Phổ cập trung học phổ thông và nghề: Phải tránh “bệnh thành tích”

                        Muôn dạng học sinh

Một học sinh học lớp phổ cập ở xã Hoà Nghĩa (Kiến Thụy) cho biết, hiện em làm làm nhân viên bảo vệ cho một doanh nghiệp trên đường Phạm Văn Đồng. Trước đây, do mải chơi, em nghỉ học từ năm lớp 11, giờ đi làm mới thấy việc học thật sự quan trọng cho tương lai của mình. Xã mở lớp phổ cập trung học, em xin học ngay. Lớp học vào buổi tối nên em  có thời gian vừa đi học, vừa đi làm. Em dự định thi xong phổ cập xin học tiếp trung cấp kế toán để sau này kiếm việc khác phù hợp hơn.

Còn em Thu H, một học viên phổ cập là công nhân giày da, dù rất bận lao động cũng cố gắng sắp xếp thời gian  để đi học. Thu H làm việc  ở công tyđược 3 năm, có tay nghề vững, nhưng chưa có bằng văn hoá phổ thông nên gặp khó khăn trong công việc. Đi học phổ cập, có bằng, em sẽ có nhiều cơ hội vươn lên hơn.

Tiếp xúc với nhiều học sinh các lớp phổ cập, chúng tôi có nhận xét, học sinh đến lớp từ 2 luồng suy nghĩ. Một thực sự mong muốn được học tập tiếp thu kiến thức để có cơ hội tìm việc làm, cơ hội thi vào các trường chuyên nghiệp. Đây thường là những học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn nên trước đây phải nghỉ học đi làm, nay nhờ cuộc vận động học phổ cập và nghề mà mình “được hưởng lợi”. Còn một luồng do học lực kém không thi được vào các trường THPT, hoặc diện học sinh “cá biệt” bị kỷ luật buộc thôi học, giờ thành đối tượng của cuộc vận động phổ cập, “phải” đi học nên không hứng thú, thường tìm cách “phá bĩnh”. Thậm chí có học sinh   mắc tệ nạn xã hội.

Học phổ cập còn thêm một số ít không nằm trong diện vận động mà “tự nguyện’ xin học, phần đông là những người đang công tác tại địa phương, làm trưởng thôn, bí thư chi bộ, công an viên hay đại biểu HĐND chưa “chuẩn” về bằng cấp . Chẳng hạn trường hợp anh Đỗ Đức Đĩnh, công an viên xã Minh Tân (Thủy Nguyên), cả hai bố con cùng học một  lớp phổ cập. Anh Đĩnh “chí thú” với việc học để được hỗ trợ thêm kiến thức văn hoá, hiểu biết thêm về xã hội, nhất là để ghi biên bản cho “mọi người dễ đọc!” trong công tác công an viên của anh.

               Nhọc nhằn người dạy

Đa dạng đối tượng học phổ cập là một khó khăn của các địa phương trong vận động học sinh vào lớp, cũng là nỗi nhọc nhằn của giáo viên đứng trên bục giảng. Cô giáo TH, giáo viên dạy phổ cập tại huyện Kiến Thụy tâm sự : Hầu hết giáo viên không muốn dạy lớp phổ cập bởi dường như các em không chú tâm đi học. Có hôm đến nhìn lớp vắng vẻ, giáo viên rất buồn,  không mấy hào hứng giảng bài.

 Các giáo viên không thiết tha với việc dạy phổ cập trước hết là từ học sinh. Thành phần lớp học quá đa dạng, ở nhiều độ tuổi khác nhau, đã nghỉ học thời gian dài nên kiến thức rơi rụng nhiều. Một phần học sinh phổ cập đang đi làm hoặc đã có gia đình, bận rộn con nhỏ, và nhiều lý do khác nên hôm đi học, hôm không. Những học sinh  ý thức được việc học, chăm chỉ đi đều cũng tiếp thu hạn chế. Thậm chí, có lớp học có cả học sinh “tóc xanh tóc đỏ”, học thì ít,  quậy phá thì nhiều, trêu trọc giáo viên, gây sự với bạn cùng lớp hoặc thanh niên địa phương. Vì thế, giáo viên đứng lớp rất vất vả. Nhiều giáo viên phổ cập tâm sự thấy lớp có mặt một  nửa số học sinh là  “mừng lắm rồi”. Học sinh tiếp thu kiến thức không đồng đều nên một số giáo viên chọn cách dạy “viết kín bảng” cho học sinh chép.

Dạy phổ cập gian nan, khó khăn là thế nhưng chế độ ưu đãi giáo viên chưa tương xứng (kinh phí giảng dạy của giáo viên mới tăng từ 13.000 đồng/  tiết lên 18.000 đồng/ tiết). Trong khi thời gian giáo viên dạy phổ cập thường ngoài giờ, vào buổi tối, đi lại vất vả. Việc quyết toán tiền dạy phổ cập cho giáo viên có trường hợp chưa được minh bạch. Một giáo viên dạy phổ cập ở huyện Kiến Thụy cho biết, sau khi lớp phổ cập thi tốt nghiệp, giáo viên được thanh toán tiền giảng dạy không đủ...

(Còn tiếp)

                                                                                    Phương Nam-Đỗ Oanh