"Rối mù" vì kết quả giám định “đá” nhau

Một loạt việc làm tùy tiện của cơ quan bảo vệ pháp luật ở tỉnh Lào Cai khiến một vụ việc rất đơn giản bỗng rối tinh, rối mù. Các kết luận cơ quan bảo vệ pháp luật lại trở thành những trò đùa tai hại.

Vi phạm tố tụng nghiêm trọng

Ngày 22/8/2011, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Lào Cai ra Văn bản số 255 từ chối yêu cầu trưng cầu giám định lại Kết luận giám định số 1663 ngày 16/6/2011 của Phân viện Khoa học hình sự tại TP. Hồ Chí Minh liên quan đến việc giám định mẫu chữ ký trong giấy vay nợ số tiền 1,9 tỷ đồng mà bà Nguyễn Thị Thoa, trú tại tổ 10, thị trấn Sa Pa, nhiều năm nay có đơn tố cáo bà Nguyễn Thị Hợi (hàng xóm) giả mạo để chiếm đoạt tài sản. Trong văn bản nói trên, Công an Lào Cai cho rằng: Việc bà Thoa vay  tiền của bà Hợi vào ngày 31/5/2008 là có cơ sở, nên từ chối yêu cầu việc trưng cầu giám định lại của bà Thoa.

Lật lại hồ sơ vụ việc, chúng tôi nhận thấy có nhiều điều bất thường của Công an tỉnh Lào Cai trong quá trình thụ lý, giải quyết đơn tố cáo của bà Thoa. Cụ thể, cũng nội dung này, nhưng ngày 8/1/2009 bằng Văn bản số 06,  Công an tỉnh Lào Cai lại có nhận định hoàn toàn trái ngược: “Chữ ký trong giấy biên nhận ngày 31/5/2008 so với mẫu chữ ký của bà Nguyễn Thị Thoa không phải do một người ký ra. Ngày 30/12/2008, Đỗ Thùy Dung - con gái bà Nguyễn Thị Hợi - công nhận chữ viết trên giấy biên nhận ngày 31/5/2008 là do Đỗ Thùy Dung viết và trong biên bản làm việc hồi 12 giờ ngày 6/1/2009 bà Hợi đã nhận: Trên cơ sở pháp lý biên nhận ngày 31/5/2008 thì bà Hợi sai”.

Nhưng sau đó, vụ việc lại bị “chìm xuồng” khi Công an Lào Cai chuyển hồ sơ từ Phòng CSĐT tội phạm về trật tự xã hội (TTXH) sang Phòng CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ để xử lý. Phòng này không tiến hành các bước tố tụng tiếp theo mà lại tùy tiện giao bản gốc giấy biên nhận ngày 31/5/2008 là vật chứng quan trọng nhất của vụ án cho đối tượng đang bị tố cáo là bà Hợi, để khởi kiện bà Thoa ra TAND huyện Sa Pa vụ án dân sự tranh chấp hợp đồng vay tài sản.

Phát hiện vi phạm, ngày 28/1/2010, VKSND tỉnh Lào Cai đã đề nghị đình chỉ phiên tòa sơ thẩm vụ án dân sự thụ lý số 5 ngày 25/6/2009 của TAND huyện Sa Pa, chuyển hồ sơ về Phòng CSĐT tội phạm về TTXH Công an Lào Cai để giải quyết lại.

Nhiều uẩn khúc cần được làm rõ

Trở lại vụ việc, sau khi nhận đơn tố cáo của bà Thoa, Công an tỉnh Lào Cai đã trưng cầu giám định giấy biên nhận ngày 31/5/2008 mà bà Hợi dùng để đòi nợ. Tại Kết luận giám định số 06 ngày 18/12/2008 của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lào Cai khẳng định: Chữ ký trong giấy biên nhận ngày 31/5/2008 so với mẫu chữ ký của bà Thoa không phải do một người ký ra. Quan trọng hơn, ngày 30/12/2008, chị Đỗ Thùy Dung - con gái bà Hợi - thừa nhận với cơ quan điều tra là chữ viết trên giấy biên nhận này là do Dung tự viết.

Tiếp đó, Công an tỉnh Lào Cai đã ra quyết định trưng cầu Viện Khoa học hình sự (VKHHS) Bộ Công an giám định tiếp. Ngày 22/06/2009 VKHHS có Kết luận số 768 với nội dung: Chữ ký, chữ viết  dưới mục “người vay” trên tài liệu cần giám định với chữ ký, chữ viết của Nguyễn Thị Thoa trên 04 tài liệu chưa đủ cơ sở kết luận người ký, viết. Đề nghị thu thập thêm mẫu chữ ký, chữ viết của bà Nguyễn Thị Thoa đã ký, viết trên các văn bản để giám định tiếp. Nhưng sau đó, Công an tỉnh Lào Cai lại không thực hiện yêu cầu của VKHHS mà lại đưa vật chứng cho bà Hợi một cách trái pháp luật như nêu trên.

Bà Thoa không đồng ý với việc làm có dấu hiệu để chìm xuồng vụ án nên đề nghị VKHHS tiếp tục giám định làm rõ sự việc. Mặc dù tại Văn bản trả lời bà Thoa số 889 ngày 16/10/2009, VKHHS cho rằng: “…VKHHS sẵn sàng tiếp nhận hồ sơ và làm thủ tục thành lập Hội đồng giám định khi có quyết định trưng cầu giám định lại”, nhưng sau đó không lâu, VKHHS lại từ chối giám định với lý do: VKHHS đã giám định lại lần thứ nhất nên hết thẩm quyền giám định trừ trường hợp đặc biệt do Viện trưởng VKSNDTC quyết định.

Nhưng mới đây, việc Phân viện Khoa học hình sự tại TP.Hồ Chí Minh đột nhiên có kết luận giám định mẫu chữ ký trong giấy vay nợ khiến bà Thoa rất bất ngờ. Bởi Phân viện Khoa học hình sự tại TP.HCM lại chính là đơn vị trực thuộc VKHHS Bộ Công an. Hiện bà Thoa đã có đơn khiếu nại lên Viện trưởng VKSNDTC và Viện trưởng VKSND tỉnh Lào Cai đề nghị vào cuộc làm rõ hàng loạt vi phạm tố tụng cũng như việc giám định tùy tiện của một số cơ quan giám định.

Có thể thấy, các kết luận giám định của các cơ quan giám định đang “đá” nhau khi kết luận giám định của Công an tỉnh Lào Cai và kết luận giám định của Phân VKHHS tại TP.HCM có nội dung hoàn toàn trái ngược. Trong khi đó chính bà Hợi và con gái bà là Dung thừa nhận hành vi vi phạm của mình. Để có thể phân rõ đúng, sai, xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân sai phạm, đề nghị Viện trưởng VKSNDTC chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ vào cuộc vì trong vụ việc này có dấu hiệu của sự xâm phạm hoạt động tư pháp.              

Gia Khánh