại Điều 29 Nghị định 119/2020/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản, việc tàng trữ, phát hành xuất bản phẩm in, nhân bản lậu, in giả, in nối bản trái phép có thể bị xử phạt hành chính từ 20 - 30 triệu đồng, nếu thu lợi bất chính 500 triệu đồng trở lên thì khung hình phạt tù sẽ là từ 07 năm đến 15 năm.

Tuy nhiên, dường như quy định, chế tài vẫn không đủ mạnh để chặn đứng sự phát triển của sách lậu. Nhiều đơn vị làm sách như First News - Trí Việt, Thái Hà… phải tự bỏ tiền bạc, công sức để truy tìm, phát hiện các “ổ” làm sách lậu để báo cáo cơ quan chức năng xử lý.

Trả lời báo chí, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam cho biết, Việt Nam đã có hệ thống pháp luật tương đối hoàn chỉnh về bảo vệ bản quyền với các quy định bảo vệ bản quyền tại Luật Xuất bản, Luật Sở hữu trí tuệ và các văn bản dưới luật liên quan. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm bản quyền ở Việt Nam còn khá phức tạp. Các giải pháp của các cơ quan chính phủ, của các hội và của chính doanh nghiệp, chủ sở hữu tác phẩm, tác giả đang gặp rất nhiều khó khăn do những thách thức mới của công nghệ, đặc biệt là công nghệ số với sự phát triển các hình thức truyền thông và TMĐT trên không gian mạng.

Nhiều cuộc hội thảo khoa học trong ngành xuất bản đã được tổ chức, cũng có nhiều giải pháp được đề ra, trong đó chú trọng ứng dụng công nghệ số để nhận diện, phòng, chống sách giả, sách lậu. Tuy nhiên, những giải pháp này cũng chỉ được triển khai ở bước đầu và mới giúp hạn chế phần nào, còn tổng quan thì vẫn chưa thực sự có một giải pháp rốt ráo, căn cơ cho thực trạng đáng lo ngại này.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Đại học Y khoa Vinh: Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học hướng tới phát triển bền vững

Đại học Y khoa Vinh: Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học hướng tới phát triển bền vững
(PLVN) - Nghiên cứu khoa học (NCKH) trong giáo dục y khoa không chỉ là nền tảng để nâng cao chất lượng đào tạo mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các phương pháp chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh tật. Đại học Y khoa Vinh nhận thức rõ vai trò này, từ đó đặt mục tiêu phát triển NCKH trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển.

Điều chỉnh “xét tuyển đại học sớm” để bảo đảm công bằng cho tất cả các thí sinh

Việc quy định chỉ tiêu xét tuyển sớm và quy định điểm chuẩn trúng tuyển cần bảo đảm được sự công bằng giữa các thí sinh trong các đợt xét tuyển. (Ảnh minh họa: Ngọc Hương)

(PLVN) - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hoàng Minh Sơn cho biết, việc có quy định chặt chẽ hơn nếu sử dụng học bạ để xét tuyển thì cần có kết quả học tập của cả năm lớp 12 cũng là hướng tới bảo đảm công bằng cho các thí sinh (TS) ứng tuyển. Nếu chỉ xét đến 5 học kỳ ở cấp THPT mà bỏ qua học kỳ II của lớp 12 sẽ khiến cho nhiều em chủ quan và không tập trung học tốt đều các môn.

Góp ý cho Kỳ tuyển sinh Đại học, cao đẳng năm 2025: Nên loại bỏ các phương thức tuyển sinh không bảo đảm chất lượng đầu vào

Tuyển sinh năm 2025 có nhiều thay đổi theo CTGDPT 2018. (Ảnh minh họa: PV)
(PLVN) - Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) Việt Nam vừa có kiến nghị gửi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về giải pháp bảo đảm tính đồng bộ giữa nội dung Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (CTGDPT 2018), việc triển khai thực hiện chương trình, tổ chức thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH từ năm 2025.

Nâng cao hiểu biết pháp luật trong học sinh, sinh viên

Việc một bộ phận học sinh, sinh viên thiếu hiểu biết về pháp luật là một thực trạng đáng báo động. (Ảnh: BD)
(PLVN) - Thời đại công nghệ phát triển, giới trẻ có cơ hội tiếp cận nhiều thông tin nhưng cũng đối mặt với những hệ lụy, nhất là khi không được trang bị nền tảng kiến thức pháp luật. Một số bạn trẻ hiện nay “vô tư” thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật gây ra hậu quả nghiêm trọng chỉ vì thiếu hiểu biết pháp luật.

Ngăn ngừa thuốc lá mới xâm nhập học đường

Ảnh minh họa: Sở GD&ĐT Hà Nội
(PLVN) - Trước tình trạng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng diễn biến phức tạp, gia tăng nhanh ở giới trẻ, nhiều trường học tại các tỉnh/thành đã tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao ý thức cho học sinh về tác hại của thuốc lá mới, góp phần đẩy lùi mối lo này ra khỏi trường học.

20 năm kiến tạo tri thức của Trường Đại học Thành Đô

20 năm kiến tạo tri thức của Trường Đại học Thành Đô
(PLVN) -  Ngày 30/11/2024 đánh dấu cột mốc vàng son trong lịch sử của Trường Đại học Thành Đô – hai thập kỷ nỗ lực không ngừng để kiến tạo một môi trường giáo dục chuẩn mực, kiên định với sứ mệnh kiến tạo không gian tích hợp WILL, gắn kết hài hòa giữa học tập, nghiên cứu, giảng dạy, thực hành, hướng nghiệp và trải nghiệm cuộc sống. Lễ kỷ niệm có sự tham dự của đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trung tâm và cơ sở giáo dục, các doanh nghiệp đối tác, bệnh viện, nhà trường, báo chí…

Thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam

PGS.TS. Trần Việt Dũng – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TP.HCM phát biểu tại Hội thảo.
(PLVN) - Sáng ngày 30/11/2024, tại Trường Đại học Luật TP.HCM đã diễn ra hội thảo khoa học với chủ đề “Chính sách pháp luật thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam – Kinh nghiệm và thực tiễn”. Đây là sự kiện do Nhóm đề tài cấp Bộ tổ chức, thu hút sự tham gia của đông đảo chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp trong lĩnh vực pháp luật, lao động và môi trường.

Dự thảo Quy chế tuyển sinh đại học 2025: Tăng trách nhiệm của các cơ sở đào tạo trong công tác tuyển sinh

Thay đổi dự thảo quy chế tuyển sinh đại học 2025, bảo đảm công bằng cho thí sinh. (Ảnh minh họa: ĐHQGHN)
(PLVN) - Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa công bố dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh đại học 2025. Theo đó, Bộ GD&ĐT đề xuất, các điểm xét, điểm trúng tuyển của các phương thức, tổ hợp môn sử dụng để xét tuyển phải được quy đổi tương đương về một thang điểm chung, thống nhất.