Quốc hội không ngừng đổi mới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mỗi giai đoạn cách mạng

Trong ngày khai mạc kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 12, đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc hội trình bày Báo cáo tổng kết hoạt động của Quốc hội nhiệm kỳ khoá 12 (2007-2011) nhấn mạnh một số nội dung.

Dân chủ, thiết thực và hiệu quả

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng khẳng định, kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ khóa 12 là Quốc hội hoạt động ngày càng dân chủ, thiết thực và hiệu quả, có nhiều đổi mới cả trong tư duy và thực tiễn hành động. Công tác xây dựng pháp luật tiếp tục được đổi mới về quy trình, bảo đảm tăng cả về số lượng và chất lượng, góp phần thể chế hóa kịp thời, đúng đắn đường lối của Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý, điều hành của Nhà nước. 4 năm qua, Quốc hội thông qua được 68 luật, 12 nghị quyết; Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thông qua 13 pháp lệnh và 7 nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật.

Nhiệm kỳ qua hoạt động giám sát của Quốc hội được tăng cường, có nhiều đổi mới về cách thức tiến hành, nhất là chất vấn và giám sát chuyên đề, tập trung vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống, thảo luận, ra nghị quyết và giám sát thực hiện. Hoạt động giám sát chuyên đề và chất vấn thời gian qua góp phần tích cực giải quyết những vấn đề cuộc sống đặt ra, có tác động thiết thực, thúc đẩy các cơ quan nhà nước khắc phục những thiếu sót, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động.Việc theo dõi thực hiện lời hứa của người chất vấn được thực hiện thường xuyên hơn.

Việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước ngày càng có chất lượng, đáp ứng đúng yêu cầu của thực tiễn vì lợi ích của quốc gia, phù hợp với ý chí và nguyện vọng của nhân dân, nhất là những vấn đề về kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước và công trình, dự án trọng điểm quốc gia. Kết quả đó làm chuyển biến tình hình, bảo đảm ổn định và tạo điều kiện đất nước phát triển. Các nghị quyết về ngân sách ngày càng được nâng cao, góp phần giữ vững các cân đối vĩ mô, cân đối ngân sách nhà nước một cách tích cực, đẩy mạnh sự phân công, phân cấp, tạo chuyển biến quan trọng, chủ động trong quản lý, điều hành ngân sách nhà nước.

Hoạt động đối ngoại đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng nâng cao vị thế của đất nước và Quốc hội Việt Nam trên trường quốc tế.

Tổ chức bộ máy nhà nước được củng cố, kiện toàn, từng bước ổn định, cơ bản đáp ứng yêu cầu của hoạt động thực tiễn. Phương thức, chế độ làm việc từng bước được cải tiến theo hướng phát huy dân chủ, tăng tính chủ động, sáng tạo, phối hợp tốt hơn giữa các đơn vị, cơ quan hữu quan…

5 bài học kinh nghiệm

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, từ thực tiễn tổ chức và hoạt động của Quốc hội cả nhiệm kỳ có thể rút ra các bài học kinh nghiệm của thành công. Một là, sự phát triển của Quốc hội là quá trình liên tục, kế thừa và không ngừng đổi mới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mỗi giai đoạn cách mạng. Hai là, tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố quyết định để Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, hoàn thành tốt trọng trách mà nhân dân ủy thác. Ba là, phát huy dân chủ trong sinh hoạt của Quốc hội là yêu cầu quan trọng, tạo thêm sức mạnh và sự năng động, sáng tạo từ hệ thống chính trị của nước ta. Bốn là, chất lượng và hiệu quả thực hiện các chức năng của Quốc hội phụ thuộc phần lớn vào hoạt động của các cơ quan của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội, nhất là các đại biểu Quốc hội chuyên trách. Năm là, gần gũi, gắn bó mật thiết với nhân dân, nắm bắt đầy đủ, hiểu sâu sắc tâm tư, nguyện vọng và yêu cầu chính đáng của nhân dân, trân trọng và lắng nghe, phản ánh đầy đủ ý chí, nguyện vọng của nhân dân là yếu tố quan trọng bảo đảm cho Quốc hội có những quyết sách đúng đắn, phù hợp với thực tiễn. Qua đó thu hút được sự quan tâm, ủng hộ, đóng góp ý kiến xây dựng và tăng cường niềm tin của cử tri và nhân dân với Quốc hội.

Tăng cường năng lực, nâng cao chất lượng hoạt động lập pháp

Để nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội, dự thảo báo cáo cũng  đưa ra một số kiến nghị về phương hướng, nhiệm vụ và tổ chức của Quốc hội trong thời gian tới.

Theo đó, tiếp tục tăng cường năng lực, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động lập pháp của Quốc hội, bảo đảm tốt hơn tính dân chủ, pháp chế, công khai, minh bạch của hệ thống pháp luật; nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, sửa đổi, bổ sung Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và các văn bản pháp luật có liên quan theo hướng xác định rõ phạm vi, đối tượng chịu sự giám sát tối cao; đề cao hơn nữa trách nhiệm và nâng cao chất lượng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; đẩy mạnh hoạt động đối ngoại của Quốc hội; đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; phát huy vai trò của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội theo hướng nâng cao hơn nữa trách nhiệm của các cơ quan này; tăng cường đại biểu Quốc hội chuyên trách, thành viên chuyên trách các cơ quan Quốc hội; nghiên cứu sửa đổi quy chế hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội…/.