Phỏng vấn kết hôn đang bị "hành chính hóa"?
Theo quy định của Nghị định 69/CP sửa đổi Nghị định 68/CP hướng dẫn Luật hôn nhân và gia đình về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài, một trong những điều kiện để xem xét cho hai bên nam nữ kết hôn là thực hiện phỏng vấn trực tiếp tại Sở Tư pháp. Quy định này nhằm “kiểm tra, làm rõ về sự tự nguyện kết hôn, về khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ chung và mức độ hiểu biết về hoàn cảnh của nhau”.
Theo quy định của Nghị định 69/CP sửa đổi Nghị định 68/CP hướng dẫn Luật hôn nhân và gia đình về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài, một trong những điều kiện để xem xét cho hai bên nam nữ kết hôn là thực hiện phỏng vấn trực tiếp tại Sở Tư pháp. Quy định này nhằm “kiểm tra, làm rõ về sự tự nguyện kết hôn, về khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ chung và mức độ hiểu biết về hoàn cảnh của nhau”.
Từ thực tế, nhiều cuộc lấy chồng ngoại chỉ nhằm mục đích kinh tế, thậm chí mua bán cô dâu Việt, rất nhiều câu chuyện bi ai đã xảy ra ở xứ người, hậu quả của việc cô dâu Việt không hề biết tiếng, không hiểu và không thể hòa đồng với người bạn đời của mình. Ngăn chặn những cuộc hôn nhân nói trên, đặt ra quy định phải phỏng vấn là rất cần thiết nhưng đó là về lý thuyết còn thực tế lại không đạt như mong muốn.
Có nhiều ý kiến cho rằng, việc áp dụng biện pháp phỏng vấn trong đăng ký kết hôn đang có xu hướng bị “hành chính hóa”. Điều này được lý giải bởi lẽ đa số cán bộ phỏng vấn (cán bộ Tư pháp cấp Sở) không có trình độ ngoại ngữ, hoặc nếu có thì cũng chỉ biết một thứ tiếng (chủ yếu là tiếng Anh) nên việc hỏi - trả lời lệ thuộc vào người phiên dịch, nhiều câu hỏi phỏng vấn còn hình thức.
Hơn nữa, để biết hai bên nam nữ có tự nguyện kết hôn và hiểu biết hoàn cảnh của nhau hay không cũng không thể chỉ qua một buổi phỏng vấn. Nếu là những cuộc hôn nhân trá hình, đương sự có muôn vàn cách để có thể “qua mặt” cán bộ chức năng trong thời gian phỏng vấn ngắn ngủi đó.
Vì những bất cập nói trên, nhiều ý kiến cho rằng nên bỏ quy định về phỏng vấn đăng ký kết hôn mà thay vào đó là “siết chặt” các điều kiện về niêm yết, thẩm tra hồ sơ, thậm chí là xác minh nếu thấy nghi ngờ hôn nhân giả tạo.
Việt Hòa