Quốc hội thông qua Luật thư viện

Luật Thư viện gồm 6 chương, 52 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020.

Luật quy định về thành lập, hoạt động thư viện; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động thư viện; quản lý nhà nước về thư viện.  

Luật được áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam; tổ chức, cá nhân nước ngoài hoạt động thư viện hoặc có liên quan đến hoạt động thư viện trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự án Luật Thư viện trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho biết, có ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung quy định cụ thể các mô hình thư viện cơ sở giáo dục và thư viện cơ sở giáo dục phổ thông có nhiệm vụ “tổ chức hoạt động đọc sách bắt buộc”.

Theo Ủy ban thường vụ Quốc hội, ý kiến ĐB về vấn đề này là xác đáng. Hiện nay, tổ chức và hoạt động thư viện tại các cơ sở giáo dục phổ thông ở nhiều địa phương rất đa dạng, phong phú, góp phần xây dựng văn hóa đọc trong học sinh. Trên thực tế, hoạt động này phụ thuộc vào quản lý cụ thể tại cơ sở, cần được hướng dẫn thống nhất nhằm phát triển văn hóa đọc trong cơ sở giáo dục phổ thông. 

Ủy ban thường vụ QH nhận thấy, những nội dung này liên quan đến chương trình giáo dục phổ thông, thuộc trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GDĐT), cơ sở giáo dục, người dạy trong các cơ sở giáo dục. 

Dự thảo Luật đã quy định nguyên tắc về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân này tại khoản 11 Điều 45, khoản 3 Điều 47, khoản 2 Điều 49, làm cơ sở để Bộ GDĐT hướng dẫn phù hợp thực tiễn, bảo đảm tính khả thi của Luật. Do vậy, UBTVQH xin phép Quốc hội cho giữ quy định như dự thảo Luật.

Liên thông thư viện là một trong những điểm mới của Luật nhằm bảo đảm hoạt động thư viện theo hướng hiện đại, chia sẻ nguồn tài nguyên thông tin giữa các thư viện; nhất là liên thông giữa các thư viện được Nhà nước đầu tư với các thư viện khác, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống thư viện, khai thác hiệu quả nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước. 

Luật đã quy định trách nhiệm Nhà nước đầu tư cho hoạt động liên thông; việc thực hiện liên thông là nguyên tắc hoạt động chung của cả thư viện công lập và thư viện ngoài công lập; quy định về xây dựng tài nguyên thông tin, phát triển thư viện số làm cơ sở cho việc liên thông  quy định về cơ chế liên thông, trong đó nhấn mạnh tài nguyên thông tin được xây dựng từ ngân sách nhà nước phải được liên thông, chia sẻ giữa các thư viện; quy định thư viện được Nhà nước ưu tiên đầu tư làm nòng cốt trong hoạt động liên thông.

Luật cũng quy định Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về thư viện trong phạm vi cả nước, có trách nhiệm chỉ đạo thực hiện liên thông thư viện, đồng thời, quy định trách nhiệm tổ chức liên thông thư viện của cơ quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp quản lý thư viện.