Cách mạng Tháng Tám thành công, một cuộc cách mạng không đổ máu, không lấy “súng đẻ ra chính quyền” mà tất cả dựa vào lòng dân và sức mạnh của cả một dân tộc đang khao khát tự do, một đất nước đang đòi độc lập. Sức mạnh đó đã quy tụ lại và bùng nổ ở một thời khắc quan trọng của lịch sử: “Bắc - Trung - Nam khắp ba miền/ Toàn dân khởi nghĩa, chính quyền về tay”. Đúng là một cuộc khởi nghĩa của lòng dân, của ý chí dân tộc làm tê liệt mọi sự phản kháng của chính quyền cai trị, chỉ bằng giáo mác, gậy gộc mà khiến cả một thể chế phải sụp đổ.
Những thế hệ sau này có quyền tự hào về điều đó mà duy trì và phát huy sức mạnh đó trong công cuộc bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc. Điều đó đã trở thành bài học lịch sử của những cuộc chiến tranh nhân dân xảy ra sau ngày lập quốc và tất cả những thế lực gây hấn và đương đầu với dân tộc Việt Nam đều đã thất bại dù trong tay có quân hùng, tướng mạnh hay chiến thuật “biển người” hoặc vũ khí hiện đại. Người tý hon quật ngã gã khổng lồ Gô-li-át là chuyện cổ tích có thật xảy ra trên đất nước Việt Nam này và điều đó không chỉ xảy ra một lần!
Trước ngày 2/9/1945, thế giới chỉ biết đến một xứ An Nam trong bán đảo Đông Dương thuộc Pháp hoặc còn tệ hơn được coi là xứ Đông Pháp mà thôi. Ngày ấy, Việt Nam chính thức xuất hiện trên bản đồ thế giới với tư cách là một nước độc lập, có chủ quyền từ Mục Nam Quan đến mũi Cà Mau, từ đỉnh cao Lũng Cú đến đảo ngọc Phú Quốc và toàn bộ lãnh hải, biển đảo dọc theo bờ biển trải dài hơn 3000km.
Tiền đề, cơ sở cho một Việt Nam thống nhất đã được xác lập trong ngày lịch sử này! Những trí tuệ anh minh, đưa đường, chỉ lối đã phát huy được đến mức cao nhất lòng yêu nước của nhân dân, tập hợp được sức mạnh của toàn dân tộc và nắm bắt được thời cơ đã mang lại nền độc lập cho đất nước. Cuộc cách mạng thành công bởi đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia, đồng thời, nhân sỹ, trí thức - nền tảng tinh hoa xã hội ủng hộ, ngay cả giới quan lại “trụ cột triều đình” cũng ngả theo cách mạng trong một tâm thế “Thà làm công dân của một nước tự do còn hơn làm vua một nước nô lệ”.
Hội tụ đủ những yếu tố đó, cuộc cách mạng nhanh chóng thành công chỉ trong vòng chưa đầy 10 ngày và một Chính phủ của chính quyền nhân dân đã được lập ra, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta đã bước ra thế giới như vậy bằng tư thế của người chiến thắng và bằng diện mạo bất khuất của dân tộc, với một hình ảnh hào sảng, tự hào: “Rũ bùn đứng dậy sáng lòa”!