Phong cách đọc báo và làm báo của Bác Hồ

Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến báo chí và Người là tấm gương sáng về phong cách làm báo cách mạng. Chính Người phát triển và vận dụng sáng tạo luận điểm nổi tiếng của Lê-nin vào thực tiễn báo chí Việt Nam. Đó là báo chí là người tuyên truyền, người cổ động, người tổ chức, người lãnh đạo chung. Bác không chỉ tạo cho mình thói quen đọc báo theo phương pháp khoa học, sử dụng hiệu quả nguồn thông tin từ báo chí, mà luôn quan tâm hướng dẫn cán bộ phong cách làm báo cách mạng. Bảo tàng cách mạng Việt Nam hiện còn lưu giữ những bài viết của Bác Hồ đăng trên báo Việt Nam độc lập, do Người sáng lập và là Tổng chủ biên, các báo Sự thật, Cứu quốc, Nhân Dân...

Là nhà tuyên truyền vĩ đại, những bút danh mà Người chọn sử dụng đều nhằm tăng thêm sức mạnh cho công tác tuyên truyền, như bút danh 'Xung phong', 'Đội L'... Những bài viết của Người mang tính đường lối, chỉ thị cao ; tác dụng lớn trong việc răn dạy cán bộ; được diễn đạt thật dễ hiểu, dễ nhớ, giản dị, dí dỏm, sâu sắc khiến người đọc tự suy nghĩ, tự hành động, không bị dồn ép, bắt buộc bởi những từ 'cần', 'phải'. Bác có cách diễn đạt rất riêng, không cầu toàn về luật lệ văn chương, thường sử dụng văn vần để chuyển tải nội dung chính trị.

Theo đồng chí Vũ Kỳ, thư ký của Bác, hằng ngày, cứ khoảng 6 giờ 30 phút, Bác dậy tập thể dục, vệ sinh cá nhân rồi đọc báo. Bác thường đọc khoảng 70 loại báo, tạp chí trong nước, gồm cả báo trung ương, địa phương, báo ngành, bản tin TTXVN và báo của các Đảng Cộng sản anh em. Có lần tới một cuộc họp, sau khi hỏi mọi người sáng nay đã đọc báo chưa, Bác nhẹ nhàng nhắc nhở: các chú là cán bộ lãnh đạo bận nhiều công việc, không có thời gian đi khắp nơi thì phải đọc báo để nắm tình hình, lãnh đạo cho tốt. Nhà báo lão thành Hoàng Tùng, thời gian làm Tổng biên tập Báo Nhân Dân, thường hay được Bác gọi đến trao đổi công việc. Lần đó mới 7 giờ sáng, theo lệnh Bác, đồng chí Vũ Kỳ gọi điện thoại cho đồng chí Hoàng Tùng. Ở đầu dây bên kia, đồng chí Hoàng Tùng hỏi lại:

-Ông cụ gọi tôi lên 'xát xà-phòng' việc gì đấy! (cụm từ đồng chí Hoàng Tùng thường dùng mỗi khi được Bác phê bình).

Nhiều lần, đồng chí Vũ Kỳ được nghe Bác ân cần căn dặn đồng chí Tổng Biên tập Báo Nhân Dân. Hồi đó, Đảng Cộng sản Liên Xô và Đảng Cộng sản Trung Quốc đang có những rạn nứt trong quan hệ. Nhân kỷ niệm ngày thành lập Đảng ta, cả hai Đảng đều gửi điện chúc mừng. Bác dặn các báo phải đăng cả hai bức điện ngang nhau, trên diện tích mặt báo bằng nhau. bức điện nào dài hơn thì in chữ nhỏ. Để đăng được nhiều bài, người đọc đỡ tốn thời gian, các bài viết cần ngắn gọn. Khi nào đăng văn kiện của Đảng và Nhà nước, các báo nên ra thêm phụ trương, in khổ nhỏ để cán bộ, đảng viên dễ lưu giữ, tiện tra cứu.

Lần khác, Bác hỏi đồng chí Vũ Kỳ:

-Chú đã đọc báo Nhân Dân và Quân đội nhân dân hôm nay chưa?

Rồi Bác bảo mời các đồng chí có trách nhiệm về công tác báo chí của Tổng cục Chính trị, Báo Nhân Dân đến làm việc với Bác. Hôm đó Bác căn dặn cụ thể và phê bình người cung cấp thông tin cho hai tờ báo không chính xác về số liệu Mỹ, ngụy bị tiêu diệt trong một trận đánh để hai báo đăng khác nhau. Bác ôn tồn phân tích : cung cấp số liệu như thế làm cho bạn đọc không tin tờ báo, còn địch thì coi thường ta.

Chỉ qua những chuyện như thế đủ biết Bác Hồ đọc báo kỹ đến nhường nào. Chính Bác chỉ đạo Báo Nhân Dân đăng dòng chữ Hoan nghênh bạn đọc phê bình báoooo.

Lại có chuyện nhiều địa phương, đơn vị thường lập danh sách đề nghị Bác Hồ tặng Huy hiệu của Người. Bác từ chối và bảo:

-Chú cứ về đăng báo những người đó rồi Bác ký tặng.

Thì ra Bác coi báo chí và bạn đọc của báo là người thẩm định cuối cùng để Bác ký tặng huy hiệu. Trên thực tế, Bác rất cẩn trọng vấn đề này. Qua theo dõi báo hằng ngày, Bác thấy ai xứng đáng được tặng huy hiệu, Người ghi ngay lên tờ báo 'Gửi tặng huy hiệu' hay 'Tặng huy hiệu' hoặc 'Thưởng huy hiệu' tuỳ theo lứa tuổi.