Phú Quốc: Vụ án dân sự kéo dài hơn 4 năm, đương sự “mắc kẹt” trong tố tụng?
Một vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất tại xã Dương Tơ, TP.Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang (cũ) nay là Đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang được thụ lý từ cuối tháng 11/2021 và “nằm im” cho đến nay. Hơn 4 năm qua, đã có đơn khiếu nại, kiến nghị, yêu cầu kiểm sát đã được gửi đi, nhiều văn bản từ cấp trên được chuyển về, nhưng vụ án vẫn chưa được đưa ra xét xử. Kéo theo đó là số tiền hàng chục tỉ đồng đã thanh toán cho giao dịch cũng bị “treo” nhiều năm theo vụ án.
Thủ tục tố tụng kéo dài “bất thường”
Theo Đơn kêu cứu gửi Báo Pháp luật Việt Nam, ông Nguyễn Văn Thanh (SN1984, thường trú tại TP. Hồ Chí Minh) cho biết, mình là bị đơn trong vụ án dân sự sơ thẩm số 271/2021/TLST-DS liên quan đến tranh chấp “Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa ông và bà Diệp Thị Gái cùng các con của bà Gái.
Theo nội dung trình bày trong đơn, vào năm 2017 ông Nguyễn Văn Thanh có ký “Hợp đồng đặt cọc” để mua khoảng 10.000m² đất của gia đình bà Gái, ông Thanh cho biết sau đó đã thanh toán tiền như đã thoả thuận và sử dụng đất ổn định.
Ngày 7/7/2018, ông Nguyễn Văn Thanh tiếp tục mua thêm 1.498,5m² đất của bà Diệp Thị Gái thông qua một bản “Hợp đồng mua bán”.
Tuy nhiên, đến ngày 20/10/2021, bà Gái và các con bất ngờ nộp đơn khởi kiện yêu cầu hủy “Hợp đồng mua bán” (nêu trên) vì cho rằng ông Thanh vi phạm nghĩa vụ thanh toán.
Ông Thanh sau đó đối chiếu hồ sơ liên quan, ông Thanh cho biết đã phát hiện phần đất bán cho mình lại được gia đình bà Gái chuyển nhượng thêm cho nhiều người khác. Và cũng từ đây ông Thanh vướng vào một vụ án phức tạp, kéo dài.
Từ một tranh chấp dân sự thông thường, vụ việc trở thành một “ma trận” giao dịch, kéo theo nhiều bên liên quan và đòi hỏi việc xác minh cần được tiến hành cẩn trọng và kỹ lưỡng. Nhưng điều khiến đương sự bức xúc không chỉ là tranh chấp tài sản, mà là việc quy trình tố tụng đang có dấu hiệu kéo dài một cách bất thường.
Cụ thể, ông Nguyễn Văn Thanh cho biết, vụ án tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bà Diệp Thị Gái và ông Nguyễn Văn Thanh được TAND TP. Phú Quốc (nay là TAND Khu vực 2, tỉnh An Giang) thụ lý ngày 04/11/2021 theo Thông báo thụ lý số 270/2021/TLST-DS và 271/2021/TLST-DS, nhưng đến nay chưa được đưa ra xét xử.
Dù vụ án có tính chất phức tạp, nhưng việc kéo dài thời gian giải quyết đã khiến đương sự phải đối mặt với nhiều thiệt hại về kinh tế cũng như ảnh hưởng đến cuộc sống. Trong suốt hơn 4 năm qua, luật sư bảo vệ quyền lợi cho ông Thanh đã nộp hơn 8 lần đơn khiếu nại về hoạt động tố tụng của Tòa án.
Về vụ án trên, Luật sư Nguyễn Thị The (người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị đơn Nguyễn Văn Thanh) cho rằng, trong quá trình tiến hành thụ lý vụ án của TAND TP. Phú Quốc đã có những bất cập, đó là việc TAND TP. Phú Quốc đang có dấu hiệu kéo dài thủ tục khi đã mất hơn 6 tháng mới thụ lý yêu cầu phản tố của Bị đơn (ông Thanh), trong khi thời hạn luật định chỉ là 05 ngày làm việc.
Bên cạnh đó phải mất gần 2 năm cùng nhiều đơn khiếu nại, Tòa án mới tổ chức phiên đối chất duy nhất nhưng không có nguyên đơn (ngày 10/4/2025). Cũng thời điểm này, ông Thanh mới biết Toà đã thay đổi thẩm phán phụ trách vụ án từ ông Trần Ngọc Triệu sang ông Trương Văn Kiệt mà không được thông báo trước đó. Theo quan điểm của Luật sư bảo vệ đương sự trong vụ án thì việc thay đổi thẩm phán phải căn cứ vào các trường hợp pháp luật quy định theo Điều 53 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các căn cứ thay đổi Thẩm phán chủ yếu liên quan đến việc họ thuộc trường hợp phải từ chối tiến hành tố tụng, có người thân thích trong Hội đồng xét xử hoặc đã tham gia giải quyết vụ việc đó ở cấp xét xử khác.
Ngoài ra, tại Quyết định định giá tài sản được ban hành từ ngày 28/02/2022, nhưng Chứng thư định giá (ngày 09/01/2025) lại được thông báo cho ông Thanh vào ngày 03/3/2025. Khoảng cách gần 3 năm giữa yêu cầu và việc thông báo kết quả khiến đương sự đặt nghi vấn về tính minh bạch”.
Cơ quan cấp trên chuyển đơn, vụ án vẫn “án binh bất động”
Theo hồ sơ ông Nguyễn Văn Thanh cung cấp, ngày 3/3/2025, TAND tỉnh Kiên Giang (cũ) ban hành văn bản số 09/CĐ-TAT về việc chuyển đơn yêu cầu sớm đưa vụ án ra xét xử của Luật sư đến Chánh án TAND TP. Phú Quốc để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền và sớm đưa vụ án giải quyết theo quy định.
Đến ngày 14/4/2025, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Kiên Giang cũng đã ban hành Phiếu chuyển đơn số 271/PC-VKS-TTra chuyển đơn khiếu nại lần 2 của Luật sư đến Chánh án TAND TP. Phú Quốc (nay là TAND Khu vực 2, tỉnh An Giang) để giải quyết theo thẩm quyền.
Diễn biến mới nhất, tại Quyết định giải quyết khiếu nại số 09/2025/QĐ-GQKN ban hành ngày 28/3/2025 bởi Chánh án TAND TP Phú Quốc là bà Phạm Thị Kim Thoa nhưng đến ngày 22/9/2025 ông Thanh mới nhận được, và văn bản không có dấu giáp lai theo mẫu văn bản tố tụng. Sau buổi thẩm định tại chỗ ngày 02/7/2025, vụ án tiếp tục chưa ghi nhận thêm tiến triển nào.
Vụ việc kéo dài hơn không chỉ làm phát sinh thiệt hại vật chất, tinh thần cho đương sự mà còn gây băn khoăn về tiến độ tố tụng ở một vụ án dân sự, số tiền đã thanh toán cho giao dịch cùng với mảnh đất cũng vì đó bị “treo” theo vụ án.
Từ những vấn đề đang còn vướng mắc, đương sự có ý kiến đề nghị cơ quan chức năng tỉnh An Giang sớm xem xét, giải quyết dứt điểm vụ việc theo đúng quy định pháp luật, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.