Thông tin từ Bảo Tàng tỉnh Hà Tĩnh, vừa qua trong quá trình điều tra, khảo sát, nghiên cứu các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh), các nhà nghiên cứu khảo cổ của Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh đã phát hiện Văn Miếu cổ Kỳ Anh.
Văn Miếu cổ Kỳ Anh có kiến trúc đồ sộ, nằm trên một khu đất cao rộng bên cạnh con sông cổ, được xây dựng vào thời Nguyễn, thuộc thôn Văn Miếu, xã Kỳ Tân xưa, nay là thôn Đông Văn, xã Kỳ Tân, huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh).
 |
| Cổng trước của Văn Miếu |
Qua khảo sát Văn Miếu còn lại cổng tam quan phía trước, nằm sát con đường liên thôn. Cổng Văn Miếu có kích thước cao 4, 9m, cửa rộng 1m, dày 0,5cm. Cổng được xây dựng theo kiến trúc chồng diêm, ba tầng tám mái, phía trước trổ cửa vòm, xung quanh xây tường bằng vật liệu truyền thống vôi, vỏ hàu kết dính, trần mái đổ khung tre trát vôi vữa kết dính.
Phía trong cổng được đặt tấm bia đá hình chữ nhật làm bằng chất liệu đá thanh cổ màu xanh đen nguyên khối, có kích thước cao 1, 50m, rộng 1m, diềm bia trang trí hoạ tiết hoa văn dây leo cách điệu, thân bia được khắc chữ Hán cổ nhưng đã bị bào mòn không còn rõ chữ. Ngoài ra còn phát hiện các bệ đá thanh cổ màu xanh đen nguyên khối được khắc tiện công phu, phía dưới hình vuông, mặt trên hình trụ tròn để kê chân cột…
 |
| Những vật cổ tại Văn Miếu Kỳ Anh |
Theo các bậc cao niên ở địa phương cho biết, trước đây Kiến trúc Văn Miếu rất đồ sộ, bao gồm cổng Tam quan, nhà Bái đường rộng 5 gian, phía trong là nhà tả vu và hữu vu, phía trong cùng là nhà thượng điện 3 gian hai hồi, gian chính đặt tượng nho thánh Khổng Tử, hai gian tả hữu đặt tượng “tứ phối”(Thầy Nhan, thầy Tăng, thầy Tử, thầy Mạnh), còn hai gian hồi thờ bài vị “thất thập nhị hiền”(72 học trò giỏi của Khổng Tử) và các bài vị các bậc tiên triết, tiên nho đỗ đạt cao trong huyện thời bấy giờ…
 |
| Xung quanh khu vực Văn Miếu cây cối mọc um tùm |
Với việc phát hiện Văn Miếu cổ Kỳ Anh, góp phần làm sáng tỏ sự ra đời và phát triển của nền giáo dục khoa cử nho học xưa trên vùng đất phía nam Hà Tĩnh, có truyền thống hiếu học và đạo nghĩa từ xa xưa trong lịch sử dân tộc.
