Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Sơn cho biết, qua 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN), về cơ bản ngành TAND đã và đang thực hiện nghiêm túc chỉ thị, nghị quyết của Đảng về PCTN và Luật PCTN đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ. Việc xét xử các tội phạm về tham nhũng bảo đảm đúng nguyên tắc xử lý tham nhũng theo quy định, đặc biệt đối với vụ án lớn, trọng điểm mà dư luận quan tâm được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh.
Điểm nổi bật là những vụ án lớn, trọng điểm đều được xét xử kịp thời, tuyên những mức án nghiêm khắc; đặc biệt là những vụ án tham nhũng điển hình được xét xử như vụ án Huỳnh Thị Huyền Như và đồng phạm. Đặc biệt, một số Hội đồng xét xử đã ra quyết định khởi tố vụ án ngay tại phiên tòa vì phát hiện tình tiết, dấu hiệu của tội phạm mới. Việc khởi tố ngay tại phiên tòa đã thể hiện sự cương quyết trong đấu tranh phòng, chống tội phạm của TAND trong việc thực hiện quyền tư pháp, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, nhất là đối với những vụ án tham nhũng trọng điểm.
Qua hoạt động xét xử, Phó Chánh án Nguyễn Sơn nhận xét, một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng tỏ ra kém hiệu quả. Trong đó có quy định tặng quà, nhận quà và nộp lại quà tặng; chưa quy định hợp lý về công chức phải giải trình nguồn gốc tài sản khi có yêu cầu và biện pháp xử lý những hành vi làm giàu bất chính; các quy định về kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn chưa sát với thực tế; việc kê khai tài sản còn mang nặng tính hình thức nên khó kiểm soát được thu nhập của cán bộ, công chức. Một số ý kiến cho rằng những quy định về hình phạt và các chế tài đối với hành vi tham nhũng đôi khi còn quá nhẹ so với hậu quả mà hành vi tham nhũng gây ra…
Phát biểu tại hội nghị, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình nhấn mạnh, trong công tác PCTN, TAND luôn chủ động, tích cực, đi đầu trong việc thực hiện các nghị quyết của Đảng và Luật PCTN. Để nâng cao chất lượng hoạt động xét xử của Tòa án, thực hiện có hiệu quả công tác PCTN, Tòa án các cấp cần đổi mới thủ tục hành chính tư pháp, loại bỏ các loại giấy tờ, thủ tục không cần thiết, áp dụng quy trình một cửa, một dấu liên thông; đồng thời tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động hành chính tư pháp của Tòa án, tiến tới xây dựng Tòa án điện tử vào năm 2020.
Dịp này, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình trao tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân của ngành Tòa án có thành tích xuất sắc trong thực hiện Luật PCTN.
10 năm qua, toàn hệ thống TAND đã thụ lý tổng số 1.092 đơn tố cáo. Kết quả giải quyết có 198 trường hợp xác định nội dung đơn tố cáo là có căn cứ, đã xử lý kỷ luật đối với cán bộ vi phạm; 35 trường hợp nhận thấy có dấu hiệu phạm tội hình sự nên đã chuyển cho cơ quan điều tra giải quyết theo thẩm quyền.
10 năm qua, Tòa án các cấp đã xét xử sơ thẩm tổng số 4.323 vụ án/11.080 bị cáo về tội tham nhũng. Trong đó, số lượng các vụ án tham nhũng được xét xử năm 2006-2009 nhiều hơn so với năm 2012-2014. Riêng năm 2015 số vụ án về tham nhũng tăng lên khoảng 12% (449 vụ/1.144 bị cáo) so với năm 2014 và 12,79% so với năm 2012. Trong tổng số các vụ án, bị cáo bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tham nhũng thì số vụ án tham ô tài sản chiếm tỷ lệ cao nhất (52,7% số vụ và 49,9% số bị cáo).
