Theo Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo, Quý I/2020, hoạt động buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại diễn ra rất phức tạp ở tất cả các tuyến, địa bàn, lĩnh vực. Tập trung chủ yếu các mặt hàng tiêu dùng, các mặt hàng cấm như pháo nổ, thuốc lá, động vật hoang dã, thực phẩm không rõ nguồn gốc,… Đáng chú ý từ đầu năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch viêm phổi cấp tính do chủng mới của vi rút SARS- CoV- 2 (Covid-19) đã tác động đến tình hình sản xuất, lưu thông hàng hóa, đặc biệt mặt hàng khẩu trang, vật tư y tế, dung dịch nước sát khuẩn phục vụ công tác phòng chống dịch bệnh.
Lợi dụng tình hình dịch bệnh nên một số đối tượng đã sản xuất, kinh doanh mặt hàng khẩu trang giả, kém chất lượng; mua gom, đầu cơ, tăng giá bán hàng hóa bất hợp lý trong nước và xuất lậu sang nước ngoài để kiếm lời. Trong nội địa, tình trạng bày bán hàng hóa tiêu dùng, thực phẩm, đồ uống, mỹ phẩm,...kém chất lượng vẫn diễn ra cả ở thành thị và nông thôn.
Tại các tỉnh Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Cao Bằng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, Hà Nội… tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới, sản xuất, buôn bán hàng cấm vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 nên nhiều đối tượng đã đầu cơ, tăng giá mặt hàng khẩu trang bán trong nước và xuất lậu sang nước ngoài để kiếm lời. Các mặt hàng nhập lậu chủ yếu là hàng tiêu dùng (vải, quần áo, giày dép), bánh kẹo, thuốc lá, pháo nổ, dược liệu ... từ Trung Quốc vào Việt Nam qua cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu quốc gia và các đường mòn, lối mở. Mặc dù các lực lượng chức năng đã tập trung đấu tranh quyết liệt, triệt phá nhiều đường dây buôn lậu trên tuyến này và phía Trung Quốc đã tăng cường xây dựng rào chắn các đường mòn, lối mở qua lại biên giới, nhưng hoạt động buôn lậu vẫn diễn ra phức tạp.
Trên tuyến biên giới, địa bàn các tỉnh Miền Trung - Tây Nguyên hoạt động buôn lậu chủ yếu là mặt hàng rượu ngoại, đường, thuốc lá, mỹ phẩm, hàng tiêu dùng, lâm sản, pháo nổ, đồ chơi trẻ em; buôn bán, vận chuyển trái phép sản phẩm của động vật hoang dã, quý hiếm (vẩy tê tê, các sản phẩm từ ngà voi,...) từ Lào và Campuchia vào Việt Nam. Hoạt động vận chuyển trái phép ma túy cũng diễn ra phức tạp tại địa bàn các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.
Còn trên tuyến hàng không, bưu điện quốc tế, lượng hành khách và phương tiện xuất nhập cảnh tăng đột biến do người dân về ăn Tết và tránh dịch bệnh Covid-19, các lực lượng đều phải tăng cường cán bộ để làm thủ tục, hướng dẫn cho hành khách xuất, nhập cảnh an toàn trong mùa dịch, cùng với đó tiếp tục tăng cường giám sát, phát hiện và xử lý các hành vi vận chuyển hàng hóa trái pháp luật, hàng cấm, hàng hóa gọn nhẹ, có giá trị kinh tế cao và dễ cất giấu như: ngoại tệ, mỹ phẩm, tân dược, thực phẩm chức năng, thời trang cao cấp, điện thoại, rượu ngoại, thuốc lá điếu ngoại, xì gà.. Do dịch bệnh Covid xảy ra ở nhiều nước trên thế giới nên các vụ vi phạm về xuất lậu khẩu trang y tế xảy ra nhiều với số lượng lớn. (Điển hình vụ, tháng 3/2020 Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài phát hiện vụ xuất lậu gần 800.000 khẩu trang y tế).
Trong thị trường nội địa, lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, nhu cầu mặt hàng như khẩu trang y tế, nước sát khuẩn,... tăng cao, nhiều đối tượng đã sản xuất, kinh doanh mặt hàng khẩu trang, quần áo bảo hộ y tế giả, kém chất lượng ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác phòng chống dịch, gia tăng nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cho các lực lượng ở tuyến đầu; mua gom, đầu cơ, tăng giá bán hàng hóa bất hợp lý trong nước và xuất lậu sang nước ngoài để kiếm lời. (Điển hình vụ tháng 3/2020, Cục Quản lý thị trường TP Hà Nội phối hợp với Công an TP Hà Nội phát hiện 01 cơ sở đang đóng gói hàng ngàn bộ quần áo bảo hộ y tế mua trôi nổi trên thị trường, dán nhãn một công ty có thương hiệu tại Hà Nội để bán ra thị trường).
Ban Chỉ đạo 389 các Bộ, ngành, địa phương và Văn phòng Thường trực đã triển khai công tác quý I đồng bộ, quyết liệt, kết quả nhiều vụ việc vi phạm bị phát hiện, nhiều đối tượng bị xử lý.
Các lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, xử lý 52.733 vụ việc vi phạm (tăng 57% so với cùng kỳ năm 2019), thu nộp NSNN 8.630 tỷ 768 triệu đồng (tăng gần 250 % so với cùng kỳ), khởi tố 731 vụ ( giảm 10% so với cùng kỳ), 891 đối tượng (giảm 9% so với cùng kỳ).
Thời gian tới, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu Ban Chỉ đạo 389 các Bộ, ngành, địa phương và Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị chức năng nâng cao năng lực để nhận diện các phương thức, thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất kinh doanh hàng giả, các đối tượng chủ mưu, cầm đầu; nâng cao hơn nữa công tác phòng để đánh trúng, đánh đúng, đấu tranh ngăn chặn, triệt phá hiệu quả các vụ vi phạm, không chạy theo sự vụ.
Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra công vụ; xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu theo từng địa bàn, lĩnh vực phụ trách; điều chuyển, đề xuất điều chuyển, thay thế người đứng đầu các cơ quan, đơn vị không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, có biểu hiện bao che, dung túng cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; xử lý nghiêm các vi phạm. Đồng thời sửa đổi, bổ sung và đề xuất kiến nghị các văn bản qui phạm pháp luật không còn phù hợp liên quan đến công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
