Bất chấp sự giận dữ của người tiêu dùng, các doanh nghiệp sữa lại một lần nữa đua nhau ngầm tăng giá với lý do, hiện giá đầu vào đều tăng theo giá xăng, giá điện từ đầu tháng 3-2010. Đợt này, giá sữa tăng 6-8% và sữa nội dẫn đầu trong việc tăng giá. Như vậy, từ đầu năm đến nay, giá sữa tăng tới hai lần, ảnh hưởng không nhỏ tới nhiều gia đình có thu nhập thấp hoặc trung bình trong nước, vì từ lâu sữa là mặt hàng thiết yếu cho các gia đình có trẻ nhỏ.
 |
| Khách hàng chọn mua sữa tại siêu thị. Ảnh: Tuyết Nga |
Lận đận khi sữa tăng giá
Chưa kịp in mới, hiện các bảng giá sữa tại các cửa hàng sữa ở Hà Nội chỉ được dán các mẫu giấy in tạm với giá mới. Sữa Dulac Gold 400gram (Malaixia) tăng từ 167.000 đồng lên 175.000 đồng/ hộp; Physolac 400gram (Pháp) tăng từ 163.000 đồng lên 167.000 đồng/ hộp. Còn sữa Dealac Anpha 900gram của Công ty sữa Vinamilk tăng từ 128.000 đồng lên 136.000 đồng/ hộp và giá bán các sản phẩm sữa chua uống, sữa bột, sữa đặc tăng thêm 6%; các loại sữa chua ăn và sữa tươi mức tăng 3%.... Chị Kiều Bích Liên (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết: Hiện con nhỏ của chị quen dùng sữa Pedeasure 900gram với giá 360.000 đồng/hộp, nay giá lên tới 390.000 đồng/hộp. Trước đây, mỗi tháng con chị ăn ít nhất 6 hộp, mất hơn 2,2 triệu đồng nay mất gần 2,4 triệu đồng. Như vậy, chị sẽ phải bỏ thêm mỗi tháng gần 200.000 đồng để mua sữa cho con và điều đó làm thay đổi đáng kể kế hoạch chi tiêu hằng tháng đối với một gia đình có mức thu nhập thấp như gia đình chị.
Việc tăng giá sữa sẽ không có tác động tới gia đình có thu nhập cao nhưng rất ảnh hưởng tới gia đình có thu nhập thấp, vì hằng tháng họ lại phải bỏ ra thêm một khoản tiền không nhỏ. Chủ cửa hàng đồ dùng cho mẹ và bé Minh Ngọc, ở số 279, phố Bạch Mai (Hà Nội) cho biết: Nhìn chung, các mặt hàng sữa đều tăng từ 6-8%, thậm chí loại có sữa tăng 10-12% và đã là giá của thị trường rồi thì có tăng người tiêu dùng cũng phải chấp nhận. Người tiêu dùng có phản ứng cũng thế thôi, vì chẳng lẽ lại để cho trẻ đói mỗi khi sữa tăng giá. Chấp nhận và tự tìm ra cách đối phó khi sữa tăng giá là cho con ăn ít đi hoặc đổi sang sữa khác rẻ tiền hơn nhưng không hợp với con mình hiện đang được các gia đình có thu nhập thấp và trung bình ở địa bàn thành phố áp dụng.
Bà Nguyễn Lan Hương, Phó tổng giám đốc Công ty Thực phẩm dinh dưỡng Đồng Tâm (Nutifood) cho biết: Hiện công ty chưa tăng giá sữa, nhưng trong tương lai gần phải tăng. Tuy nhiên, công ty sẽ không tăng giá cao như việc tăng giá của nguyên liệu đầu vào, vì “sợ nhất là mất khách hàng”. Theo bà Hương, một nguyên nhân tăng giá sữa do nguyên liệu đầu vào tăng từ 40% đến 50% so với quý đầu năm 2009 và giá đường cũng tăng gần gấp đôi đã làm giá thành đầu vào của sản phẩm sữa bị đội lên, đó là chưa kể chi phí vận chuyển và giá điện cũng tăng. Quý 1 năm nay, công ty dự kiến tăng giá các sản phẩm trên dưới 10%, tùy từng loại, nhưng cũng phải cân nhắc và giữ mức người tiêu dùng chấp nhận được.
Giải pháp ổn định giá sữa
Thông tư số 104ban hành ngày 13-11-2008 của Bộ Tài chính quy định: Việc giá sữa phải biến động tới 20% và liên tục trong vòng từ 15-20 ngày mới vào diện được bình ổn giá. Đối với các doanh nghiệp có cổ phần chi phối của Nhà nước nắm giữ tới 50% mới phải đăng ký giá bán và chịu sự quản lý giá của Nhà nước. Thực tế cho thấy hai điều kiện này khó xảy ra vì các doanh nghiệp chỉ tăng nhỏ giọt và chia thời gian tăng giá trên 15 ngày. Điều đó làm cho sữa liên tục tăng giá từ đầu năm đến nay và chưa có gì chứng tỏ việc tăng giá sẽ ngừng.
Cũng theo bà Hương, sản phẩm chính của Công ty Nutifood là sữa nội sữa bột, sữa nước, có đủ phân khúc từ phụ nữ có thai đến trẻ em mới sinh, trẻ em một tuổi trở lên kể cả các dòng sản phẩm đặc trị cho người tiểu đường, người phục hồi sức khỏe sau mổ, sản phẩm nhiều canxi... Hiện công ty không bị ảnh hưởng quy định trên vì công ty không có vốn Nhà nước. Đối với Nutifood, quan trọng nhất là việc người tiêu dùng chấp nhận được cả về giá cả và chất lượng.
Còn theo ông Đỗ Gia Phan, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas): Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Tài chính đề nghị sửa đổi sự bất hợp lý về giá sữa như: đề nghị quản lý chặt về giá cả nhưng giá sữa vẫn tiếp tục tăng. Lỗ hổng trong quản lý như quy định là nếu doanh nghiệp kinh doanh sữa tăng giá vượt 20% và tăng liên tục trong 15 ngày cơ quản chức năng mới có quyền hạ giá bán theo pháp lệnh giá là không hợp lý.
Hiện nay, khi giá sữa đang tăng, Bộ Tài chính mới tiến hành sửa đổi chính sách về quản lý giá đối với các nhóm mặt hàng thuộc danh mục bình ổn giá, trong đó có mặt hàng sữa. Khi đó, muốn điều chỉnh giá sữa các công ty kinh doanh mặt hàng này phải tính tới giá bán gồm: các chi phí vận tải, thuế nhập khẩu, gía nhập khẩu, chi chi phí quảng cáo kinh doanh hợp lý mới được tăng giá. Việc sửa đổi này đến khi nào thực thi thì người tiêu dùng còn phải chờ đợi và tiếp tục phải mua sữa với giá cao.
Vinastas đã nhiều lần góp ý kiến về giá sữa, ủng hộ phương án của Bộ Tài chính về quản lý giá sữa, nhưng thực tế hiện nay biện pháp này chưa có hiệu lực. Hội đề nghị Nhà nước có biện pháp hữa hiệu hơn để quản lý giá sữa để các công ty không lách được luật. Để bình ổn giá sữa, ngoài những biện pháp như kiểm tra xem việc tăng giá của các doanh nghiệp có chính đáng hay không, các công ty trong nước cũng cần đi tiên phong trong việc bình ổn giá lần này..
Thảo Nguyên - Thuý Hằng
