Rà ‘lí lịch’ để loại thầu yếu khỏi cao tốc Bắc-Nam

Suốt tháng qua, giới thầu xây lắp trong Nam, ngoài Bắc hừng hực khí thế chuẩn bị cho đại công trường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2. Các doanh nghiệp viết đơn gửi Bộ GTVT, Bộ KH&ĐT xin chỉ định thầu - ai cũng cam kết sẽ rút ngắn tiến độ, tiết kiệm và tập trung cao độ nhân tài vật lực cho dự án.

Quan sát, phần lớn các nhà thầu đánh tiếng muốn tham gia lần này đều là những doanh nghiệp lâu năm trong lĩnh vực xây lắp hạ tầng giao thông, từng để lại tên tuổi trên những đại công trường lớn như Dự án nâng cấp, mở rộng QL1, đường Hồ Chí Minh và một số đoạn tuyến cao tốc ở miền Trung trước khi khởi công cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1, chẳng hạn như các doanh nghiệp Sơn Hải, Xuân Trường, Trường Thịnh, Đèo Cả…

“Lai lịch” doanh nghiệp, kinh nghiệm trận mạc với những công trình cầu, đường, hầm đã thi công đạt chất lượng sẽ là một lợi điểm đối với các nhà thầu nói trên khi tham gia cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2.

Nhưng ngược lại, những “tì vết”, sai phạm của các nhà thầu ở những công trình tai tiếng, cũng cần phải nhắc lại để loại ngay không cần chờ tới khi công bố tiêu chí chỉ định thầu cho dự án.

Tuyến tránh Chư Sê vừa thi công xong đã sụt lún khiến nhiều cá nhân bị xử lý trách nhiệm hành chính và khởi tố hình sự

Trên thực tế, không khó để liệt kê ra những cung đường từng khiến Bộ GTVT “rát tai” vì nhiều lần Bộ phải làm văn thư trả lời kiến nghị của cử tri sau khi Ban Dân nguyện của Quốc hội có ý kiến.

Điển hình có công trình QL1 đoạn qua tỉnh Phú Yên. Một số vị trí trên đoạn tuyến này đưa vào sử dụng, chưa hết hạn bảo hành đã hư hỏng nặng, tới khi chủ đầu tư gọi nhà thầu quay lại khắc phục thì chây ì chậm trễ, khiến PMU Thăng Long phải ra văn bản đề nghị Bộ GTVT “cấm cửa” đấu thầu nhiều doanh nghiệp.

Ở Tây Nguyên, tuyến tránh Chư Sê (Gia Lai) đầu tư gần 250 tỷ đồng, vừa thi công hoàn thành không lâu đã sụt lún, nứt toác giữa tim đường… cũng là một sự nhắc nhớ với Bộ GTVT về việc lựa chọn nhà thầu tư vấn thiết kế, thi công…

Điểm lại những cung đường từng “ồn ào” công luận để khẳng định rằng, “danh sách đen” về các nhà thầu yếu, Bộ GTVT hẳn đã có hết trong tay… Điều quan trọng còn lại là chủ đầu tư phải chấm, xét thật công bằng, khách quan, tránh lọt lưới những thầu chính, thầu phụ yếu kém vào công trình trọng điểm.

Vì trước khi khởi động cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1, Bộ GTVT từng tuyên bố “dựng hàng rào” để loại nhà thầu không đủ năng lực khỏi “sân chơi” cao tốc, nhưng khi thi công, đây đó vẫn xuất hiện những nhà thầu bết bát trên công trường.

Ví dụ đoạn Cam Lộ - La Sơn do PMU đường Hồ Chí Minh làm đại diện chủ đầu tư, mới đây Bộ GTVT đã điểm mặt một số nhà thầu yếu kém năng lực điều hành, tổ chức thi công và tài chính…, nhưng không hiểu tại sao trước đó những doanh nghiệp này vẫn có được chân thầu phụ hoặc một bên trong liên danh nhà thầu thi công, xây lắp tại các gói thầu trị giá hàng trăm tỷ?

Tương tự, ở phía Nam - đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết khởi công từ cuối năm 2020, dự kiến hoàn thành cuối năm 2022 nhưng hết quý I vừa rồi, công trình thi công mới đạt gần 29% giá trị hợp đồng. Nguy cơ “vỡ trận” là rất có thể nếu Bộ GTVT không mạnh tay “trảm” các nhà thầu yếu ở đây.