Ra quân điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2024

Đây là cuộc Điều tra lần thứ ba theo Quyết định 02/QĐ-TTg ngày 05/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng KT-XH của 53 DTTS. Hai cuộc điều tra trước đó được thực hiện vào năm 2015 và năm 2019.

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương nhấn mạnh, điều tra này nhằm thu thập thông tin về dân số, nhà ở, điều kiện sống, tình hình bảo tồn văn hóa và điều kiện KT-XH của 53 DTTS để biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống chỉ tiêu thống kê về công tác dân tộc phục vụ TW Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương xây dựng và hoạch định chính sách, chiến lược và kế hoạch phát triển KT-XH cho các vùng DTTS giai đoạn 2026 - 2030; Đáp ứng yêu cầu biên soạn một số chỉ tiêu thuộc Mục tiêu Phát triển bền vững; Đồng thời làm cơ sở cập nhật hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về DTTS tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương phát biểu tại Lễ ra quân.

Điều tra DTTS 2024 được thực hiện tại 54 tỉnh, thành phố trực thuộc TW, bao gồm 51 tỉnh có xã thuộc vùng DTTS và miền núi theo Quyết định 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 và 03 tỉnh, thành phố có các xã/phường/thị trấn có nhiều người DTTS sinh sống gồm: TP Hồ Chí Minh, Long An và Hà Tĩnh.

Đối tượng điều tra của Điều tra DTTS 2024 bao gồm: Hộ dân cư người DTTS; Nhân khẩu thực tế thường trú tại các hộ DTTS tính đến thời điểm điều tra (bao gồm cả những người thuộc lực lượng vũ trang hiện đang ăn, ngủ tại hộ), không bao gồm những người đang sống trong khu vực quản lý riêng của quân đội và công an; Tình hình kinh tế, an sinh xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục của xã thuộc khu vực III, khu vực II và khu vực I theo Quyết định 861/QĐ-TTg và các xã không thuộc các khu vực trên nhưng có địa bàn vùng DTTS.

Ông Hầu A Lềnh, Ủy viên TW Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc phát biểu tại buổi Lễ.

Tại Lễ ra quân, ông Hầu A Lềnh, Ủy viên TW Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết: “Qua Điều tra sẽ đưa ra các số liệu, chứng cứ tin cậy để giúp các cơ quan TW cũng như các địa phương vùng DTTS có được những đánh giá chính xác về kết quả thực hiện các chính sách dân tộc đến năm 2024 và dự kiến đến năm 2025; Đánh giá 5 năm triển khai Đề án tổng thể phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030; Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2030; Kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia cũng như kết quả thực hiện công tác dân tộc giai đoạn 2021-2025, chuẩn bị xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia, kế hoạch phát triển giai đoạn tiếp theo 2026-2030; Làm cơ sở để các cấp uỷ, tổ chức đảng chuẩn bị báo cáo và các văn kiện phục vụ Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng…”.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cũng lưu ý, giai đoạn thu thập thông tin tại địa bàn là cực kỳ quan trọng, việc thu thập được thông tin phản ánh đầy đủ, chính xác thực trạng dân số và nhà ở sẽ giúp cho Đảng, Nhà nước xây dựng được những kế hoạch, chiến lược đúng đắn, xây dựng nền tảng cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước và vùng DTTS.

"Đề nghị Ban Dân tộc của tỉnh động viên nhân dân tích cực hưởng ứng cuộc tra, các điều tra viên có phương phương pháp điều tra phù hợp, tránh ồ ạt, hình thức, không máy móc và cũng không qua loa", Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh nói.

Ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNFPA Việt Nam).

Là đối tác hỗ trợ Chính phủ Việt Nam nâng cao năng lực thu thập, phân tích dữ liệu, và xây dựng hệ thống dữ liệu phục vụ công tác lập kế hoạch và theo dõi đánh giá tiến độ thực hiện các kế hoạch chính sách dựa trên bằng chứng, ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNFPA Việt Nam) chia sẻ, dữ liệu toàn diện, tin cậy được phân tách theo giới tính, dân tộc, là điều kiện cần thiết là để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

“Kết quả thu được từ cuộc Điều tra tình hình các DTTS năm 2024 sẽ giúp chúng ta biết được sự khác biệt giữa các nhóm DTTS, đặc biệt liên quan đến khả năng tiếp cận các dịch vụ cơ bản, việc làm và mức sống. Đây là những dữ liệu quan trọng giúp theo dõi đánh giá tiến độ thực hiện các chính sách của Chính phủ đồng thời là cơ sở để ban hành các quyết định chính sách nhằm giảm bớt những thiệt thòi mà các nhóm DTTS đang phải đối mặt…”- ông Matt Jackson nhấn mạnh.

Ông Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình chia sẻ: “Hòa Bình xác định rõ vai trò, ý nghĩa của cuộc điều tra đối với địa phương. Với tính chất cuộc điều tra trên địa bàn tỉnh diễn ra phạm vi rộng, nội dung điều tra phong phú, nghiệp vụ khó, vì vậy tỉnh đã và đang chỉ đạo Cục Thống kê, Ban Dân tộc tỉnh phối hợp chặt chẽ các sở, ngành, địa phương tập trung thực hiện tốt Cuộc điều tra, thu thập thông tin về thực trạng KTXH các dân tộc thiểu số năm 2024…".

Thời điểm điều tra từ 0 giờ ngày 01/07/2024, đến hết ngày 15/08/2024. Kết quả cuộc điều tra sẽ bàn giao cho Ủy ban Dân tộc vào tháng 4/2025 và được công bố vào tháng 5-7/2025.

Hòa Bình có 6 DTTS

Điều tra hộ dân tộc thiểu số tại xã Tú Lý, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình.

Nội dung điều tra đối với hộ gồm các thông tin về: Nhân khẩu học của dân số; Giáo dục; Di cư; Hôn nhân; Sử dụng bảo hiểm y tế; Việc làm; Lịch sử sinh và tình hình sử dụng biện pháp tránh thai của nữ từ 10-49 tuổi; Thông tin về người chết của hộ trong 12 tháng qua; Nhà ở và điều kiện sinh hoạt của hộ; Đất ở, đất sản xuất của hộ; Một số loại gia súc chủ yếu của hộ; Tình hình tiếp cận dịch vụ công cộng của hộ.

Nội dung điều tra đối với UBND xã gồm các thông tin về: Đặc điểm của xã; Sử dụng điện, đường, giao thông; Trường học và trình độ giáo viên; Nhà văn hóa; Y tế và vệ sinh môi trường; Chợ; Trình độ của cán bộ, công chức cấp xã; Tôn giáo, tín ngưỡng; Mức độ phủ sóng điện thoại và internet.