Những ngày đầu xuân Bính Thân, không khí ở “phố sung dược” - Cầu Đá, Nha Trang nhộn nhịp hơn thường. Ông Lê Huy Mão, gần 70 tuổi đến từ tận Quảng Ninh cho hay: “Biết tôi đi du lịch đầu xuân ở Nha Trang nên rất nhiều bạn bè đều gửi mua các loại cá ngựa.
Ở khu phố này, cá ngựa tươi, cá ngựa khô, các ngựa đỏ, đen, các ngựa ngâm thập cẩm…đều có hết. Đã nghe đồn từ lâu, giờ tận mắt nhìn thấy quả là không sai”.
Mùa cao điểm
Nhiều chủ tiệm bán cá ngựa ở đây cho biết dịp này là mùa làm ăn được nhất năm. Mùa xuân, mùa bắt đầu, phần lớn khách hàng đều tin thế. Và điều bắt đầu trước tiên là sức khỏe. Bà Hạnh, chủ một quán cá ngựa bộc bạch: Có ngày hàng chục khách trên 60 tuổi đến hỏi rất kỹ càng về loại cá này và thú thực “sức mạnh” đã giảm nên muốn được tăng cường.
Chưa nói dứt câu chuyện, bà Hạnh tiếp tục có khách là một cụ ông khoảng 70 tuổi. Cẩn thận, khách yêu cầu bà Hạnh đọc chậm cách sử dụng, công dụng của từng loại rượu ngâm cá ngựa sống rồi chép lại vào cuốn sổ tay. Vị khách này cho biết: Sức khỏe giảm dần, thay vì uống các loại rượu khác thì ông dùng rượu cá ngựa lợi ích cho nhiều mặt. Ở TP.Hồ Chí Minh cũng có một số địa điểm bày bán nhưng không tin cậy, ông phải đến tận “xứ sở” này để mua.
Vị hách này mua một lúc 3 loại rượu ngâm dùng cho ba trạng thái khác nhau: Lúc mệt mỏi nhất, lúc có niềm vui nhất, lúc buồn nhất. Bà Hạnh lý giải: Rượu này phân loại ra hẳn hoi. Mỗi loại có một công dụng khác nhau, phù hợp với các trạng thái cơ thể.
Ví dụ như tuổi trẻ thì uống loại ngâm cá ngựa đã khô với vài loại sung dược khác cho mát gan như: bào ngư, sao biển…Nhưng người sức khỏe gần cạn kiệt rồi thì phải uống các ngựa còn tươi sống cộng với 4 chất sung dược khác nữa là: Bào ngư, sa hành, sao biển, lục bạc biển (một loài các có hình dài, màu trắng sáng nhỏ như que đũa thường chỉ có trên vùng biển một số tỉnh miền Trung như Phú Yên, Khánh Hòa).
 |
| Đa dạng các sản phẩm cá ngựa tại phố “sung dược” Nha Trang |
Ở phố Cầu Đá có ông Huỳnh Văn Bá nổi tiếng về “công nghệ” chế biến, săn bắt cá ngựa. Ông Bá kể: “Cá ngựa uống tốt nhất là phải được ngâm trên 3 tháng, nếu không sẽ còn đọng lại chất tanh và những tinh túy nhất của cá ngựa chưa phôi hết ra rượu. Vào những ngày mùa xuân, loài cá này kéo nhau đi tìm bạn tình nên đó là mùa tốt nhất để những người thợ săn cá ngựa bắt đầu đi hành nghề”.
Nhiều năm trước, sức lực còn tráng kiện, năm nào sau ngày mùng 3 Tết ông Bá cũng đi săn. Nay ông Bá đã truyền lại kỹ năng săn cá ngựa cho các thế hệ sau. Ông tâm sự: “Khó mà cắt nghĩa được chính xác mức độ hiệu nghiệm của cá ngựa. Nhưng từ lâu nó đã là món yêu thích nhất của cánh mày râu. Và, quanh con cá ngựa này còn nhiều điều thú vị khác nữa”.
Theo ông Bá, kinh nghiệm truyền từ đời này sang đời khác của nhiều thợ săn cá ngựa là: Con mồi chủ yếu của cá ngựa là copepod, một loài thủy sinh nhỏ sống dưới đại dương, được biết đến với khả năng di chuyển nhanh nhạy. Copepod như một “thần dược” sau khi được thẩm thấu qua hệ thống tiêu hóa của cá ngựa. Chính thế nên công dụng của cá ngựa ngày càng được truyền tai.
Hiện ở phố “sung dược” này giá bán mỗi bình rượu 2 - 4 lít ngâm kèm một cặp cá ngựa dao động từ 250 - 300 ngàn đồng, có khi cao hơn. Ngoài bán cá ngựa ngâm rượu, nếu khách cần mua cá sống, ướp lạnh hay phơi khô quán cũng có ngay. Người mua cá sống có thể tự tay bắt cá ngâm vào bình rượu đã chuẩn bị sẵn mang về, còn cá ướp lạnh hay khô được tự do kiểm tra, lựa chọn con mình ưng ý. Nếu các bình rượu có ngâm kèm với nhiều loại sinh vật biển khác thì giá sẽ cao hơn.
Loài cá chung tình
Trong cuộc đời của một con cá ngựa dường như nó chỉ lựa chọn một bạn tình. Vì thế khi chọn cá ngựa người ta thường chọn theo cặp có cả con đực lẫn con cái. Vì đặc tính này của cá ngựa, nhiều người còn tin săn cá ngựa sống một cặp tương xứng về nuôi làm cảnh trong nhà sẽ giúp cho cuộc sống gắn kết và thuận hòa hơn.
Trung bình mỗi cặp cá ngựa dũng mãnh được đặt mua để nuôi làm cảnh có giá 300 đến 500 ngàn đồng. Người bán sẽ chỉ dẫn tận tình cho người nuôi cách cho ăn và chăm sóc loài cá đặc biệt này.
Anh Lê Văn Bình đến từ TP.Hồ Chí Minh chia sẻ: “Không biết có linh nghiệm trong việc gắn kết gia đình không nhưng mỗi khi vợ chồng trục trặc, cứ nhìn vào bể cá ngựa thấy cặp cá quanh năm quấn quýt thì mâu thuẫn cũng dần được xoa dịu”.
Ông Tâm chủ một quán cá ngựa cho biết: Phố “sung dược” này mở cửa bán suốt cả những ngày Tết. Nhiều khách đến đây không ngại ngần nói thẳng là mắc bệnh hiếm muộn nên muốn mua các thực phẩm từ cá ngựa để mong “cải thiện tình hình”.
Chẳng biết có phải thêm tác dụng kích thích tâm lý không mà nhiều cặp sau khi dùng các sản phẩm từ cá ngựa đã có thể sinh liền mấy nhóc”. Nhưng không phải tất cả đều may mắn như vậy. Có trường hợp dùng cá ngựa mãi mà vẫn cứ hiếm muộn.
 |
| Đa dạng các sản phẩm cá ngựa tại phố “sung dược” Nha Trang |
Bác sỹ Trần Văn Hà-Trung tâm chăm sóc sức khỏe và sinh sản Khánh Hòa chia sẻ: “Nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn đến trung tâm chúng tôi nhờ tư vấn. Khâu tư vấn thực sự là chìa khóa để cởi bỏ tâm lý nặng nề. Tâm lý là điều quan trọng làm nên chất lượng của những lần gần gũi với mong muốn sinh con. Nếu tâm lý vui cộng với chất bổ dưỡng có tác dụng kích thích như cá ngựa thì rõ ràng tinh lực sẽ mạnh hơn, khả năng thụ thai cao hơn là điều dễ hiểu và không có gì là phản khoa học cả”.
Quanh loại cá sung dược này còn có nhiều câu chuyện về màu sắc của cá. Nhiều chủ quán cho biết: Nếu cá có màu đỏ ửng mà còn tươi thì sẽ bổ dưỡng và có tác dụng mạnh gấp đôi các màu đen. Cá màu đỏ cũng sống lâu hơn các màu đen.
Tuy nhiên theo nhiều ngư dân lâu năm săn cá ngựa thì công dụng của cá hoàn toàn không nằm ở màu sắc. Màu sắc có thể chỉ dùng để phân biệt độ tuổi của cá. Loại cá này thường xuyên chuyển địa điểm sống. Ở địa điểm này nó màu này ở địa điểm khác là màu khác chứ hoàn toàn không dựa vào màu sắc để phân biệt chất lượng con này với con kia.
Nhiều lão ngư còn bật mí câu chuyện độc đáo về loài cá ngựa: Bụng cá ngựa đực thường to hơn bụng cá cái. Thông thường vào thời điểm cá ngựa cái chuyển dạ đẻ trứng thì con đực sẽ mở rộng miệng túi ở trước bụng cho cá ngựa cái đẻ trứng vào đó, rồi cá ngựa đực ủ trứng cho đến ngày sinh ra cá ngựa con.
Người thợ săn cá ngựa khi lặn sâu xuống biển đểu dùng lưới vây bắt cá ngựa phải nâng niu cá. Không làm cho nó bị dập hay vỡ mắt vì người ta tin rằng con cá ngựa còn nguyên vẹn mắt sẽ có nhiều công hiệu hơn. Nhiều người cũng tin rằng săn được cá ngựa lúc chúng đang giao hoan với nhau thì công hiệu sung lực càng mạnh hơn.
