Phòng, chống lãng phí tài nguyên đất: Không thể trù trừ

Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng và lãng phí tài nguyên đất trên địa bàn thành phố bước đầu thu được kết quả nhất định. Tuy nhiên, tình trạng lãng phí tài nguyên đất vẫn, diễn ra trên diện rộng, ảnh hưởng nhiều đến phát triển kinh tế- xã hội thành phố.

Nhiều kiểu lãng phí tài nguyên đất

Tham nhũng đất đai được che dấu dưới nhiều hình thức tinh vi, có sự móc nối của một số cán bộ có chức, quyền vụ lợi cá nhân. Chỉ đến khi cơ quan chức năng dày công điều tra, làm rõ mới đưa vụ việc ra ánh sáng, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, thu hồi tài sản cho ngân sách. Còn hành vi lãng phí tài nguyên đất thì ai cũng có thể thấy, hiện hữu ngay giữa “thanh thiên bạch nhật”, nhưng lại bị xem nhẹ. Dọc tuyến đường Phạm Văn Đồng (quận Dương Kinh) thay vào các cánh đồng lúa bạt ngàn trước đây, bây giờ là những dự án nhà ở mọc lên san sát. Nhưng mỗi dự án rộng hàng hecta đất, thỉnh thoảng mới có một vài ngôi nhà, còn lại là cỏ dại mọc um tùm. Các đường nội bộ dự án trở thành nơi… tập lái xe ô-tô. Dự án của Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng 899 được giao 5 ha đất ở xã Nam Sơn (huyện An Dương) từ nhiều năm nay, cũng chỉ để… “ngắm” .

Khu đất sản xuất nông nghiệp của nhân dân khu dân cư Hạ Đoạn 2, phường Đông Hải 2 (Hải An) được giải phóng mặt bằng và bàn giao cho một doanh nghiệp đã 6-7 năm, nhưng đến nay vẫn để hoang hóa.

Kiên quyết thu hồi đất để lãng phí

Tại buổi làm việc với Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng thành phố, Phó trưởng Phòng Quản lý tài nguyên đất (Sở Tài nguyên- Môi trường) Phạm Văn San nói: Tình trạng lãng phí tài nguyên đất diễn ra phức tạp, nhưng việc thu hồi đất đối với các chủ dự án vi phạm càng phức tạp hơn. Đơn cử  việc thu hồi hơn 4 ha đất của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam ở quận Dương Kinh qua nhiều cấp, ngành, kéo dài tới… 3 năm mới hoàn thành.

Nguyên nhân cơ bản của tình trạng lãng phí đất là do quy định pháp luật chưa đầy đủ, như không có hạn mức sử dụng đất đối với các dự án phát triển sản xuất, giá thuê đất thấp, trong khi cơ chế hoạt động các khu công nghiệp tập trung nhiều hạn chế, không thu hút các doanh nghiệp. Vì vậy, nhiều chủ doanh nghiệp muốn có đất riêng để sản xuất,  lập dự án xin được giao đất với diện tích quá lớn, nhưng các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương không có cơ sở để hạn chế việc giao đất.

Do quá nhiều dự án được giao đất rồi để đấy, lãng phí tài nguyên đất, trong khi bà con nông dân không còn đất canh tác, một số doanh nghiệp rất cần  mở rộng quy mô sản xuất thì không có đất, dẫn đến bức xúc trong dư luận. Với trách nhiệm được giao, Sở Tài nguyên- Môi trường lập báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đề xuất nhu cầu sử dụng đất của thành phố đến năm 2020, nâng cao công tác quản lý và phát huy hiệu quả sử dụng đất đai.

Phòng, chống lãng phí tài nguyên đất

Khi cơ quan chức năng và chính quyền địa phương phát hiện các chủ dự án để lãng phí tài nguyên đất, sử dụng đất sai mục đích, tiến hành lập hồ sơ thu hồi đất trong thời gian qua là việc làm cần thiết. Việc thu hồi đất đối với các chủ dự án có vi phạm gặp nhiều khó khăn, mặc dù Luật Đất đai quy định rõ các trường hợp bị thu hồi đất. Do vậy, để thiết lập lại trật tự quản lý đất đai phục vụ các dự án, chấm dứt việc lãng phí đất kéo dài trong nhiều năm qua, các cơ quan chức năng tham mưu thành phố sớm ban hành quy định chi tiết, cụ thể công tác phòng, chống lãng phí tài nguyên đất. Trong đó cần quy định rõ hạn mức giao đất đối với các ngành nghề, xác định trách nhiệm vật chất của chủ dự án khi bị thu hồi đất, cũng như trách nhiệm cán bộ, công chức được giao thẩm tra, xác minh các dự án và cán bộ quản lý đất đai ở địa phương để xảy ra ra tình trạng lãng phí đất. Có như vậy, đất đai mới được sử dụng hiệu quả.