Hồ điều hòa gây ô nhiễm giữa đô thị
Hồ điều hòa Nghĩa Chánh (phường Nghĩa Chánh) và hồ Bàu Cả (phường Lê Hồng Phong, TP Quảng Ngãi) được xây dựng từ năm 2008. Hai hồ này thuộc dự án cải thiện môi trường miền Trung - tiểu dự án Quảng Ngãi, có nhiệm vụ điều tiết nước mưa, chống ngập đô thị.
Tuy nhiên, do trước đây thiết kế đô thị theo kiểu cũ nên hệ thống thoát nước mưa và nước thải của TP Quảng Ngãi không tách bạch mà “đi chung”, lại không có hệ thống xử lý đầu cuối. Vì thế, lâu ngày nước thải tích tụ, phát sinh các loại thực vật phủ kín bề mặt, làm giảm dung tích chứa nước. Cả hai hồ điều hòa đều bị ô nhiễm nghiêm trọng, trở thành “túi nước thải” bốc mùi hôi hám, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống người dân và mỹ quan đô thị, nhất là vào mùa nắng nóng.
Ông Huỳnh Văn Diệu (ngụ tổ dân phố 2, phường Lê Hồng Phong) cho hay, mấy năm nay, người dân quanh hồ điều hòa Bàu Cả sống khổ sở vì vừa chịu cảnh hôi hám từ nước trong hồ, vừa lo ruồi muỗi nhiều sinh bệnh. Đồng thời, nước thải sinh hoạt từ hồ điều hòa Bàu Cả và tuyến kênh dẫn nước thải lộ thiên từ hồ này có chiều dài khoảng 1km, trước khi xả thẳng ra sông Trà Khúc lại chạy dọc qua khu dân cư, cũng làm ảnh hưởng nặng nề đến mỹ quan, đi lại sinh hoạt của người dân.
Chủ tịch UBND phường Lê Hồng Phong, ông Phạm Viết Ất cho biết, người dân đã nhiều lần kiến nghị với chính quyền các cấp. UBND phường cũng báo cáo, kiến nghị lên UBND TP Quảng Ngãi mong bố trí kinh phí nạo vét hồ điều hòa Bàu Cả để giảm lượng đất cát bồi lắng, tăng dung tích khả năng chứa nước của hồ điều hòa, giải quyết vấn đề thoát nước của đô thị và ô nhiễm môi trường.
Cùng với hồ Bàu Cả, hồ nước Nghĩa Chánh nằm ngay quảng trường trung tâm TP, mỗi ngày có rất đông người dân và trẻ em đến vui chơi, tập thể dục. Xung quanh hồ còn có loạt hàng quán kinh doanh ăn uống, nhưng thời gian gần đây đều chịu cảnh bốc mùi hôi hám, rác thải và côn trùng sinh sôi gây ô nhiễm nặng.
Phó Chủ tịch UBND phường Nghĩa Chánh, ông Hồ Đình Cung cho hay, hồ điều hòa Nghĩa Chánh có cửa xả ra sông Trà Khúc qua cống Bàu He. Tuy nhiên, hướng thoát chính của hồ đã bị bồi lấp, không còn năng lực thoát nước. Cử tri đã nhiều lần bày tỏ bức xúc về tình trạng ô nhiễm ở hồ điều hòa và mong muốn có giải pháp khắc phục, nhưng vấn đề này lại vượt quá thẩm quyền của địa phương.
Nỗ lực “hồi sinh” hồ điều hòa
Liên quan vấn đề này, Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất TP Quảng Ngãi, ông Bùi Đức Thuận cho biết, đơn vị đã tiến hành khảo sát tình hình bồi lắng đất, cát ở khu vực 2 hồ điều hòa Bàu Cả và Nghĩa Chánh.
Trong điều kiện nguồn lực có hạn, nên đơn vị trình xin thông qua phương án duy tu, nạo vét hồ điều hòa phường Nghĩa Chánh trước, vì tình trạng bồi lắng khá nghiêm trọng, khu vực đáy hồ bồi lắng lên đến hơn 1m, mặt hồ phủ kín bèo. Sau đó mới tiếp tục xây dựng phương án nạo vét, duy tu hồ điều hòa Bàu Cả.
Ngay sau đó, Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi cũng đã ký công văn về việc đầu tư nạo vét, xử lý mùi và cải tạo hồ điều hòa Nghĩa Chánh. Thời gian thực hiện trong năm 2023 - 2024. Công trình do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất TP Quảng Ngãi thực hiện.
Theo phương án, nước bẩn hiện có trong hồ được rút sạch, toàn bộ lớp vật chất bề mặt (bèo, rác…) dày 30cm, lớp bùn lỏng dày 30cm, cùng lớp bùn đặc 40cm được nạo vét và vận chuyển đổ thải vào bãi rác Nghĩa Kỳ bằng phương tiện chuyên dụng. Toàn bộ diện tích bề mặt của hồ rộng 2,84ha sẽ được đưa về độ sâu trung bình 5m, giúp công trình đạt sức chứa theo thiết kế. Cùng với đó, vi sinh diệt tảo và chế phẩm sinh học xử lý mùi, trợ lắng và làm trong nước sẽ được sử dụng trong thời gian dài. Quá trình này sẽ được theo dõi và điều chỉnh liều lượng phù hợp để bảo đảm tính hiệu quả và ổn định cao nhất.
Quan sát của PV, hơn nửa tháng nay, dự án nạo vét, cải tạo hồ điều hòa Nghĩa Chánh bắt đầu được triển khai. Các cửa xả của hồ được quây kín bằng bao tải cát và sử dụng bơm dẫn dòng bơm toàn bộ nước về cửa thu. Để bảo đảm quá trình thi công nạo vét không gây ảnh hưởng không gian công cộng, nhà dân xung quanh; và bảo đảm an toàn, mỹ quan; khu vực thi công được quây kín, chỉ chừa vị trí thiết lập bãi đậu xe chuyên chở.
Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thông tin, dự án xử lý ô nhiễm, cải tạo hồ điều hòa Nghĩa Chánh có tổng mức đầu tư hơn 7,8 tỷ đồng; thực hiện trong vòng 19 tháng. Sau công đoạn xử lý lớp bèo, rác trên mặt hồ và bơm hút nước thải, hiện đơn vị thi công đang tiến hành nạo vét lớp bùn và chuyển đến nơi đổ thải đã được duyệt. “Thời gian này có mưa dông nên đơn vị thi công huy động tối đa máy móc, làm ngày, làm đêm để đẩy nhanh tiến độ. Với tình hình trên, việc nạo vét, cải tạo hồ điều hòa Nghĩa Chánh sẽ nhanh hơn dự kiến”, ông Thuận nói.
