Nhiều người xa quê, chọn đến các thành phố lớn để mưu sinh, khi gia đình đột ngột có ma chay, không bà con, người thân bên cạnh, họ chỉ trông nhờ đến các dịch vụ chuyên nhận tổ chức mai táng từ A – Z. Và rồi, cơ hội cho các tay “cò” tận dụng đến người vừa chết để kinh doanh.
Lắm chiêu “cò” mai tang
Chị Lê Thị Thanh Hương (SN 1977, quê Hà Tĩnh) cùng mẹ già vào TP.HCM sinh sống, lập nghiệp tại quận 2 từ năm 2001, bằng nghề bán quán ăn nhỏ. Vào một ngày, người mẹ đột ngột lâm bệnh và qua đời. “Khi lối xóm hay tin mẹ tôi mất, nhiều người ghé thăm chia buồn, cũng không ít người hỏi thăm, có ai lo việc ma chay cho mẹ chưa để họ giới thiệu giúp? Sau đó, liên tục có nhiều người nhận tổ chức làm lễ mai táng đúng nghi thức của từng tôn giáo, bao trọn gói từ A đến Z. Trong hoàn cảnh gia đình đang bối rối, đơn chiếc lại gặp người đứng ra nhận làm chu toàn việc ma chay cho mẹ tôi nên tôi không hề suy nghĩ, tính toán gì. Người đó giới thiệu tên Quang, chuyên nhận làm mai táng khắp nơi trong thành phố, giá cả sẽ tính phải chăng”, Chị Hương kể.
Chị cho biết thêm, Quang hỏi gia đình muốn hỏa táng hay đào huyệt chôn? Có 3 loại giá là 25, 35 và 45 triệu đồng, bao trọn gói gồm một quan tài, một xe vàng (xe chở quan tài – PV), một xe khách 50 chỗ, một xe dẫn đường và áo tang. Nghi thức tẩm liệm, ướp xác bằng trà, rải giấy vàng mã, khiêng chuyển quan tài đến lúc hoàn thành. Ngoài những phần trên, gia đình phải chịu tính phí phát sinh riêng.
 |
| Lễ an táng của mẹ chị Hương. |
“Nghe lời thuyết phục của “cò” Quang, tôi chọn loại hòm tốt, bao trọn với giá 45 triệu đồng. Nhìn chiếc quan tài rất đẹp, khi mở nắp quan tài ra thấy lồng kiếng rất uy nghiêm. Tuy nhiên, khi nắp quan tài vừa đóng lại, tôi mới phát hiện ra một góc cạnh chiếc hòm bị bong tróc, chỉ là một lớp gỗ mỏng trang trí đẹp bên ngoài quan tài, bên trong là một loại ván ép trông rất xốp, màu nước sơn vẫn chưa khô ráo…”, chị Hương bức xúc.
Chị Hương chia sẻ, nghĩa tử là nghĩa tận, mọi chuyện qua rồi tôi không muốn nhắc lại, nhưng tôi cần tâm sự cùng những ai nếu gặp hoàn cảnh như tôi hãy lưu ý hơn. Tuy trong lúc gia đình đang tang gia bối rối, nhưng cũng không nên quá tin lời của những tay “cò” tổ chức mai tang
Để hiểu rõ hơn về thế giới “cò” tổ chức mai táng, qua giới thiệu, chúng tôi tiếp cận với một tay “cò” tên Tuấn (SN 1960, quê miền Tây, sinh sống ở TP.HCM). Sau buổi uống cà phê, chúng tôi nhờ ông Tuấn chỉ giáo vài chiêu để học hỏi thêm, vì mới bước vào nghề.
“Tôi chỉ hướng dẫn phần cơ bản thôi, nghề dạy nghề, công việc này phải lanh lẹ, nói chuyện phải khéo léo, thuyết phục. Một ngày chết có mấy người đâu, làm “cò” mà chỉ hết bí quyết lấy gì mà sống. Bước đầu, đến các cơ sở, trại hòm bán quan tài, hỏi người ta, nắm rõ hết các khung giá đưa ra về việc mai táng trọn gói. Khi phát hiện gia đình nào vừa có người chết, vào “chào hàng” liền, làm giá được hay không là do tài năng nói chuyện. Nếu bước đầu chưa quen, chỉ cần gọi điện thoại, giới thiệu có người chết là có được tiền hoa hồng rồi”, “cò” Tuấn bày chiêu.
Tại cơ sở phục vụ mai táng Trại hòm T.C. (quận 12), anh Nguyễn Văn Hùng (SN 1967, người quản lý trực tiếp ra báo giá) cho biết, hiện có rất nhiều loại “cò” môi giới tổ chức làm mai táng. Họ lưu động khắp nơi, giao tiếp khá rộng, khi một gia đình nào có người vừa qua đời, họ liền có những người quen xung quanh alô thông báo. Ký được hợp đồng, họ trích tiền cà phê cho người thông báo, sau đó đem hợp đồng đến ký tại các trại hòm quen biết để được nhận tiền phần trăm.
Ông Hùng cho biết thêm, hiện cơ bản có hai loại “cò”: Loại thứ nhất, với những “cò” mới vào nghề, nắm được khung giá từ Trại hòm đưa ra, sau khi nói chuyện với khách hàng xong, họ mời khách (gia đình người chết – PV) đến trực tiếp cơ sở, hai bên làm việc rõ ràng, ký xong hợp đồng, “cò” chỉ việc nhận tiền phần trăm hoa hồng, trách nhiệm còn lại là thuộc về cơ sở trại hòm. Cũng không ít “cò” yêu cầu phải kê giá thêm gần cả 10 triệu đồng, nếu không “cò” đưa khách đi trại hòm khác. Vậy, “cò” vừa hưởng lời từ tiền kê giá lẫn cả tiền nhận phần trăm là hơn chục triệu đồng trên mỗi lần nhận làm mai táng.
Loại “cò” thứ hai, sau vài lần đưa khách đến cơ sở ký hợp đồng thành công, những lúc đang tổ chức lễ mai táng, “cò” này luôn đi cùng. Có được nhiều kinh nghiệm, “cò” tự trực tiếp ký hợp đồng tại tư gia của khách hàng, lên danh sách chương trình làm lễ, rồi tự ra giá. Cuối cùng, tay “cò” đi nhiều nơi đặt và thuê hàng tận gốc. Thuê mướn từng bộ phận riêng, như xe, kèn tây, mời thầy tụng, liên hệ lò hỏa thiêu, đặt quan tài tại cơ sở sản xuất…, nhằm hưởng lợi nhuận cao hơn. Các cơ sở trại hòm cũng phải chấp nhận theo yêu cầu của “cò”, nếu từ chối xem như mất mối vì “cò” không đưa khách đến.
Sự thật về chất lượng quan tài
Tại một cơ sở sản xuất quan tài lớn có tên C.L., nơi đã có trên 3 đời làm nghề đóng và bán hòm. Thương hiệu này có tiếng mấy chục năm qua tại TP.HCM. Tiếp chuyện chúng tôi là bà Huỳnh Lý Hoa (SN 1950, ngụ quận Tân Bình).
“Khi chúng tôi nói ra những điều này, có lẽ một số trại hòm, cơ sở khác hay những tay “cò” mai táng sẽ không mấy vui. Nhưng nếu biết mà không nói ra thì e rằng vẫn còn nhiều người sẽ tiếp tục bị vấp phải, khi cứ chăm chú nhìn mẫu mã bên ngoài mà không hề hiểu rõ được về chất lượng gỗ nằm ở lớp giữa hoặc phía bên trong của chiếc quan tài thế nào...?”, bà Hoa bộc bạch.
Bà Hoa cho biết, gỗ đóng hòm có rất nhiều loại, nếu gỗ quý có loại lên đến gần 50 triệu đồng cho một chiếc quan tài, nhưng cũng có loại quan tài chỉ có vài triệu đồng. Về lương tâm, khi một người đứng nhận tổ chức mai táng bao trọn gói cho khách hàng, biết gia đình người ta có nguyện vọng hỏa táng thì nên chọn mẫu quan tài nắp vuông, có giá tiền rẻ nhất, chất liệu gỗ cháy nhanh, sẽ giảm bớt sự tốn kém rất nhiều.
“Các mẫu quan tài khi mở nắp ra, thấy lồng kiếng uy nghiêm, trông rất đẹp. Thật ra, đó chỉ là chất liệu mica mỏng, loại chất nhựa trong suốt. Nhiều tay “cò” đến đặt hàng chúng tôi cần đóng gấp, yêu cầu bên ngoài mẫu mã thật đẹp giống như gỗ quý, nhưng bên trong lại là một loại ván thường rẻ tiền, với lý do vì sẽ đưa vào lò hỏa thêu. Tất cả các quan tài khi đi hỏa táng, bên ngoài trạm trỗ thế nào đi chăng nữa, nhưng bên trong các cơ sở sản xuất vẫn làm bằng chất liệu gỗ bình thường, dễ cháy. Chính vậy, không nên chọn loại nhiều tiền, vừa mất tiền lại rất phí”, bà Hoa chia sẻ.
Bà Hoa tiết lộ, khi các tay “cò” nhận tổ chức mai táng trọn gói, họ luôn giới thiệu sẽ chọn hòm có chất lượng gỗ tốt cho gia chủ. Để đánh lừa tâm lý khách hàng, trước khi khiêng quan tài đến gia đình khách hàng, tuy trọng lượng rất nhẹ nhưng cả nhóm khiêng lại “diễn” ra vẻ khá nặng nhọc. Trong thời điểm đang tang gia bối rối, không gia đình nào kiểm tra chất lượng nặng nhẹ, tốt xấu của chiếc quan tài. Chính thế, khách hàng cần cẩn thận và lưu ý khi các “cò” mai táng hét giá cao “ngất ngưỡng”. Riêng chất lượng thế nào thì chỉ có người đi đặt mẫu quan tài và nhà sản xuất mới biết.
* Tên các nhân vật và cơ sở Trại hòm đã được thay đổi.
Công Hà
