Văn phòng Phẫu thuật viên trưởng (*) thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ vừa công bố hôm 9/12 bản Báo cáo tổng thể, nêu những bằng chứng mới nhất về khói thuốc lá gây nguy hại trực tiếp lên cơ thể con người, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các bệnh ung thư, suy tim, phổi và nhiều bệnh nguy hiểm khác, bao gồm khả năng sinh sản ở cả nam và nữ.
Báo cáo nhấn mạnh cần có những hành động cấp thiết của cộng đồng và các nhà làm chính sách để bảo vệ sức khỏe người dân.
 |
| Giảm hút thuốc là một trong những biện pháp hiệu quả nhất, cần được làm ngay, để nâng cao sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn những căn bệnh có tỉ lệ gây tử vong cao nhất và chi phí điều trị đắt đỏ nhất cho xã hội. (Ảnh: Word Press) |
Tác hại tức thì từ việc hút thuốc và hít phải khói thuốc
Bản thông báo kết luận rằng việc các nhà sản xuất có “cải biến” thuốc lá, chẳng hạn như đầu lọc, thêm chất thơm hay các thành phần hóa chất phụ gia, thực chất chỉ càng làm tăng tính gây nghiện của thuốc lá. Thuốc lá điếu ngày nay thậm chí còn mang nhiều chất nicotine lên não hơn, gây nghiện cho thanh thiếu niên nhanh hơn và khiến cho người hút càng khó bỏ hơn.
Ngành công nghiệp thuốc lá, trong hàng thập kỉ nay, cùng với nhiều chiêu thức đánh lừa người tiêu dùng (nay đã bị cấm ở Mỹ) bằng các chú dẫn trên vỏ bao thuốc như “nhẹ”, “hàm lượng tar thấp” đã ngăn chặn và làm giảm các nỗ lực chống tác hại của thuốc lá, bản báo cáo nêu rõ.
Gần 50 năm sau báo cáo đầu tiên của Văn phòng Phẫu thuật viên trưởng năm 1964, báo cáo lần này là cảnh báo mạnh mẽ về tác hại gây tử vong và gây nghiện nguy hiểm thực sự của từng điếu thuốc lá. Nó nhấn mạnh một thông điệp không thể nhầm lẫn cho các nhà quản lý ở mọi cấp rằng giảm hút thuốc là một trong những biện pháp hiệu quả nhất, cần được làm ngay để nâng cao sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn những căn bệnh có tỉ lệ gây tử vong cao nhất và chi phí điều trị đắt đỏ nhất cho xã hội.
Báo cáo cũng đưa ra khuyến cáo thiết thực cho nhóm thanh thiếu niên và người hút thuốc ở Mỹ: “Nếu bạn không hút thuốc, đừng bao giờ thử. Nếu bạn đang hút thuốc, cố gắng bỏ thuốc ngay lập tức và tìm đến các biện pháp hỗ trợ bỏ thuốc”.
Điều này không chỉ đúng cho những người hút thuốc thường xuyên, mà cho cả 22% người không hút thuốc hàng ngày, mà cho cả những người chỉ hút thuốc “xã giao” và nghĩ rằng họ chẳng gặp hại gì.
Thông điệp của Báo cáo rất rõ ràng: Bạn đang gặp nguy hiểm. Chẳng có khái niệm nào gọi là “mức độ không nguy hiểm” của khói thuốc. Bạn có thể nhiễm bệnh ngay cả khi không phải là một người nghiện nặng hoặc có thâm niên hút thuốc.
Báo cáo đánh giá tầm quan trọng của các chương trình hành động ngăn ngừa thanh thiếu niên hút thuốc, giúp người đang hút cai nghiện và bảo vệ quyền được hít thở không khí trong lành của mọi người.
Mặc dù đang trong quá trình thực hiện mục tiêu "nơi làm việc và nơi cộng cộng trong nhà không khói thuốc", có đến 4/10 người không hút thuốc – trong đó có một nửa là số trẻ em từ 3 đến 11 tuổi – vẫn đang chịu ảnh hưởng tác hại của thuốc lá, theo điều tra của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh và Phòng chống Hoa Kỳ (CDC).
Lẽ ra, không ai phải chịu đựng khói thuốc ở nơi làm việc và các nơi công cộng trong nhà. Đặc biệt là các bậc cha mẹ cần phải đảm bảo là ở nhà, trên xe hơi và những nơi thường xuyên có trẻ con là nơi không khói thuốc.
Các nhà làm chính sách các cấp phải nỗ lực gấp đôi để thực thi các biện pháp giảm tiêu thụ thuốc lá và bảo vệ người hút thuốc thụ động (người hít phải khói thuốc).
Chính quyền liên bang phải tài trợ và nhanh chóng thực thi một cách có hiệu quả kế hoạch phòng chống thuốc lá mới mà Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, Kathleen Sebelius, đã thông báo tháng trước. Kế hoạch bao gồm một chương trình truyền thông quốc gia ngăn ngừa thanh thiếu niên hút thuốc và khuyến khích người đang hút bỏ thuốc, kéo dài các hỗ trợ và bảo hiểm sức khỏe cho người muốn cai nghiện, xiết chặt hoạt động sản xuất và tiếp thị thuốc lá, đồng thời đẩy mạnh các nghiên cứu giúp thúc đẩy các chiến lược giảm tiêu thụ thuốc lá.
Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phải tiếp tục thực thi mạnh mẽ quyền hạn của mình để chấn chỉnh hoạt động sản xuất, tiếp thị và bán thuốc lá, nhằm bảo đảm trẻ em không bị ảnh hưởng bởi các tác hại này và giảm thiếu các hậu quả tai hại của thuốc lá tới cộng đồng.
Chính quyền phải tăng cường nỗ lực giảm tiêu thụ thuốc lá bằng cách tăng thuế, nghiêm túc thực thi luật về môi trường làm việc không khói thuốc và chi trả đầy đủ cho chương trình phòng chống thuốc lá khuyến nghị bởi Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh và Phòng chống Hoa Kỳ CDC.
Một điểm yếu rất đáng tiếc mà Báo cáo vạch ra là Chính quyền Mỹ đã cắt giảm quỹ phòng chống thuốc lá 28% trong 3 năm qua và hiện nay chỉ chi cho những chương trình này mức thấp nhất kể từ 1999, khi lần đầu tiên họ nhận được tiền bồi thường từ vụ kiện chống ngành công nghiệp thuốc lá.
Trong năm tài chính 2011, Liên bang sẽ thu 25,3 tỉ USD từ tiền bồi thường và thuế thuốc lá, nhưng sẽ chỉ chi 2% số đó, tức 517,9 triệu USD – cho các chương trình bảo vệ thanh thiếu niên khỏi thuốc lá và giúp cai nghiện thuốc.
Bản thông báo kết luận rằng việc các nhà sản xuất có “cải biến” thuốc lá, chẳng hạn như đầu lọc, thêm chất thơm hay các thành phần hóa chất phụ gia, thực chất chỉ càng làm tăng tính gây nghiện của thuốc lá. Thuốc lá điếu ngày nay thậm chí còn mang nhiều chất nicotine lên não hơn, gây nghiện cho thanh thiếu niên nhanh hơn và khiến cho người hút càng khó bỏ hơn.
Ngành công nghiệp thuốc lá, trong hàng thập kỉ nay, cùng với nhiều chiêu thức đánh lừa người tiêu dùng (nay đã bị cấm ở Mỹ) bằng các chú dẫn trên vỏ bao thuốc như “nhẹ”, “hàm lượng tar thấp” đã ngăn chặn và làm giảm các nỗ lực chống tác hại của thuốc lá, bản báo cáo nêu rõ.
Gần 50 năm sau báo cáo đầu tiên của Văn phòng Phẫu thuật viên trưởng năm 1964, báo cáo lần này là cảnh báo mạnh mẽ về tác hại gây tử vong và gây nghiện nguy hiểm thực sự của từng điếu thuốc lá. Nó nhấn mạnh một thông điệp không thể nhầm lẫn cho các nhà quản lý ở mọi cấp rằng giảm hút thuốc là một trong những biện pháp hiệu quả nhất, cần được làm ngay để nâng cao sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn những căn bệnh có tỉ lệ gây tử vong cao nhất và chi phí điều trị đắt đỏ nhất cho xã hội.
Báo cáo cũng đưa ra khuyến cáo thiết thực cho nhóm thanh thiếu niên và người hút thuốc ở Mỹ: “Nếu bạn không hút thuốc, đừng bao giờ thử. Nếu bạn đang hút thuốc, cố gắng bỏ thuốc ngay lập tức và tìm đến các biện pháp hỗ trợ bỏ thuốc”.
Điều này không chỉ đúng cho những người hút thuốc thường xuyên, mà cho cả 22% người không hút thuốc hàng ngày, mà cho cả những người chỉ hút thuốc “xã giao” và nghĩ rằng họ chẳng gặp hại gì.
Thông điệp của Báo cáo rất rõ ràng: Bạn đang gặp nguy hiểm. Chẳng có khái niệm nào gọi là “mức độ không nguy hiểm” của khói thuốc. Bạn có thể nhiễm bệnh ngay cả khi không phải là một người nghiện nặng hoặc có thâm niên hút thuốc.
Báo cáo đánh giá tầm quan trọng của các chương trình hành động ngăn ngừa thanh thiếu niên hút thuốc, giúp người đang hút cai nghiện và bảo vệ quyền được hít thở không khí trong lành của mọi người.
Mặc dù đang trong quá trình thực hiện mục tiêu "nơi làm việc và nơi cộng cộng trong nhà không khói thuốc", có đến 4/10 người không hút thuốc – trong đó có một nửa là số trẻ em từ 3 đến 11 tuổi – vẫn đang chịu ảnh hưởng tác hại của thuốc lá, theo điều tra của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh và Phòng chống Hoa Kỳ (CDC).
Lẽ ra, không ai phải chịu đựng khói thuốc ở nơi làm việc và các nơi công cộng trong nhà. Đặc biệt là các bậc cha mẹ cần phải đảm bảo là ở nhà, trên xe hơi và những nơi thường xuyên có trẻ con là nơi không khói thuốc.
Các nhà làm chính sách các cấp phải nỗ lực gấp đôi để thực thi các biện pháp giảm tiêu thụ thuốc lá và bảo vệ người hút thuốc thụ động (người hít phải khói thuốc).
Chính quyền liên bang phải tài trợ và nhanh chóng thực thi một cách có hiệu quả kế hoạch phòng chống thuốc lá mới mà Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, Kathleen Sebelius, đã thông báo tháng trước. Kế hoạch bao gồm một chương trình truyền thông quốc gia ngăn ngừa thanh thiếu niên hút thuốc và khuyến khích người đang hút bỏ thuốc, kéo dài các hỗ trợ và bảo hiểm sức khỏe cho người muốn cai nghiện, xiết chặt hoạt động sản xuất và tiếp thị thuốc lá, đồng thời đẩy mạnh các nghiên cứu giúp thúc đẩy các chiến lược giảm tiêu thụ thuốc lá.
Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phải tiếp tục thực thi mạnh mẽ quyền hạn của mình để chấn chỉnh hoạt động sản xuất, tiếp thị và bán thuốc lá, nhằm bảo đảm trẻ em không bị ảnh hưởng bởi các tác hại này và giảm thiếu các hậu quả tai hại của thuốc lá tới cộng đồng.
Chính quyền phải tăng cường nỗ lực giảm tiêu thụ thuốc lá bằng cách tăng thuế, nghiêm túc thực thi luật về môi trường làm việc không khói thuốc và chi trả đầy đủ cho chương trình phòng chống thuốc lá khuyến nghị bởi Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh và Phòng chống Hoa Kỳ CDC.
Một điểm yếu rất đáng tiếc mà Báo cáo vạch ra là Chính quyền Mỹ đã cắt giảm quỹ phòng chống thuốc lá 28% trong 3 năm qua và hiện nay chỉ chi cho những chương trình này mức thấp nhất kể từ 1999, khi lần đầu tiên họ nhận được tiền bồi thường từ vụ kiện chống ngành công nghiệp thuốc lá.
Trong năm tài chính 2011, Liên bang sẽ thu 25,3 tỉ USD từ tiền bồi thường và thuế thuốc lá, nhưng sẽ chỉ chi 2% số đó, tức 517,9 triệu USD – cho các chương trình bảo vệ thanh thiếu niên khỏi thuốc lá và giúp cai nghiện thuốc.
 |
| Việt Nam cũng cần biện pháp đủ mạnh để thực hiện cấm hút thuốc tại nơi công cộng trong nhà. (Ảnh: AP) |
Phát hiện thêm 3000 chất độc trong khói thuốc lá
Báo cáo tổng thể của văn phòng Phẫu thuật viên trưởng cũng nêu chi tiết các hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe, ngay cả đối với những người hút thuốc thụ động không thường xuyên. Trong đó bao gồm:
1. Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, với hàng trăm loại cực độc và ít nhất có tới 70 loại gây ung thư. (Đây là con số mới được công bố và thừa nhận. Các nghiên cứu trước đây mới chỉ tìm ra khoảng 4.000 loại chất độc hại trong khói thuốc lá - ND).
2. Mọi tiếp xúc với các hóa chất gây ung thư trong khói thuốc lá có thể phá hủy DNA theo chiều hướng làm tăng khả năng mắc ung thư.
3. Tác hại đối với người hút thuốc thụ động diễn ra ngay tức thì lên hệ tim mạch, phá hủy các ven máu, dẫn tới máu đông và tăng nguy cơ suy tim và đột quỵ.
4. Khói thuốc khiến phụ nữ khó có thai hơn và có thể gây sảy thai, sinh non và sinh thiếu cân. Nó cũng giảm khả năng sinh sản ở nam giới.
Bên cạnh đó, báo cáo cung cấp những thông tin đau lòng: việc hút thuốc lá đã giết chết 400.000 người Mỹ mỗi năm và làm tốn đến gần 100 tỉ USD trong các chi phí điều trị.
Báo cáo nhấn mạnh việc cần thiết phải có những quyết tâm chính trị và hành động cấp thiết để đánh bại thuốc lá.
Bản báo cáo tổng thể với tiêu đề “Khói thuốc lá đã gây nên bệnh tật như thế nào” được công bố chính thức tại: www.surgeongeneral.gov.
* Phẫu thuật viên trưởng Hoa Kỳ là cơ quan hàng đầu trong các vấn đề liên quan đến bảo vệ sức khỏe cộng đồng toàn Liên bang Hoa Kỳ. Được bổ nhiệm bởi Tổng thống và thông qua Thượng viện, người đứng đầu Văn phong Phẫu thuật viên trưởng Hoa Kỳ hiện nay là Bác sĩ Regina Benjamin – chính thức nhậm chức hồi tháng 1/2010.
Báo cáo tổng thể của văn phòng Phẫu thuật viên trưởng cũng nêu chi tiết các hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe, ngay cả đối với những người hút thuốc thụ động không thường xuyên. Trong đó bao gồm:
1. Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, với hàng trăm loại cực độc và ít nhất có tới 70 loại gây ung thư. (Đây là con số mới được công bố và thừa nhận. Các nghiên cứu trước đây mới chỉ tìm ra khoảng 4.000 loại chất độc hại trong khói thuốc lá - ND).
2. Mọi tiếp xúc với các hóa chất gây ung thư trong khói thuốc lá có thể phá hủy DNA theo chiều hướng làm tăng khả năng mắc ung thư.
3. Tác hại đối với người hút thuốc thụ động diễn ra ngay tức thì lên hệ tim mạch, phá hủy các ven máu, dẫn tới máu đông và tăng nguy cơ suy tim và đột quỵ.
4. Khói thuốc khiến phụ nữ khó có thai hơn và có thể gây sảy thai, sinh non và sinh thiếu cân. Nó cũng giảm khả năng sinh sản ở nam giới.
Bên cạnh đó, báo cáo cung cấp những thông tin đau lòng: việc hút thuốc lá đã giết chết 400.000 người Mỹ mỗi năm và làm tốn đến gần 100 tỉ USD trong các chi phí điều trị.
Báo cáo nhấn mạnh việc cần thiết phải có những quyết tâm chính trị và hành động cấp thiết để đánh bại thuốc lá.
Bản báo cáo tổng thể với tiêu đề “Khói thuốc lá đã gây nên bệnh tật như thế nào” được công bố chính thức tại: www.surgeongeneral.gov.
* Phẫu thuật viên trưởng Hoa Kỳ là cơ quan hàng đầu trong các vấn đề liên quan đến bảo vệ sức khỏe cộng đồng toàn Liên bang Hoa Kỳ. Được bổ nhiệm bởi Tổng thống và thông qua Thượng viện, người đứng đầu Văn phong Phẫu thuật viên trưởng Hoa Kỳ hiện nay là Bác sĩ Regina Benjamin – chính thức nhậm chức hồi tháng 1/2010.
Theo Chi Mai
Vietnamnet
