Ba năm “tạo thế” mới đến ngày “hái quả”
Ba, bốn năm trở lại đây, người dân làng quất Tứ Liên, Tây Hồ rộ lên xu hướng trồng quất cảnh mini trong bình được tỉa theo thế bonsai tạo nên sự mới lạ và hút mắt người chơi. Thay vì trồng chậu thông thường hay trồng trực tiếp xuống đất, quất cảnh được chiết cành trồng vào bình gốm cao, thấp khác nhau. Những bình quất mini chỉ cao từ khoảng 20 – 30 cm, được tạo dáng rất đẹp với đầy đủ cả quả, hoa và lộc non, đang là những loại được người chơi cây cảnh thích thú và “săn lùng”.
Với kinh nghiệm nhiều năm về kỹ thuật trồng quất bonsai mini, anh Phạm Ngọc Huy chia sẻ: “Để tạo ra một bình quất có thế đẹp, lạ cần ít nhất 3 năm để nuôi cây và uốn dáng. Không đơn giản như trồng quất truyền thống, quất bình đòi hỏi người trồng phải chăm chút tỉ mỉ từ công đoạn chiết cành, tạo dáng, đón quả, giữ hoa cho cây đúng theo từng thời điểm. Để cây không bị phá thế hay kết trái quá muộn, người trồng phải am hiểu về vòng đời của cây”.
Trong hai năm đầu, đây là giai đoạn chiết cành và định hình tạo thế cho quất. Nhiều chủ vườn quất chia sẻ, vì số lượng quất rất nhiều nên phải thuê nhân công bên ngoài để tạo thế cho cây. Tuy nhiên, thời gian khó khăn nhất trong mỗi mùa quất là thời quất bắt đầu nở hoa và kết trái, chỉ cần những sai sót nhỏ cũng có thể khiến cây đậu quả không đúng thời gian như ý.
Theo quan sát, hiện tại làng quất cảnh Tứ Liên có đến hơn chục hộ gia đình đầu tư vào trồng quất cảnh bonsai mini nhưng không phải ai cũng thành công và đạt được hiệu quả kinh tế cao. Mặc dù cùng bán loại cây độc đáo này, bên cạnh những nhà vườn bán chạy thì cũng có nhiều nhà vườn luôn trong tình trạng “vắng bóng” người mua.
Giải thích vì sao, anh Huy cho biết thêm: “Trồng quất bonsai mini trong bình ăn nhau ở sự độc đáo, nghệ thuật và phong cách”. Nhược điểm của quất cảnh đó là rất dễ phá thế, người uốn thế phải tạo cho cành quất đủ độ dẻo và mềm để hình thành các thế cây như thác đổ, trực, ngũ phúc, tam đa, thế huyền. Đáng chú ý, với những cây đẹp lại có dáng tứ quý (long, ly, quy, phụng); tiểu cảnh non bộ hình con dê – biểu tượng cho năm mới Ất Mùi.
Quất bình mini giá “khủng”
Phù hợp với không gian nhỏ, đang đón đầu xu thế cây cảnh chơi tết 2015, quất bình mini và quất treo tường được rất nhiều người dân trong và ngoài Hà Nội “săn” đón. Tuy nhiên, với tên gọi là quất mini nhưng giá của những cây quất có thế đẹp lại không hề “mini” khi lên tới vài triệu đến vài chục triệu đồng/cây.
Trao đổi với PV Báo PLVN, chị Xuân (phường Tứ Liên, Hà Nội) nói: “Năm nay xu hướng người chơi quất bonsai mini tăng mạnh hơn nhiều so với mọi năm. Gia đình tôi trồng hơn 200 bình quất bonsai mini để bán ra vào dịp Tết Nguyên đán. Giá của mỗi bình quất trong vườn không dưới 1 triệu đồng, cao nhất lên đến hơn 15 triệu/bình”.
Sở dĩ giá thành cao như vậy vì đầu tư giống cây và bình gốm khá cao, chi phí chăm sóc tốn kém. Dù được bán với giá không rẻ nhưng với lợi thế về hình dáng và mới lạ của thế cây, nhiều người vẫn ồ ạt “rinh” về.
Dọc các con phố bán cây cảnh đã bày bán khá nhiều quất mini và hầu hết đều không có thế và chỉ giống quất bonsai ở hình dáng và trồng trong chậu, giá thấp hơn nhiều so với quất bonsai mini “xịn”, đây là điều những khách hàng chơi quất cần lưu ý.
Nghệ thuật quất bonsai của làng quất Tứ Liên không chỉ nức tiếng trong khu vực Hà thành mà còn được những khách chơi cây cảnh ở những tỉnh xa biết đến như Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh… Anh Hồ Ngọc Hiệp, khách hàng đến từ Thanh Hóa cho hay: “Quất Tứ Liên ngoài đạt được tiêu chuẩn về thị hiếu còn thu hút bởi ý nghĩa ẩn chứa trong mỗi thế cây”.
Với sự lên ngôi của quất cảnh bonsai, hiện nay các chủ vườn hướng đến đa dạng loại cây bonsai nhỏ. “Sau mùa quất năm nay, tôi có ý định mở rộng diện tích, trồng sen kẽ thêm nhiều loại cây khác nhau như bưởi, cam canh tạo theo thế bonsai. Tuy nhiên, chủ yếu vẫn là phát triển và nâng cao tính nghệ thuật của quất bonsai mini kiểu tiểu cảnh non bộ, trồng vào bình cảnh chơi trong nhà, quất treo tường để tạo nên sự đa dạng về các loại cây cảnh. Bên cạnh đó cũng làm giảm bớt giá thành các sản phẩm, phù hợp với nhu cầu và túi tiền của khách hàng” - một chủ vườn cho biết.
