Dùng ngôn ngữ khoa trương, tạo các “chiêu” câu khách mang tính thị hiếu... đó là cách mà nhiều người kinh doanh ở lĩnh vực nghệ thuật sử dụng. Không ít người thưởng thức phải giật mình đặt câu hỏi, phải chăng khâu quảng bá nghệ thuật đang đi quá đà?
 |
| Vua hài Đất Việt - danh xưng khoa trương so với tầm vóc. |
Từ khoa trương ngôn ngữ...
Mới đây, một cuộc triển lãm nhiếp ảnh tại TPHCM đã được công chúng và báo giới quan tâm khá đặc biệt, không phải vì tầm vóc, quy mô hay tên tuổi những nhiếp ảnh gia tham dự, mà là do mỹ từ mà ban tổ chức "rộng rãi" tặng cho tên gọi của buổi triển lãm “Tuyệt tác nhiếp ảnh”. Người ta hăm hở đến xem thì chỉ thấy vài “tuyệt tác” dự thi với chủ đề, bố cục mới lạ, còn mục đích chính là để... quảng cáo rượu.
Nói về chuyện bị “lỡm”, thì cánh phóng viên có lẽ là những người bị nhiều nhất vì những chiêu PR, quảng bá cuả các nhà kinh doanh nghệ thuật, khi rất nhiều lần thư mời, thông cáo báo chí nhận được có vẻ là một sự kiện, một sản phẩm nghệ thuật rất hoành tráng nhưng khi đi sâu vào vấn đề mới vỡ lẽ là... để quảng cáo cho một thương hiệu nào đó.
Còn nhớ cách đây ít lâu, một dự án kịch - phim được giới thiệu với quy mô lớn, kinh phí khổng lồ, nội dung đặc sắc, ê kíp thực hiện kết hợp nhà văn, họa sĩ, đạo diễn... đều là những gương mặt “hot”. Truyền thông và dư luận chạy theo “mỏi chân” và rồi 2 năm trôi qua, kịch thì không gây tiếng vang, phim thì vẫn nằm trên dự án.Gần đây, một cuộc thi mang tên “Vua hài đất Việt” bị truyền thông... đập tơi tả vì danh xưng khoa trương so với tầm vóc - chỉ xứng tầm một gala hài. Và sau đó, đúng như “giá trị đích thực” của mình, cuộc thi nhanh chóng “chìm” với sự thờ ơ của dư luận...
Câu chuyện “đầu dê thịt chó” này không hề hiếm, có thể dễ dàng bắt gặp trong bất cứ lĩnh vực nào của nghệ thuật, kể cả văn học. Những quyển sách giải trí mang tính thị trường thì được khoa ngôn là “kiệt tác văn học”, câu khách rẻ tiền thì “đầy nhân văn và rơi nước mắt”. Một quyển sách mang tên “Thành ngữ Việt Nam hiện đại bằng tranh” thì cuối cùng lại bị cấm phát hành vì... cả tranh lẫn thành nữ đều bị bóp méo, xuyên tạc.
Đến scandal câu khách
Quảng bá cho các dự án nghệ thuật của mình bằng nhiều cách khác nhau là việc chính đáng, nhưng trong quá trình quảng bá, vì chạy theo hiệu qủa tạo sự thu hút, rất nhiều người đã biến các hoạt động chính đáng ấy thành trò cười, vừa tốn tiền bạc mà bản thân thì bị gán cho cái tiếng “chuyên gia nổ”.
Rất nhiều người còn nhớ, khi phim “Thượng Hải” vừa mới khởi quay được ít lâu, hai “sao” của Việt Nam đã tổ chức họp báo công bố mình giữ những vai diễn trong phim, bên cạnh các siêu sao quốc tế. Khi bộ phim ra mắt thì ai nấy vỡ lẽ hai “sao” nói trên chỉ giữ hai vai... quần chúng , thậm chí không thấy rõ mặt. Công chúng lại một phen bức tức vì cho rằng đây chỉ là chiêu quảng cáo của phim.
 |
| Nhân vật do Lý Nhã Kỳ thủ vai chỉ xuất hiện thoáng qua trong phim “Thượng Hải” |
Rất nhiều ca sĩ kiêm “bà bầu” như Hồ Quỳnh Hương, Hồ Ngọc Hà, Ngô Thanh Vân... trước khi đưa nhóm nhạc do mình thành lập ra thị trường, đã không tiếc những lời có cánh, khen ngợi và bày tỏ về công phu đào tạo, vốn đầu tư khổng lồ..., thuê chuyên gia từ nước ngoài... nhưng nhanh chóng khiến người xem thất vọng vì những sản phẩm âm nhạc chỉ “tầm tầm bậc trung”.
Lùm xùm gần đây nhất là vụ “trailer clip kèm phim nóng” được tung ra trước khi clip “Xin lỗi em chỉ là...” của vợ chồng nghệ sĩ Trương Lê Sơn, Hoàng Lê Vi khiến khán giả phải... choáng vì mức độ dung tục. Dù người trong cuộc đã thanh minh là bị cắt ghép, nhưng công chúng, vì “vấp” quá nhiều kiểu quảng bá nghệ thuật bằng scandal nên nhất mực cho rằng đó lại là một chiêu rẻ tiền nhằm gây sự chú ý...
Đã có rất nhiều kiểu quảng bá nghệ thuật “treo đầu dê bán thịt chó” và tạo scandal như trên, có lẽ vì giờ đang là thời đại mà người ta cho rằng, mục đích PR phải chiếm đến 70% doanh thu của một dự án. Nhưng phải biết rằng, mọi sự quảng bá đều khó lòng có kết quả tốt nếu chất lượng của dự án, sản phẩm nghệ thuật không có chất lượng. Và, trên thực tế, đã không ít trường hợp “lãnh đủ” từ sự phản ứng của dư luận về những kiểu “quảng bá nghệ thuật” quá lố này.
Ngọc Mai
