Quảng Ninh - Hải Phòng: Hàng đông lạnh lại ách tắc
Dù chưa đến mức tê liệt như hồi đầu và giữa năm, nhưng hiện vẫn có hàng trăm container hàng đông lạnh diện tạm nhập tái xuất (TNTX) nằm lay lắt tại các khâu tạm nhập (cảng Hải Phòng) và tái xuất (cửa khẩu Móng Cái-Quảng Ninh) đã nhiều tháng qua.
Dù chưa đến mức tê liệt như hồi đầu và giữa năm, nhưng hiện vẫn có hàng trăm container hàng đông lạnh diện tạm nhập tái xuất (TNTX) nằm lay lắt tại các khâu tạm nhập (cảng Hải Phòng) và tái xuất (cửa khẩu Móng Cái-Quảng Ninh) đã nhiều tháng qua.
Chỉ riêng các khoản chi phí lưu "công", cắm điện duy trì độ lạnh để bảo quản suốt thời gian qua đã đủ để doanh nghiệp (DN) cầm chắc thua lỗ. Các đơn vị như hải quan, quản lý cảng, cửa khẩu và cả hãng tàu cũng bị ảnh hưởng thiệt hại, bức xúc không thua kém chủ hàng trước sự ách tắc kéo dài. Nguyên nhân chỉ vì các văn bản chỉ đạo điều hành cơ chế XNK chưa rõ ràng, đang phải chờ văn bản hướng dẫn tiếp theo.
Thống kê chưa đầy đủ, đến đầu tháng 11/2010, đã có 375 container hàng thực phẩm đông lạnh TNTX bị ách tắc tại các cửa khẩu chính ở Hải Phòng và Quảng Ninh. Trong đó, tại cảng Hải Phòng tồn đọng 275 container, tại cửa khẩu Móng Cái còn 100 container chưa kịp tái xuất sang Trung Quốc.
Đến nay, theo nguồn tin riêng của chúng tôi, trong khi hàng trăm container tồn đọng vì vướng thủ tục thì vẫn có nhiều lô hàng đông lạnh khác vẫn tiếp tục đổ bộ về cảng Hải Phòng. Nhà cảng, nhà tàu, nhà hải quan, nhà vận tải tiếp tục lao vào guồng quay chạy thủ tục tháo gỡ đồng thời với việc đối diện với nguy cơ ách tắc trầm trọng, hệ lụy kéo dài, tốn kém vô kể.
Các DN làm dịch vụ ủy thác giải thích rằng vì trước đó đã ký hợp đồng, vẫn phải nhập về theo tuần tự dù biết rằng nhập về trong lúc này là để... chờ đợi, cầm chắc tốn kém và thua lỗ.Liệu đây có phải là "điệp khúc" tắc rồi lại thông như đã xảy ra khá nhiều đợt vào các chu kỳ đầu, giữa và cuối năm?
Cục Hải quan Hải Phòng, đơn vị chịu áp lực lớn trước mỗi vụ ách tắc hàng hóa cho biết, sự tồn đọng hàng "lạnh" đợt này bắt đầu từ sau ngày 30/9. Đây cũng là thời điểm thực hiện chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ bằng Công văn số 7021/VPCP-KTTH ra ngày 4/10/2010 về hướng dẫn giải quyết các vấn đề liên quan đến hàng đông lạnh TNTX. Nhưng Hải quan Hải Phòng không nói rõ hơn vì sao đã có văn bản chỉ đạo mà vẫn khó thực hiện. Chỉ đến khi nhận được văn bản chỉ đạo đó, mới biết rằng trong cùng một văn bản lại có hai nội dung chỉ đạo trái ngược nhau.
Cụ thể: Tại điểm 2 Công văn 7021 có quy định rõ: Bộ Công Thương khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ cơ chế quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh sản phẩm đông lạnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010. Nghĩa là, hàng đông lạnh nhập khẩu theo loại hình TNTX về cảng Việt Nam sau ngày 30-9 sẽ không được làm thủ tục tái xuất và phải chờ cho đến khi Chính phủ có cơ chế quản lí điều hành hoạt động kinh doanh sản phẩm đông lạnh theo phương thức TNTX do Bộ Công Thương chủ trì (cho tới nay, Bộ chưa trình cơ chế).
Ngược lại, trong điểm 1 của Công văn 7021 lại hướng dẫn: "Đồng ý việc tiếp tục làm thủ tục thông quan để tái xuất các lô hàng sản phẩm đông lạnh các loại kinh doanh theo các hình thức TNTX, chuyển khẩu, gửi kho ngoại quan với các điều kiện: Hàng chỉ được làm thủ tục thông quan, tái xuất qua các cửa khẩu quốc tế, quốc gia và các cửa khẩu, điểm thông quan trong các KKT cửa khẩu được Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập đã có đủ cơ quan kiểm soát theo quy định hiện hành; hàng đã ký hợp đồng, đã có vận đơn và đến Việt Nam trước ngày 30/9/2010".
Đây cũng là quan điểm chỉ đạo trước đó của Thủ tướng Chính phủ nêu tại điểm 2, Công văn 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010 có nội dung như sau: "Căn cứ các quy định của pháp luật hiện hành, Bộ Tài chính hướng dẫn việc thực hiện thủ tục hải quan đối với sản phẩm đông lạnh TNTX tại các cửa khẩu quốc gia, quốc tế".
Các nhà XNK, DN làm dịch vụ ủy thác đã căn cứ vào các điểm "cho phép" gồm điểm 2 của CV 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010 và điểm 1 của CV 7021/VPCP-KTTH ngày 4/10/2010 tiếp tục ký kết các hợp đồng TNTX với các đối tác nước ngoài. Trong khi đó, các đơn vị hải quan lại căn cứ vào điều "không cho phép" tại điểm 2 của CV 7021/VPCP-KTTH, không thể làm thủ tục thông quan. Ách tắc, tồn đọng bắt đầu từ đây.
Trong quá trình xoay xở thủ tục, DN trích dẫn Công văn 15121/BTC-TCHQ của Bộ Tài chính ngày 8/11/2010, Công văn 11411/BCT-XNK ngày 10/11 của Bộ Công Thương. Về cơ bản, cả 2 Bộ này đều có chung quan điểm là cho làm thủ tục đối với hàng đông lạnh hình thức TNTX trừ hàng thuộc loại phủ tạng gia súc, gia cầm.
Tuy nhiên, có giải thích thế nào chăng nữa thì các đơn vị hải quan cửa khẩu vẫn không dám mạnh tay ra quyết định cho hàng hóa được thông quan. Bởi lẽ, sự vụ bắt đầu có tranh cãi xuất phát từ chỉ đạo tại CV 7021 của Văn phòng Chính phủ, vì vậy, không còn cách giải quyết khác cho đến khi Thủ tướng hoặc Chính phủ có văn bản chỉ đạo rõ ràng cấm hay không cấm đối với hàng đông lạnh TNTX.
Nguồn: CAND online
Chỉ riêng các khoản chi phí lưu "công", cắm điện duy trì độ lạnh để bảo quản suốt thời gian qua đã đủ để doanh nghiệp (DN) cầm chắc thua lỗ. Các đơn vị như hải quan, quản lý cảng, cửa khẩu và cả hãng tàu cũng bị ảnh hưởng thiệt hại, bức xúc không thua kém chủ hàng trước sự ách tắc kéo dài. Nguyên nhân chỉ vì các văn bản chỉ đạo điều hành cơ chế XNK chưa rõ ràng, đang phải chờ văn bản hướng dẫn tiếp theo.
Thống kê chưa đầy đủ, đến đầu tháng 11/2010, đã có 375 container hàng thực phẩm đông lạnh TNTX bị ách tắc tại các cửa khẩu chính ở Hải Phòng và Quảng Ninh. Trong đó, tại cảng Hải Phòng tồn đọng 275 container, tại cửa khẩu Móng Cái còn 100 container chưa kịp tái xuất sang Trung Quốc.
Đến nay, theo nguồn tin riêng của chúng tôi, trong khi hàng trăm container tồn đọng vì vướng thủ tục thì vẫn có nhiều lô hàng đông lạnh khác vẫn tiếp tục đổ bộ về cảng Hải Phòng. Nhà cảng, nhà tàu, nhà hải quan, nhà vận tải tiếp tục lao vào guồng quay chạy thủ tục tháo gỡ đồng thời với việc đối diện với nguy cơ ách tắc trầm trọng, hệ lụy kéo dài, tốn kém vô kể.
Các DN làm dịch vụ ủy thác giải thích rằng vì trước đó đã ký hợp đồng, vẫn phải nhập về theo tuần tự dù biết rằng nhập về trong lúc này là để... chờ đợi, cầm chắc tốn kém và thua lỗ.Liệu đây có phải là "điệp khúc" tắc rồi lại thông như đã xảy ra khá nhiều đợt vào các chu kỳ đầu, giữa và cuối năm?
Cục Hải quan Hải Phòng, đơn vị chịu áp lực lớn trước mỗi vụ ách tắc hàng hóa cho biết, sự tồn đọng hàng "lạnh" đợt này bắt đầu từ sau ngày 30/9. Đây cũng là thời điểm thực hiện chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ bằng Công văn số 7021/VPCP-KTTH ra ngày 4/10/2010 về hướng dẫn giải quyết các vấn đề liên quan đến hàng đông lạnh TNTX. Nhưng Hải quan Hải Phòng không nói rõ hơn vì sao đã có văn bản chỉ đạo mà vẫn khó thực hiện. Chỉ đến khi nhận được văn bản chỉ đạo đó, mới biết rằng trong cùng một văn bản lại có hai nội dung chỉ đạo trái ngược nhau.
 |
| Hàng đông lạnh tồn đọng tại cảng Hải Phòng. |
Cụ thể: Tại điểm 2 Công văn 7021 có quy định rõ: Bộ Công Thương khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ cơ chế quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh sản phẩm đông lạnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010. Nghĩa là, hàng đông lạnh nhập khẩu theo loại hình TNTX về cảng Việt Nam sau ngày 30-9 sẽ không được làm thủ tục tái xuất và phải chờ cho đến khi Chính phủ có cơ chế quản lí điều hành hoạt động kinh doanh sản phẩm đông lạnh theo phương thức TNTX do Bộ Công Thương chủ trì (cho tới nay, Bộ chưa trình cơ chế).
Ngược lại, trong điểm 1 của Công văn 7021 lại hướng dẫn: "Đồng ý việc tiếp tục làm thủ tục thông quan để tái xuất các lô hàng sản phẩm đông lạnh các loại kinh doanh theo các hình thức TNTX, chuyển khẩu, gửi kho ngoại quan với các điều kiện: Hàng chỉ được làm thủ tục thông quan, tái xuất qua các cửa khẩu quốc tế, quốc gia và các cửa khẩu, điểm thông quan trong các KKT cửa khẩu được Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập đã có đủ cơ quan kiểm soát theo quy định hiện hành; hàng đã ký hợp đồng, đã có vận đơn và đến Việt Nam trước ngày 30/9/2010".
Đây cũng là quan điểm chỉ đạo trước đó của Thủ tướng Chính phủ nêu tại điểm 2, Công văn 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010 có nội dung như sau: "Căn cứ các quy định của pháp luật hiện hành, Bộ Tài chính hướng dẫn việc thực hiện thủ tục hải quan đối với sản phẩm đông lạnh TNTX tại các cửa khẩu quốc gia, quốc tế".
Các nhà XNK, DN làm dịch vụ ủy thác đã căn cứ vào các điểm "cho phép" gồm điểm 2 của CV 1152/TTg-KTTH ngày 7/7/2010 và điểm 1 của CV 7021/VPCP-KTTH ngày 4/10/2010 tiếp tục ký kết các hợp đồng TNTX với các đối tác nước ngoài. Trong khi đó, các đơn vị hải quan lại căn cứ vào điều "không cho phép" tại điểm 2 của CV 7021/VPCP-KTTH, không thể làm thủ tục thông quan. Ách tắc, tồn đọng bắt đầu từ đây.
Trong quá trình xoay xở thủ tục, DN trích dẫn Công văn 15121/BTC-TCHQ của Bộ Tài chính ngày 8/11/2010, Công văn 11411/BCT-XNK ngày 10/11 của Bộ Công Thương. Về cơ bản, cả 2 Bộ này đều có chung quan điểm là cho làm thủ tục đối với hàng đông lạnh hình thức TNTX trừ hàng thuộc loại phủ tạng gia súc, gia cầm.
Tuy nhiên, có giải thích thế nào chăng nữa thì các đơn vị hải quan cửa khẩu vẫn không dám mạnh tay ra quyết định cho hàng hóa được thông quan. Bởi lẽ, sự vụ bắt đầu có tranh cãi xuất phát từ chỉ đạo tại CV 7021 của Văn phòng Chính phủ, vì vậy, không còn cách giải quyết khác cho đến khi Thủ tướng hoặc Chính phủ có văn bản chỉ đạo rõ ràng cấm hay không cấm đối với hàng đông lạnh TNTX.
Nguồn: CAND online