Quá thời hiệu thi hành án: Trường hợp nào được khôi phục?
Luật Thi hành án dân sự (THADS) quy định thời hiệu THA là 5 năm kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, người được THA, người phải THA có quyền yêu cầu cơ quan THADS có thẩm quyền ra quyết định THA trừ trường hợp bất khả kháng, có trở ngại khách quan. Tuy nhiên, nhiều người vẫn không biết đến quy định này dẫn đến việc quá thời hiệu, một số khác lại không thể chứng minh “có trở ngại khách quan”.
Luật Thi hành án dân sự (THADS) quy định thời hiệu THA là 5 năm kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, người được THA, người phải THA có quyền yêu cầu cơ quan THADS có thẩm quyền ra quyết định THA trừ trường hợp bất khả kháng, có trở ngại khách quan. Tuy nhiên, nhiều người vẫn không biết đến quy định này dẫn đến việc quá thời hiệu, một số khác lại không thể chứng minh “có trở ngại khách quan”.
Ảnh minh họa
Nguy cơ mất quyền lợi
Ông V.H có đơn gửi đến các cơ quan báo chí phản ánh một bản án dân sự phúc thẩm của TANDTC mà ông là người được THA đã có hiệu lực pháp luật 9 năm, nhưng đến nay vẫn chưa được thi hành. Tuy nhiên, qua kiểm tra, xem xét toàn bộ sổ thụ lý và các tài liệu liên quan trong thời hạn luật định, Cục THADS thành phố Hà Nội cho biết đã không nhận được đơn yêu cầu THA của ông V.H.
Theo quy định tại Điều 21 Pháp lệnh THADS năm 1993 về thời hiệu yêu cầu THA (thời điểm bản án của ông V.H có hiệu lực áp dụng quy định của Pháp lệnh THADS- PV): "Trong thời hạn 3 năm, kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, người được THA là cá nhân có quyền gửi đơn đến cơ quan THA để yêu cầu THA. Hết thời hạn đó, nếu người được THA không yêu cầu thi hành, thì bản án, quyết định hết hiệu lực thi hành". Như vậy, đơn yêu cầu THA của ông V.H đã quá thời hiệu yêu cầu THA nên Cục THA dân sự TP Hà Nội không thụ lý đơn yêu cầu THA của ông V.H.
Cục THADS Hà Nội cũng “mở đường” cho ông H: nếu ông cung cấp các tài liệu chứng minh lý do không yêu cầu THA đúng thời hạn thì thủ trưởng cơ quan THA dân sự có thể xem xét khôi phục thời hiệu yêu cầu THA cho ông. Đơn đề nghị khôi phục thời hiệu phải có xác nhận của UBND cấp xã nơi ông H. cư trú hoặc xác nhận của cơ quan y tế cấp huyện trở lên đối với trường hợp ốm đau hoặc cơ quan có thẩm quyền khác về lý do ông vắng mặt không yêu cầu THA đúng thời hạn. Nhận được trả lời này, nhưng ông V.H vô cùng lúng túng, đúng là một phần vì sao nhãng, phần khác do công việc ông phải đi công tác xa, ông không biết lý do này có được chấp nhận hay không ..
Tương tự là trường hợp của chị T.T.H (ở Ba Đình, Hà Nội), chị H là người được THA với số tiền hơn 60 triệu đồng. Bản án có hiệu lực từ năm 2006. Tuy nhiên, vì nghĩ đơn giản số tiền không nhiều, người phải THA lại là cô em họ nên chị H. không để ý. Sau thời gian chị bị bệnh phải điều trị ở nước ngoài, về nước do kinh tế gia đình khó khăn, chồng làm ăn thua lỗ nên năm 2012 chị mới đến cơ quan THA đề nghị được thi hành số tiền nói trên.
Tuy nhiên, chị được cơ quan THA trả lời đã hết thời hiệu THA. Cơ quan THA cũng cho biết nếu chị chứng minh có trở ngại khách quan thì chị sẽ được khôi phục thời hiệu... Nhưng chị H vẫn phân vân những chứng từ khi chị đi chữa bệnh ở nước ngoài giờ cái còn cái mất, mà bệnh của chị cũng không đến mức trầm trọng…
Tăng cường công tác tuyên truyền luật
Khoản 3 Điều 30 Luật THADS quy định: Trường hợp người yêu cầu THA chứng minh được do trở ngại khách quan hoặc do sự kiện bất khả kháng mà không thể yêu cầu THA đúng thời hạn thì thời gian có trở ngại khách quan hoặc sự kiện bất khả kháng không tính vào thời hiệu yêu cầu THA. Về điều này, Nghị định 58/CP/2009 đã hướng dẫn rất rõ.
Tuy nhiên, để chứng minh trở ngại khách quan nói trên đối với nhiều trường hợp rất khó thực hiện, nhiều người vì không biết đến quy định này, một số khác lại không lưu giữ chứng cứ. Bên cạnh đó nhiều trường hợp nếu không phải là lý do chủ quan, mà do khách quan cũng khó được chấp nhận. Ví dụ, trường hợp trở ngại do “không nhận được bản án, quyết định mà không do lỗi của họ, bởi lẽ hầu hết đương sự chỉ xuất trình được bản sao bản án có xác nhận của Tòa án là “cấp lần đầu”, nên Viện kiểm sát không chấp nhận.
Giải pháp tốt nhất theo khuyến cáo của các cơ quan THADS là đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về THA, trong đó, ngay sau khi các bản án, quyết định được tuyên, Tòa án nên giải thích cho các bên đương sự biết về thời hiệu THA để họ có đơn yêu cầu đúng hạn. Ngoài ra, trong trường hợp thực sự có trở ngại khách quan, các đương sự cũng cần lưu giữ chứng cứ để được xem xét. Đối với các cơ quan THA cũng không nên quá dễ dãi trong việc chấp nhận trở ngại khách quan vì như vậy sẽ đồng nghĩa với tiêu cực.
- Sự kiện bất khả kháng là trường hợp thiên tai, hỏa hoạn, địch họa;
- Trở ngại khách quan là trường hợp đương sự không nhận được bản án, quyết định mà không phải do lỗi của họ; đương sự đi công tác ở vùng biên giới, hải đảo mà không thể gửi đơn yêu cầu thi hành án đúng hạn; tai nạn, ốm nặng đến mức mất khả năng nhận thức, phải điều trị nội trú hoặc do lỗi của cơ quan xét xử, cơ quan thi hành án dân sự hoặc cơ quan, cá nhân khác dẫn đến việc đương sự không thể yêu cầu thi hành án đúng hạn hoặc đương sự chết mà chưa xác định được người thừa kế; tổ chức hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, giải thể, cổ phần hóa mà chưa xác định được tổ chức, cá nhân mới có quyền yêu cầu thi hành án theo quy định của pháp luật.
(Trích Nghị định 58/CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật THADS về thủ tục THADS)
(PLVN) - Cải cách tinh gọn bộ máy hiện nay đang thực hiện mạnh mẽ từ trung ương xuống, do vậy, nên cải cách theo hướng phân quyền mạnh hơn cho cấp địa phương, còn Trung ương chỉ làm những việc điều phối xuyên quốc gia. Trung ương kiên quyết không làm các nhiệm vụ thuộc phạm vi của địa phương, nhằm giảm thiểu việc can thiệp hay chồng chéo nhiệm vụ. Đây là một nội dung trong bài viết của GS.TS Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh (ĐH Kinh tế).
(PLVN) -Ngày 13/12, Viện Chiến lược và khoa học pháp lý đã tổ chức Toạ đàm nghiên cứu, cập nhật xu hướng hoàn thiện pháp luật, cải cách pháp luật, cải cách tư pháp ở một số quốc gia trên thế giới do TS. Chu Thị Hoa, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và khoa học pháp lý chủ trì.
(PLVN) - Ngày 13/12, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo “Giải thích Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh và hướng dẫn áp dụng pháp luật” với sự chủ trì của Thứ trưởng Trần Tiến Dũng.
(PLVN) - Để triển khai kịp thời, hiệu quả các chủ trương, đường lối được đề ra tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới gắn với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được tăng cường tổ chức thực hiện và đạt được những kết quả bước đầu quan trọng.
(PLVN) - Tôi thực hiện cấp Phiếu Lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID và đăng ký nhận Phiếu điện tử. Tôi băn khoăn không biết có thể sử dụng Phiếu điện tử này trong khi thực hiện các thủ tục hành chính khác không?
(PLVN) - Chiều 12/12, ông Lê Quốc Minh - Cục trưởng Cục THADS tỉnh Bạc Liêu chủ trì Hội nghị triển khai công tác thi hành án dân sự, theo dõi thi hành án dân sự năm 2025.
(PLVN) - Bản án số 11/2022/DSST không chỉ hoàn tất nhiệm vụ pháp lý mà còn thể hiện sự kiên nhẫn, linh hoạt và nhân văn trong cách giải quyết của bà Đỗ Minh Hạnh.
(PLVN) - Ngày 12/12, Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP HCM tổ chức hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu nhiệm vụ theo dõi THADS, theo dõi thi hành àn hành chính năm 2025 và ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác THADS tại TP. HCM. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi dự, chỉ đạo hội nghị và chứng kiến lễ ký kết.
(PLVN) -Ngày 12/12, Bộ Tư pháp phối hợp với Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) Việt Nam tổ chức Diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam.
(PLVN) -Chiều 10/12, Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác thi hành án dân sự và theo dõi thi hành án hành chính năm 2025. Ông Trần Phương Hồng, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM tham dự và chỉ đạo Hội nghị.
(PLVN) -Thiết chế Luật sư công ở Việt Nam đang được hiểu như thế nào và sự cần thiết của Luật sư công trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt xuất phát từ thực tế, tại Việt Nam không phải đối tượng nào cũng có điều kiện nhờ luật sư khi gặp các vấn đề pháp lý. Xung quanh vấn đề này Báo PLVN phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.
(PLVN) - Thấu hiểu nỗi vất vả của cán bộ Tư pháp - hộ tịch cấp xã nói chung và cán bộ ngành tư pháp nói riêng, chị Phạm Thị Trang Đài (SN 1972, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng) không ngừng nghiên cứu, cải tiến liên quan đến công tác theo dõi thi hành pháp luật giúp “giảm tải” cho cán bộ cũng như dễ dàng phổ biến đến người dân.
(PLVN) - Chiều 11/12, tại TPHCM, phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18- NQ/TW
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.
(PLVN) - Ngày 11/12, tại TP Hạ Long, Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ninh phối hợp với Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật (Bộ Tư pháp) tổ chức Tọa đàm chuyên đề về việc xây dựng Tiêu chí riêng đánh giá thí điểm hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
(PLVN) - Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.
(PLVN) - Sáng 11/12, tại Nam Định, Hội nghị đối thoại - giải đáp vướng mắc pháp luật - phổ biến pháp luật cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, do Câu lạc bộ Pháp chế doanh nghiệp phối hợp Sở Tư pháp Nam Định tổ chức
(PLVN) - Sáng kiến giải pháp “Tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp thông qua ứng dụng VNeID khi thực hiện thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp” của Sở Tư pháp tỉnh Phú Yên mới đây đã được trao giải ba tại cuộc thi Tìm kiếm sáng kiến, giải pháp cải cách hành chính năm 2024 của tỉnh.
