Oan án của nhà sưu tập đồ cổ
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Công an tỉnh phối hợp với Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bảo tàng tỉnh cùng các cơ quan liên quan tỉnh Quảng Nam đã mời ông Nguyễn Mười (SN 1956, tạm trú tại số nhà 19 Nguyễn Thái Bình, quận 1, TP.HCM) đến để trả lại 1.457 cổ vật mà Công an tỉnh Quảng Nam đã bắt giữ từ năm 2003. Riêng 60 cổ vật bắt quả tang khi đang vận chuyển trên biển bị VKSND tỉnh Quảng Nam tịch thu.
Về vụ kỳ án này, năm 2014 PLVN đã có hai bài điều tra phản ánh nội dung cũng như phân tích tính chất pháp lý của vụ việc. Ông Nguyễn Mười là dân chuyên sưu tầm đồ cổ với một khối lượng lớn cổ vật gốm sứ Chu Đậu gồm các loại bát, đĩa, lọ, bình… Ngày 15/8/2003, khi đang thu gom đồ cổ của ngư dân thu được khi chài lưới tại vùng biển Đà Nẵng thì Công an tỉnh Quảng Nam xuất hiện bắt giữ với lý do vận chuyển trái phép. Sau đó kiểm tra tại nhà riêng 130 đường Nguyễn Thị Minh Khai (TP.Đà Nẵng), lực lượng chức năng đã lục soát, gom tổng cộng 1.573 cổ vật đựng trong 27 thùng các tông, rồi đưa tất cả về Quảng Nam.
Sau đó, Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) Công an tỉnh Quảng Nam khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội “Tàng trữ, vận chuyển hàng cấm”. Tuy nhiên, ngày 25/8/2003 VKSND tỉnh Quảng Nam đã ra quyết định hủy quyết định tạm giữ, còn số cổ vật nói trên vẫn bị Cơ quan ANĐT niêm phong giao cho Bảo tàng tỉnh Quảng Nam giữ.
Ngày 18/12/2003, Cơ quan ANĐT chuyển hồ sơ vụ án sang VKSND tỉnh Quảng Nam đề nghị truy tố, xét xử. Tuy nhiên, nhận thấy hành vi của ông Nguyễn Mười không cần thiết phải xử lý hình sự nên VKSND tỉnh Quảng Nam đã đình chỉ vụ án, miễn trách nhiệm hình sự; đồng thời trả lại toàn bộ cổ vật đựng trong 27 thùng các tông thu giữ tại nhà ông Mười, chỉ tịch thu 60 cổ vật bị bắt giữ tại hiện trường.
Tiếp đó, VKSND tỉnh Quảng Nam có thêm một số quyết định điều chỉnh liên quan đến xử lý tang vật nhưng chung quy là “toàn bộ số cổ vật gồm 1.457 món do ông Nguyễn Mười thu gom trước ngày 1/7/2000 nhưng chưa đăng ký theo quy định của pháp luật thuộc thẩm quyền xử lý của UBND tỉnh”.
 |
| Số cổ vật sau khi đưa ra từ nhà kho Bảo tàng tỉnh Quảng Nam. |
Trường kỳ công lý
Ngày 6/2/2009, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam ra Quyết định số 423 xử phạt hành chính và tịch thu 27 thùng cổ vật của ông Mười. Ông Mười khiếu nại thì lãnh đạo tỉnh Quảng Nam lần lượt ban hành 2 quyết định điều chỉnh Quyết định 423 về xử lý tang vật.
Không đồng ý, ông Mười khởi kiện quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam ra TAND tỉnh Quảng Nam. Ngày 15/9/2010, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam ký Quyết định số 2951 hủy Quyết định xử phạt hành chính, tịch thu số cổ vật trên của ông Mười; chuyển hồ sơ cho Công an tỉnh Quảng Nam xử lý vì có dấu hiệu hình sự nên không thuộc thẩm quyền xử phạt hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam.
Cuối năm 2010 đầu năm 2011, Cơ quan ANĐT Quảng Nam liên tiếp có 4 công văn kiến nghị VKSNDTC và VKSND tỉnh Quảng Nam hủy bỏ Quyết định đình chỉ điều tra nhưng hai cấp Viện đều xác định ông Mười không phạm tội nên không có căn cứ để hủy Quyết định đình chỉ, phục hồi điều tra vụ án; hành vi của ông Nguyễn Mười chỉ vi phạm hành chính, đề nghị tham mưu cho UBND tỉnh xử lý hành chính.
Hôm qua (16/9), được nhận lại 1.457 cổ vật sau 12 năm, ông Nguyễn Mười vui mừng cho biết, từ khi bị bắt, niêm phong tạm giữ cho đến nay hơn 12 năm khiến kinh tế gia đình bị thiệt hại nhiều.
