Trả lời các băn khoăn, thắc mắc về sách giáo khoa, tại phiên thảo luận sáng 4/11 Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, bản thân ông đã trực tiếp, thẳng thắn lắng nghe rất nhiều ý kiến góp ý của các tầng lớp nhân dân, không chỉ là các đại biểu Quốc hội mà còn cả những người dân bình thường là ông bà, cha mẹ của các em học sinh lớp 1.
“Tất cả những ý kiến đó đều rất tâm huyết, rất trách nhiệm với mong muốn góp ý cho Bộ Giáo dục, ngành Giáo dục để có một bộ sách giáo khoa thật tốt, thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục. Tôi xin trân trọng cảm ơn các đại biểu Quốc hội cũng như tất cả mọi người dân”, Phó Thủ tướng bày tỏ trước Quốc hội.
Chúng ta đang thực hiện đổi mới giáo dục, gần như năm nào, kỳ họp Quốc hội nào cũng có chủ đề liên quan đến giáo dục mà cử tri và các đại biểu quan tâm, như năm nay là sách giáo khoa. Vấn đề này được triển khai theo Nghị quyết của Quốc hội, đặc biệt là được quy định trong Luật Giáo dục mới sửa đổi tại Điều 32.
 |
| Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam. |
Theo đó, quy định về việc ai chịu trách nhiệm về sách giáo khoa từ việc hướng dẫn quy trình biên soạn như thế nào, thành lập hội đồng, quy trình thẩm định ra sao đến việc phê duyệt sách thế nào…, đều được quy định bằng Luật, chứ không phải bằng văn bản dưới luật. Trực tiếp ở đây là Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm về tất cả các khâu liên quan đến sách giáo khoa.
Nêu quy định như trên, Phó Thủ tướng muốn khẳng định, vấn đề này không thuộc thẩm quyền trực tiếp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, cũng giống như các vấn đề giáo dục khác, dù không thuộc trách nhiệm của Chính phủ, của Thủ tướng nhưng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm.
Chính phủ trong các phiên họp gần đây đều thảo luận về sách giáo khoa. Thủ tướng nhắc nhiều lần, Phó Thủ tướng 2 lần trực tiếp họp với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng lãnh đạo Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh thiếu niên, nhi đồng của Quốc hội, các chuyên gia, người thẩm định chương trình… Cá nhân Phó Thủ tướng đã nhiều lần gặp gỡ các thầy cô giáo.
Sơ bộ đúng như đại biểu Quốc hội nói thì sai đến đâu, sai mức nào phải do cơ quan chuyên môn kết luận. Còn chúng ta, kể cả Bộ trưởng cũng không hề có kiến thức, kinh nghiệm dạy Ngữ văn lớp 1. Nhưng qua các lần làm việc đó, Phó Thủ tướng nói, bộ Sách giáo khoa bộ Cánh diều, cuốn Tiếng Việt đã được Bộ thẩm định, phê duyệt là có lỗi, có sai sót, có sạn và những lỗi này cần được tiếp thu một cách cầu thị, khoa học.
Trong đó, có những việc liên quan đến chuyên môn để dạy ngôn ngữ cho trẻ mới bắt đầu đi học mà người bình thường không hiểu, thì phải trao đi đổi lại một cách cởi mở, cầu thị. Thủ tướng, cá nhân Phó Thủ tướng qua các lần làm việc đều yêu cầu Bộ Giáo dục với tinh thần như vậy. Bộ trưởng Giáo dục cũng báo cáo với Thủ tướng, Phó Thủ tướng là đã nhìn nhận có sai sót và nhận trách nhiệm thuộc về Bộ, trong đó có trách nhiệm chỉ đạo của Bộ trưởng. Bộ trưởng cũng đã chỉ đạo khá cương quyết như thay Chủ tịch Hội đồng thẩm định.
Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo Bộ trưởng nói riêng, Bộ Giáo dục và Đào tạo nói chung phải hết sức lưu ý bởi những sai sót ấy cần phải rút kinh nghiệm nghiêm túc và nghiêm khắc để các quy trình thẩm định sách giáo khoa lớp 2, lớp 6 năm nay và những năm tiếp theo không xảy ra tình trạng đó nữa.
Phân tích rõ ràng về chủ trương “một chương trình nhiều sách giáo khoa”, Phó Thủ tướng cho hay, trước đây chúng ta thực hiện một chương trình một bộ sách giáo khoa, chương trình và sách giáo khoa gần như không phân biệt và coi như bắt buộc.
Ông ghi nhận thực tế từ các cô giáo – phần lớn giáo viên là nữ thì các cô nói một hình ảnh dễ hiểu là áo dài, kiểu quy định áo dài đồng phục một màu, một kiểu. Còn bây giờ một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa để phát huy sáng tạo, để không độc quyền thì quy định chỉ cần áo dài, còn màu sắc, chất liệu, kiểu dáng khác nhau, dù có tươi đẹp hơn thì nhìn vào phải thấy ngay nó vẫn là áo dài.
Vì thế, dù có một bộ sách hay nhiều bộ sách thì chất lượng vẫn phải tốt, ít nhất là bằng hoặc tốt hơn ngày xưa. Việc đó là trách nhiệm của Bộ Giáo dục nhưng Bộ Giáo dục không thể nào hoàn thành được nếu không có sự đóng góp đông đảo của đội ngũ giáo viên, các nhà khoa học giáo dục, đặc biệt là toàn thể nhân dân.
Phó Thủ tướng cũng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giáo dục cần phải tận dụng công nghệ thông tin, đưa các bản thảo sách giáo khoa lên sớm trước khi phê duyệt, thậm chí là trong quá trình thẩm định để mọi người dân, trong đó có rất nhiều giáo viên và những người có kinh nghiệm dạy trẻ, góp ý. Qua đó tiếp thu, chắt lọc những ý kiến đúng để tiếp thu, những ý kiến nào chưa đúng thì giải thích lại để toàn xã hội đồng thuận, vì tất cả chúng ta đều vì tương lai của đất nước, vì con cháu.
Phó Thủ tướng tin tưởng, nếu chúng ta tiếp tục quan tâm đến giáo dục thì kế thừa những thành tựu đã đạt được, nhất định chúng ta sẽ đổi mới giáo dục thành công.
