Các nhà nghiên cứu tại Viện Pasteur của Pháp và Đại học Lào đã tìm kiếm loại virus tương tự như virus gây ra bệnh COVID-19 trong số hàng trăm con dơi móng ngựa.
Họ đã tìm thấy ba có vùng liên kết thụ thể tương đồng chặt chẽ - một phần của protein tăng đột biến của virus corona được sử dụng để liên kết với ACE-2 của người, loại enzyme mà nó nhắm đến để gây lây nhiễm.
Báo cáo về phát hiện này phát hành vào thứ Sáu (17/9) được Bloomberg trích dẫn đang được xem xét để xuất bản trên Tạp chí Nature, cho thấy rằng các virus liên quan chặt chẽ đến SARS-CoV-2 tồn tại trong tự nhiên, bao gồm cả ở một số loài Rhinolophus (dơi móng ngựa).
Nghiên cứu ủng hộ giả thuyết rằng đại dịch bắt đầu từ sự lây lan của một loại virus do dơi gây ra.
Khoảng 1.000 trường hợp nhiễm virus như vậy có thể xảy ra hàng ngày ở miền nam Trung Quốc và Đông Nam Á trong các khu vực có mật độ dơi dày đặc thuộc giống Rhinolophus, một nghiên cứu cho thấy hôm thứ Ba.
Tiến sĩ Marc Eloit, người đứng đầu bộ phận phát hiện mầm bệnh tại Viện Pasteur của Pháp, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết ba loại virus được tìm thấy ở Lào, được gọi là BANAL-52, BANAL-103 và BANAL-236, là "tổ tiên gần nhất của SARS-CoV-2".
"Những virus này có thể đã góp phần tạo nên nguồn gốc của SARS-CoV-2 và về bản chất có thể gây ra nguy cơ lây truyền trực tiếp sang người trong tương lai", Tiến sĩ Marc Eloit nói.
 |
Kết quả nghiên cứu mới cho thấy, các virus liên quan chặt chẽ đến SARS-CoV-2 tồn tại trong tự nhiên. |
Các vùng liên kết thụ thể của ba virus corona được phát hiện tại Lào gần với vùng của SARS-CoV-2 hơn là với virus RaTG13 được xác định trong loài dơi Rhinopholus affinis từ trục mỏ Mojiang ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), được coi là chủng gần nhất của đại dịch.
Theo bài báo, virus BANAL-236 có vùng liên kết thụ thể gần như giống hệt với virus gây đại dịch.
Tiến sĩ Edward Holmes, một nhà sinh vật học tiến hóa tại Đại học Sydney (Australia), cho biết: “Vùng liên kết thụ thể của SARS-CoV-2 trông không bình thường khi nó được phát hiện lần đầu vì có quá ít vi rút để so sánh với nó. Bây giờ chúng tôi đang lấy mẫu nhiều hơn từ tự nhiên, chúng tôi đang bắt đầu tìm thấy các bit liên quan chặt chẽ này của chuỗi gen", Tiến sĩ Holmes cho biết trong một e-mail hôm thứ Bảy. "Cuối cùng, với nhiều lần lấy mẫu hơn, tổ tiên tự nhiên của toàn bộ bộ gen SARS-CoV-2 sẽ được tiết lộ", ông tin tưởng.
Không có loại virus nào từ dơi được phân lập ở Lào chứa cái gọi là vị trí phân cắt furin trong cành tạo điều kiện thuận lợi cho sự xâm nhập của tế bào. Đó là một đặc điểm của virus SARS-CoV-2 đã khiến một số nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng nó được tạo ra trong phòng thí nghiệm.
Nhưng đến nay không có bằng chứng nào ủng hộ lý thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm. Tháng trước, cộng đồng tình báo Hoa Kỳ đã loại trừ khả năng SARS-CoV-2 được Trung Quốc phát triển như một vũ khí sinh học, nhưng không đạt được sự nhất trí nào về nguồn gốc của virus này.
Họ cho biết: “Kết quả của chúng tôi xác định chính xác sự hiện diện của virus sarbeco ở dơi có khả năng lây nhiễm sang người tương tự như các chủng SARS-CoV-2 ban đầu". Vì vậy, những người dành thời gian ở trong hoặc gần các hang động, chẳng hạn như những người thu gom phân chim, đặc biệt có nguy cơ bị phơi nhiễm.
Cần phải điều tra thêm để đánh giá xem những người tiếp xúc với dơi có bị nhiễm một trong những loại virus này hay không và liệu họ có kháng thể có thể cung cấp khả năng bảo vệ chống lại việc lây nhiễm SARS-CoV-2 tiếp theo hay không.
Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật của Tổ chức Y tế Thế giới về COVID-19 đánh giá, "bài báo này thực sự thú vị và chúng tôi cần nhiều nghiên cứu hơn về nó".
 |
Truy tìm nguồn gốc của virus gây COVID-19 để đối phó hiệu quả hơn với dịch bệnh này. |
Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu 645 con dơi thuộc 46 loài được bắt tại bốn địa điểm - ở các huyện Fueng và Meth của tỉnh Viêng Chăn, và ở các huyện Namor và Xay ở tỉnh Oudomxay - từ tháng 7 năm ngoái đến tháng 1 năm nay.
Dơi sống ở địa hình núi đá vôi phổ biến ở Trung Quốc, Lào và Việt Nam ở bán đảo Đông Dương. Bài báo nhấn mạnh sự đa dạng của các loại virus giống Sars-CoV-2 hiện diện trên loài dơi ở Đông Nam Á, Tiến sĩ Holmes cho biết.
Ông nói: “Lấy mẫu liên tục là cách duy nhất để hiểu được nguồn gốc của loại virus này và điều quan trọng là phải tiến hành nhiều mẫu hơn trên khắp Trung Quốc vì đây vẫn là nơi có nhiều khả năng xuất xứ nhất”.
"Nghiên cứu này nhấn mạnh rằng các virus corona từ dơi có khả năng lây nhiễm sang người luôn tồn tại trong tự nhiên và có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Đây là rủi ro rõ ràng cho tương lai", Tiến sĩ Holmes lưu ý.
