Vậy giải pháp nào để phát triển bền vững BHYT toàn dân? Nhân kỷ niệm 10 năm Ngày BHYT Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam Phạm Lương Sơn có một số chia sẻ với bạn đọc về vấn đề này.
Thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW của Bộ Chính trị, mục tiêu đến năm 2020, Việt Nam phải đạt tỷ lệ bao phủ BHYT trên 90% dân số. Đến thời điểm hiện tại, chúng ta đã đạt được những kết quả như thế nào, thưa Phó Tổng Giám đốc?
- Tính đến hết tháng 5/2019, toàn quốc có 84,5 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 89% dân số, vượt 0,9% so với chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 1167/QĐ-TTg và 9% so với chỉ tiêu tại Nghị quyết số 21-NQ/TW. Dự kiến đến cuối năm 2019, chúng ta sẽ đạt tỷ lệ 90% dân số tham gia BHYT.
Như vậy, chúng ta đang vượt mục tiêu về bao phủ BHYT. Tuy nhiên, hiện vẫn còn 11% dân số với khoảng 10 triệu người chưa tham gia BHYT. Số người này thuộc những nhóm đối tượng nào và nguyên nhân do đâu, thưa Phó Tổng Giám đốc?
- Như thông tin ở trên, hiện các đối tượng như: Hộ cận nghèo; HSSV; hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình… mặc dù đã được ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng BHYT từ 30% - 70% nhưng tổng số người tham gia vẫn không cao hơn bao nhiêu so với nhóm đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình với cách thức hỗ trợ khác và ít hơn.
Từ kết quả khảo sát thực tiễn của cơ quan tổ chức thực hiện chính sách, cũng như một số tổ chức quốc tế cho thấy, đối tượng cận nghèo ở nước ta vẫn còn nhiều băn khoăn, trăn trở khi tham gia BHYT. Một bộ phận người cận nghèo có tâm lý trông chờ, mong được ưu đãi, hỗ trợ nhiều hơn; thậm chí muốn được xét là đối tượng nghèo để cấp miễn phí thẻ BHYT.
Hiện nay, ranh giới xác định hộ nghèo và cận nghèo khá mong manh, điều kiện kinh tế của hai nhóm không khác biệt nhiều trong khi người nghèo được Nhà nước hỗ trợ 100% phí mua BHYT, còn người cận nghèo chỉ được hỗ trợ 70%. Nếu trung bình một hộ cận nghèo có 4 - 5 khẩu mà cùng tham gia BHYT thì tổng số tiền phải đóng là khá lớn so với thu nhập của gia đình họ.
Về đối tượng HSSV tỷ lệ tham gia BHYT đang cao hơn so với tỷ lệ tham gia BHYT bình quân chung. Tuy nhiên, ngay trong nhóm đối tượng này đang có sự chênh lệch về tỷ lệ tham gia giữa học sinh và sinh viên; giữa học sinh, sinh viên các vùng miền. Hiện, tỷ lệ sinh viên tham gia BHYT thấp hơn so với học sinh.
Còn đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình thời gian qua tăng nhanh nhưng cũng chưa tương xứng với tiềm năng. Nhận thức của một bộ phận người dân về chăm sóc sức khỏe cũng như trách nhiệm cộng đồng còn có những hạn chế. Nhiều người chỉ lựa chọn tham gia BHYT khi ốm đau, bệnh nặng. Mặt khác, tại một số địa phương chưa có sự quan tâm thỏa đáng của các cấp, các ngành với việc phát triển đối tượng tham gia BHYT…
Có thể thấy, mỗi nhóm đối tượng lại có những đặc thù, điều kiện khác nhau. Để phát triển bền vững đối tượng tham gia BHYT, thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ thực hiện những giải pháp như thế nào, thưa Phó Tổng Giám đốc?
- Từ góc độ của cơ quan tổ chức thực hiện, thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai nhiều nhóm giải pháp gồm: Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT, đổi mới hình thức và nội dung tuyên truyền gần gũi, phù hợp với từng nhóm đối tượng theo địa lý, trình độ, văn hóa, kinh tế - xã hội. Đẩy mạnh Ứng dụng CNTT trong các hoạt động của BHXH Việt Nam; đơn giản hóa các thủ tục hành chính, mở rộng hệ thống đại lý thu để người dân tham gia BHYT thêm thuận lợi. Đề xuất, nghiên cứu tăng hỗ trợ mức đóng BHYT đối với một số nhóm đối tượng đặc biệt.
Đồng thời, tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thu đóng BHYT đối với các doanh nghiệp để ngăn ngừa tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHYT, ảnh hưởng đến quyền lợi khám chữa bệnh (KCB) BHYT của người lao động. Tăng cường công tác giám định BHYT, bảo vệ quyền lợi của người bệnh, ngăn ngừa và phòng chống các hành vi lạm dụng, trục lợi BHYT, đảm bảo nguồn quỹ BHYT được sử dụng an toàn, hiệu quả. Phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế và các Bộ, ngành có liên quan xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện chính sách BHYT; đặc biệt là công tác KCB nhằm mang lại sự hài lòng cho người cho bệnh.
Xin cảm ơn Phó Tổng Giám đốc!