“Đền ơn đáp nghĩa” trong Quân đội phát triển cả bề rộng và chiều sâu 

“Đền ơn đáp nghĩa” là truyền thống quý báu, nét đẹp văn hóa và đạo lý của dân tộc Việt Nam nhằm tôn vinh, tri ân những người đã cống hiến, hy sinh, xả thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Cách đây 72 năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị chọn ngày 27/7 hàng năm là ngày “tỏ lòng hiếu nghĩa bác ái” đối với thương binh, gia đình liệt sĩ.

Người căn dặn: “Tổ quốc, đồng bào phải biết ơn, phải giúp đỡ những người con anh dũng ấy”, “... chúng ta phải luôn luôn học tập tinh thần dũng cảm của các liệt sĩ để vượt qua tất cả mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành sự nghiệp cách mạng mà các liệt sĩ đã chuyển lại cho chúng ta”.

Đối với Quân đội, những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân luôn nỗ lực, chủ động, sáng tạo, bằng nhiều biện pháp, cách làm thiết thực, đưa công tác “Đền ơn đáp nghĩa” phát triển cả bề rộng và chiều sâu.

Thực hiện tốt công tác “Đền ơn đáp nghĩa” là tình cảm, trách nhiệm của “Bộ đội Cụ Hồ”, không chỉ là trách nhiệm chính trị của lãnh đạo, chỉ huy mà còn là phong trào thi đua và trách nhiệm của mỗi cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam.

Nổi bật là: Chương trình xây dựng Nhà tình nghĩa; phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng; tuyển dụng, tạo việc làm cho vợ, con liệt sĩ và thương binh, bệnh binh nặng; tặng sổ tiết kiệm; tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; tổ chức khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho đối tượng chính sách; tu sửa, tôn tạo công trình ghi công liệt sĩ.

Cùng với đó, các đơn vị đã đỡ đầu, kết nghĩa với các đoàn an dưỡng, điều dưỡng thương binh, bệnh binh, Trung tâm Chăm sóc, nuôi dưỡng và Điều trị nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam/điôxin (Làng Hữu Nghị); tổ chức các hoạt động về nguồn, thăm hỏi, tặng quà động viên người có công ở các chiến khu, căn cứ cách mạng, biên giới, biển, đảo.

Đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, chính sách ưu đãi người có công (NCC) với cách mạng càng được đặc biệt quan tâm, xã hội hóa sâu rộng. Hệ thống chính sách, pháp luật ưu đãi NCC từng bước được hoàn thiện; đối tượng NCC được mở rộng; chế độ ưu đãi ngày một nâng cao gắn liền với sự bảo đảm công bằng và đồng thuận xã hội. 

Nhằm trực tiếp nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho các đối tượng chính sách và người có công với cách mạng, thể hiện tinh thần “Hiếu nghĩa bác ái” của dân tộc, tạo sức lan tỏa rộng rãi, góp phần xây dựng “Thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc, về chế độ chính sách, Trung tướng Đỗ Căn, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị cho biết: “Quân đội đã chủ động tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện chu đáo chính sách đối với các đối tượng tham gia kháng chiến, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế theo Quyết định 142/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện chế độ đối với quân nhân tham gia kháng chiến chống Mỹ, cứu nước có dưới 20 năm công tác trong Quân đội đã phục viên, xuất ngũ về địa phương; Quyết định 62/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chế độ chính sách đối với đối tượng tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia, giúp bạn Lào sau ngày 30/4/1975 đã phục viên, xuất ngũ, thôi việc và Quyết định 49/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chế độ, chính sách đối với dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế. Triển khai thực hiện Nghị định 102/2008/NĐ-CP của Chính phủ quy định chế độ hỗ trợ và một số chế độ đãi ngộ khác đối với người Việt Nam có công với cách mạng, người tham gia kháng chiến, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế đang định cư ở nước ngoài v.v...”.

7 năm, tìm kiếm, quy tập được 15.367 HCLS

Với truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, những năm qua, công tác tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ (HCLS) được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Đến nay, cả nước đã tìm kiếm, quy tập được hơn 900.000 HCLS đưa về an táng trong hơn 3.000 nghĩa trang LS trên toàn quốc. Kết quả đó thể hiện sự tri ân, tôn kính, biết ơn và ghi nhớ sâu sắc công lao to lớn của các Anh hùng LS, từng bước đáp ứng nguyện vọng của thân nhân, gia đình LS.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch hỏi thăm, động viên, tặng quà các thương binh nặng tại Trung tâm Điều dưỡng thương binh Lạng Giang

Hiện nay, toàn quốc có 20 đội chuyên trách làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập HCLS ở trong nước, ở Lào và Campuchia chủ yếu trực thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự các tỉnh, thành. Ngoài ra, các lực lượng lâm thời được thành lập để thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập HCLS ở các địa bàn trọng điểm, còn nhiều HCLS như Hà Giang, Quảng Trị…

Từ năm 2012 đến nay, trong thời gian triển khai Đề án 1327 (Đề án tìm kiếm, quy tập HCLS từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo), toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được 15.367 HCLS, trong đó ở địa bàn trong nước là 7.215, ở Lào là 2.445 và Campuchia là 5.707. 

 Bộ Quốc phòng đã chuyển giao hơn 700.000 dữ liệu về LS, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ, TB&XH) chuyển giao 1.200.000 dữ liệu về LS, gần 900.000 dữ liệu về mộ LS và hơn 3.000 dữ liệu về nghĩa trang LS cho Bộ Thông tin và Truyền thông để chuẩn hóa, tích hợp liên thông cơ sở dữ liệu phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính HCLS. Bộ LĐ, TB&XH phối hợp với Tổng công ty Bưu điện Việt Nam xây dựng, triển khai Cổng thông tin điện tử về LS, mộ LS và nghĩa trang LS.

Thiếu tướng Trần Quốc Dũng, Cục trưởng Cục Chính sách, Tổng cục Chính trị cho biết: “Hiện nay, thông tin về LS, mộ LS ngày càng ít dần; số lượng HCLS cần phải tìm kiếm, quy tập và số lượng mộ LS thiếu thông tin cần phải xác định danh tính còn lớn; hồ sơ, danh sách LS, sơ đồ mộ chí, hồ sơ quy tập HCLS quản lý, lưu trữ còn sai sót, bất cập.

Để công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính HCLS còn thiếu thông tin đạt kết quả tốt, các đơn vị, địa phương như Thái Bình, Hà Nam, Hải Dương, Ninh Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Kon Tum, Gia Lai, Đồng Nai, Bình Dương đã thực hiện sáng tạo nhiều hình thức, như: Phát tờ rơi, phiếu cung cấp thông tin về LS, mộ LS đến từng hộ gia đình; lồng ghép nội dung công tác này trong các hội nghị, cuộc họp của nhân dân; cử cán bộ trực tiếp xuống tận thôn, xóm, ấp, tổ dân phố dự họp kết luận địa bàn, nắm thông tin về LS, mộ LS v.v. Qua đó, tiếp nhận và xác minh thông tin, tổ chức tìm kiếm, quy tập được nhiều điểm mộ, khu mộ LS tập thể ở các địa phương”.

Tất cả hướng tới mục tiêu, giai đoạn 2019-2020, phấn đấu hoàn thành bộ cơ sở dữ liệu quốc gia, tiến tới công bố dữ liệu quốc gia về LS, mộ LS. Cơ bản hoàn thành việc lập bản đồ tìm kiếm, quy tập HCLS ở 3 cấp (xã, huyện, tỉnh) trong phạm vi toàn quốc. Mỗi năm tìm kiếm, quy tập được khoảng 1.500-2000 HCLS.