Truy đuổi như phim hành động
Ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Tài (50 tuổi, ngụ khu phố Phước Vĩnh, phường Phước Bình, TX. Phước Long, tỉnh Bình Phước) nằm sát ngay lề được, kế sát bên là xưởng điều có nhiều người làm thuê. Ông Tài suốt ngày vắng nhà vì công việc buôn bán bận rộn.
Người thân cho biết, khoảng 1h30’ sáng 17/7, trong lúc mọi người đang mê mệt ngủ sau một ngày làm việc mệt mỏi, con rể ông là Nguyễn Hữu Nghĩa giật mình khi nghe vọng vào buồng ngủ những tiếng động lạ. Anh Nghĩa dậy kiểm tra, phát hiện cửa bên hông nhà đã bị phá mở toang.
Nghi có trộm đột nhập, anh Nghĩa thoáng nghĩ ngay đến chiếc két sắt của gia đình. Vừa lúc nghe được tiếng động nhẹ, thấy hai bóng người đang loay hoay, anh chưa kịp định thần thì đã bị một ánh đèn pin rọi thẳng vào mặt, một đối tượng cầm dao mặt đằng đằng sát khí lao đến. Biết đây là bọn trộm liều lĩnh hóa cướp, anh Nghĩa lao ra phía sau nhà, tri hô: “Trộm trộm, có kẻ trộm”. Hai tên trộm cũng chạy ra khỏi nhà, leo lên xe tẩu thoát.
Hai tên trộm không ngờ rằng chủ nhà khi định thần cũng đã nhảy lên xe truy đuổi. Sau một quãng đường dài khoảng 8km bám trên đường ĐT 741, cha con ông Tài phát hiện hai thanh niên đi trên xe Sirus không biển số, dáng vẻ khả nghi. Khi đến gần hơn, anh Nghĩa nhận ra chính là hai tên trộm tài sản đã tấn công mình. Vừa lúc biết có người truy đuổi, hai tên trộm liền rồ ga bỏ chạy về hướng thị xã Đồng Xoài.
Màn rượt đuổi đầy kịch tính diễn ra trên đoạn đường dài gần 3km. Đến đầu xã Long Hưng đoạn cuối con lươn, hai thanh niên có ý định rẽ sang bên trái đường và tẩu thoát theo con đường đất đỏ vào thôn 8, anh Nghĩa đánh vô lăng định ép xe máy vào lề đường. Tên trộm lại tăng ga, bứt lên phía trước đầu xe ôtô.
Chỉ còn vài giây nữa là xe máy sẽ lao tới con đường hẻm nhỏ, người lái xe hơi quyết định thực hiện một cú đâm trực diện. Anh nhấn ga, chiếc xe hơi lao thẳng vào xe máy. Va chạm quá mạnh khiến hai tên trộm bị hất mạnh lên mui và kính chắn gió xe ôtô. Chiếc xe máy bị hất văng vào lề đường. Đối tượng ngồi phía sau ngã đụng đầu vào kính xe, lăn xuống đường bất tỉnh. Đối tượng cầm lái ngã xuống đường, bị thương nhẹ.
 |
| Ngôi nhà nơi xảy ra vụ trộm |
Nhân chứng là một người dân sống gần hiện trường cho biết: “Khoảng hơn 3h sáng, lúc đang ngủ tôi bỗng giật mình khi nghe tiếng xe máy rồ ga, ngay sau đó là tiếng va chạm rất mạnh. Mở cửa ra thì thấy một thanh niên nằm trên đầu xe ôtô, một người khác nằm dưới đất loạng choạng đứng dậy, xe máy văng vào lề đường khoảng chục mét. Sau đó có hai người đàn ông trên chiếc xe ôtô bước xuống tri hô: “Cướp, cướp…”.
Tuy nhiên, không một ai dám vào khống chế người nằm dưới đường vì tên này trên tay cầm lăm lăm con dao hô lớn “Đứa nào lại gần tao đâm chết”. Lợi dụng lúc không ai dám can thiệp, trời lại tối, tên này ôm một túi màu đen bỏ chạy vào lô cao su tẩu thoát”.
Hậu quả của cú va chạm mạnh ấy, đầu xe ôtô bị biến dạng, kính chắn gió rạn toàn bộ, vỡ một khoảng đường kính 30cm. Tại hiện trường, tiền từ hai tên trộm rơi vãi ra khắp mặt đường, mọi người gom đếm được hơn 17 triệu đồng giao công an. Tại hiện trường, cảnh sát cũng thu được một số chùm chìa khóa và dụng cụ phá khóa.
Về phía người bị mất trộm, kiểm đếm két sắt thấy mất khoảng gần 10 cây vàng và 20 triệu tiền mặt. Tên trộm bị thương nặng đã được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa thị xã Phước Long trong tình trạng nguy kịch, nhưng do vết thương quá nặng, đến khoảng 9h cùng ngày đã tử vong.
Qua xác minh của cơ quan điều tra, đối tượng bị tử vong là Phạm Hoàng Giang (28 tuổi, ngụ xã Bù Nho, huyện Bù Gia Mập). Thi thể đã được bàn giao cho gia đình tổ chức an táng.
Tài xế lái xe hơi phạm tội cố ý gây thương tích hay giết người?
Theo Thạc sĩ Nguyễn Thế Anh (Trung tâm truyền thông pháp luật Việt Nam), tình huống nêu trên nảy sinh nhiều luồng tranh luận. Anh Nghĩa lái xe hơi tông chết tên cướp, vậy anh Nghĩa có phạm tội hay không? Nếu có thì phạm tội cố ý gây thương tích hay giết người?
Trước tiên cần khẳng định anh Nghĩa đã có hành vi vi phạm pháp luật. Dù đối tượng Giang đi ăn trộm, sau đó là cướp, thì sức khỏe tính mạng vẫn được pháp luật bảo vệ.
Vấn đề tiếp theo là thử “định tội” tài xế. Để phân biệt tội giết người với tội cố ý gây thương tích (trong trường hợp dẫn đến chết người), cần chú ý các đặc điểm sau. Tội giết người với hậu quả làm chết người và tội cố ý gây thương tích trong trường hợp dẫn đến chết người đều có mặt khách quan giống nhau là nạn nhân bị chết, nhưng khác nhau ở mặt chủ quan:
Ở tội giết người, người có hành vi phạm tội mong muốn (hoặc để mặc) cho hậu quả chết người xảy ra. Ở tội cố ý gây thương tích, người có hành vi phạm tội không có ý định tước đoạt sinh mạng mà chỉ mong muốn (hoặc để mặc) cho thương tích xảy ra, tức là vô ý với cái chết của nạn nhân.
Do đó, cần xác định rõ người có hành vi phạm tội có thấy rõ hành vi của mình có khả năng làm chết người khác hay không. Nếu thấy rõ mà vẫn thực hiện thì cần xác định là hành vi giết người. Nếu người có hành vi phạm tội không thấy được hành vi của mình có khả năng làm chết người thì cần xác định đó là cố ý gây thương tích dẫn đến chết người.
Quay trở lại với tình huống như đã phản ánh ở trên. Trước hết cần phải thấy ô tô được xác định là nguồn nguy hiểm cao độ theo quy định tại Khoản 1 Điều 623 Bộ luật Dân sự. Chủ nhà đã dùng nguồn nguy hiểm cao độ đâm trực diện vào xe máy của đối tượng cướp.
Với nhận thức của một người bình thường thì chủ nhà hoàn toàn có khả năng nhận thức được rằng trong lúc truy đuổi với tốc độ nhanh, dùng ô tô thực hiện một cú đâm mạnh vào xe máy có khả năng làm chết người điều khiển xe máy.
Mặt khác, tài xế đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và khi thực hiện hành vi không thuộc trường hợp đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi, thì pháp luật buộc tài xế phải nhận thức được, thấy rõ hành vi trên có khả năng làm chết người.
Như vậy, tài xế Nghĩa cần bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người chứ không phải là tội cố ý gây thương tích (trong trường hợp dẫn đến chết người)./.
