Phòng học“tương tác”: đầu tư sao cho hiệu quả?

Những năm 1990, phòng học ngoại ngữ đa năng (gọi tắt là phòng LAB) bắt đầu được triển khai rầm rộ trong các trường học, trung tâm dạy ngoại ngữ ở các tỉnh, thành nước ta. Thời điểm đó, phòng LAB được xem là mô hình phòng học hiện đại nhất, khắc phục tình trạng “dạy chay, học chay”.

Tuy nhiên, đến thập niên cuối những năm 2000, hiệu quả phòng LAB không còn được đánh giá cao do có nhiều công nghệ giáo dục mới hiệu quả hơn đã xuất hiện với tính tương tác cao hơn. Phòng LAB tại nhiều trường ở thành phố hay nông thôn, miền núi được  phủ bụi, hầu như không hoạt động.

Vậy làm thế nào để đầu tư trang thiết bị cho phòng học có hiệu quả theo phương pháp dạy học mới, Ông Phạm Ngọc Phương Chánh Văn  phòng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết: Bộ Giáo dục và Đào tạo không quy định cứng các trường phải đầu tư mô hình nào mà hướng dẫn các địa phương trên cơ sở đội ngũ giáo viên, năng lực của học sinh và điều kiện cơ sở vật chất hiện có sẽ đầu tư theo hai phương án.

Phương án 1: các thiết bị dạy học tối thiểu để dạy ngoại ngữ, có những thiết bị truyền thống như cát sét, ti vi, máy chiếu, tranh ảnh minh họa, học liệu… đó là những trang thiết bị tối thiểu để giáo viên và học sinh có thể sử dụng đơn giản, hiệu quả.

Phương án 2: Các trường có thể đầu tư phòng học chuyên dụng với các thiết bị tiên tiến kết hợp với máy chiếu, hệ thống nối mạng với máy mẹ (của cô) tương tác với các máy con (máy học sinh), có kênh tiếng hoặc cả kênh hình. Đồng thời Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng khuyến cáo các cơ sơ giáo dục phải cân nhắc, rà soát kỹ về năng lực giáo viên, khả năng học sinh để đầu tư sử dụng có hiệu quả tránh hình thức, lãng phí.

Giờ học với bảng tương tác tại trường mầm non Vàng Anh (Q5)

Hiện nay ở một số thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh…mô hình các phòng học này với hệ thống các trang thiết bị tương tác đang được đầu tư với kỳ vọng nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ ngay từ bậc học mầm  non, tiểu học.

TP.HCM đã phê duyệt đề án “ Phổ cập và nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh cho học sinh phổ thông” và đề án “Phổ cập mầm non cho trẻ 5 tuổi”, trong đó chấp nhận hỗ trợ 50% kinh phí để đầu tư các phòng học có những thiết bị này. “Việc trang bị các phòng học tương tác nhằm từng bước hiện đại hóa các nhà trường, giúp học sinh tiếp cận với các thiết bị giáo dục hiện đại giống như các nước trong khu vực và trên thế giới đang thực hiện”, Ông Lê Hoài Nam – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết

“Trước đây khi không có hệ thống các trang thiết bị tương tác thì chúng tôi sử dụng đài Catset và ti vi LCD làm dụng cụ giảng dạy. Thiết bị tương tác không chỉ thay thế cả đài và ti vi mà còn có nhiều tính năng hữu hiệu giúp cho học sinh hứng thú với môn học, tiếp thu bài nhanh hơn, nhớ bài lâu hơn, hiệu quả hơn”, thầy Đỗ Minh Luân, trường tiểu học Chính Nghĩa (Q5) chia sẻ.

Thầy Hồ Ngọc Thanh, giáo viên trường tiểu học Chính Nghĩa cũng cho biết: “ Trung bình mỗi ngày tôi dạy khoảng 8 tiết học, các môn khác nhau, chỉ mang theo giáo án và học cụ cũng là một “gánh nặng” thực sự. Từ khi có phòng học chuyên dụng, chúng tôi soạn giáo án trên máy tính, tích hợp vào thư viện trên bảng và giảng môn nào chỉ cần click chuột kéo ra là có đầy đủ, rất phong phú. Phòng học chuyên dụng thực sự giúp nâng cao chất lượng bài giảng, giảm thời gian chuẩn bị học cụ, tăng thời gian tương tác giữa thầy với trò, với nội dung bài học”.

Phòng học chuyên dụng vốn được trang bị để học sinh học môn tiếng Anh  song trước những hiệu quả trực tiếp mà hệ thống này mang lại, BGH nhà trường tiểu học Chính Nghĩa đã tập huấn cho các giáo viên chủ nhiệm từ lớp 1 tới lớp 5 để đưa hệ thống phòng học tương tác vào nhiều môn học khác.

“ Trường chúng tôi được trang bị 3 bộ thiết bị tương tác, chúng tôi lắp cho 3 phòng học, các lớp trong trường luân phiên tới phòng học có hệ thống thiết bị tương tác để học. Các thầy cô đăng ký và nhà trường sẽ phân lịch để thầy cô sử dụng sao cho hợp lý, hiệu quả nhất. Hiện giáo viên và học sinh toàn trường  đều đã được làm quen với các thiết bị tương tác. Các lớp học với phòng học tương tác đều sinh động hẳn lên”, cô Đinh Kim Phượng, Hiệu trưởng trường tiểu học Chính Nghĩa khẳng định.

Học tiếng anh với bảng tương tác tại trường Chính Nghĩa

Ở bậc mầm non, cô La Hồng Cúc, phó hiệu Trưởng trường mầm non Vàng Anh cho biết: “Sau một thời gian sử dụng chúng tôi thấy cái được của phòng học chuyên dụng là tạo sự hứng thú, tò mò cho trẻ, tiết học vì thế rất sinh động, vui vẻ, trẻ được học, được chơi, kết hợp với phát triển trí óc và vận động chân tay. Trước đây, khi mới sử dụng các thiết bị tương tác cũng có ý kiến phụ huynh học sinh e ngại cho trẻ sử dụng CNTT thế là quá sớm song khi được quan sát thực tế hệ thống thiết bị tương tác, hiệu quả của nó và nhất là việc thiết kế giờ học chừng mực (không quá 30 phút/ lần học), phụ huynh đã hiểu và đồng thuận”.

Chia sẻ với phóng viên xung quanh vấn đề này, Ông Phạm Ngọc Phương -  Chánh Văn phòng Bộ GD&ĐT cho biết, “ Bộ đã trao quyền tự chủ hoàn toàn cho địa phương, địa phương chủ động trong việc quyết định mua sắm gì, đầu tư ra sao cho hiệu quả và địa phượng chịu trách nhiệm trước quyết định đầu tư của mình”. Các địa phương muốn đầu tư thiết bị phải căn cứ vào 3 điều kiện: trình độ giáo viên, khả năng tiếp cận của học sinh và tài chính và cơ sở vật chất trường học. Thực tế hiện nay nhà nước chưa đủ điều kiện để trang bị đại trà cho các trường học trang thiết bị hiện đại, các địa phương muốn tăng cường đầu tư phải cân đối nguồn kinh phí trên nguyên tắc đầu tư hiệu quả, tránh lãng phí, phù hợp với điều kiện giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh ở từng cơ sở giáo dục và quản lý thu chi, mua sắm theo đúng quy định".