Phát hiện rìu đá cổ từ thời nguyên thủy

Các nhà khoa học khảo cổ đang tìm hiện vật
Các nhà khoa học khảo cổ đang tìm hiện vật
(PLO) - “Các di tích khảo cổ An Khê đều nằm trên thềm cổ nhất của sông Ba, có tuổi sơ kỳ Cánh tân, cách ngày nay trên dưới 1 triệu năm; niên đại rơi vào trái đất của tectit- rơi từ vũ trụ xuống chính là tuổi của di tích. Tectic có tuổi từ 77-80 vạn năm. Như vậy, tuổi các hiện vật đá cổ do con người làm ra ở An Khê ít nhất phải tương đương hoặc cổ hơn thế”- đó là nhận định của các nhà khảo cổ, nghiên cứu trong cuộc họp báo kết quả ban đầu về phát hiện di tích khảo cổ học sơ kỳ thời kỳ Đá cũ ở Việt Nam do Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức.

Công cụ đá có tuổi đời từ 77-80 vạn năm

Tháng 6 năm 2014, triển khai đề tài cấp Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam Nghiên cứu hệ thống di tích khảo cổ học thời đại Đá vùng thượng du sông Ba ở tỉnh Gia Lai, cán bộ Viện Khảo cổ học đã phát hiện 5 di tích thời đại Đá cũ ở thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai. Cuối năm 2014, các di tích được thẩm định và đưa vào Chương trình hợp tác quốc tế Nghiên cứu quá khứ xa xưa của Việt Nam giữa Viện Khảo cổ học, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam và Viện Khảo cổ học- Dân tộc học Novosibirsk, Viện Hàn lâm Khoa học Cộng hòa Liên bang Nga.

Tháng 11 năm 2015, di tích Gò Đá được khai quật lần thứ nhất. Tháng 3 năm 2016, di tích Gò Đá được khai quật mở rộng và khai quật mới di tích Rộc Tưng.

Ngoài việc khai quật 2 di tích trên, năm 2016, đoàn khảo cổ học Việt- Nga còn tiến hành điều tra phát hiện mới một số di tích thời đại Đá cũ ở An Khê. Trong đợt khai quật di tích Gò Đá đã tìm thấy 58 hiện vật đá gồm 9 công cụ mũi nhọn, 5 công vụ chặt kiểu chopper, 9 nạo, 2 hòn ghè, 6 công cụ mảng tước, 3 công cụ hạnh không địa hình, 12 mảnh tước và 12 hạch đá. Hậu hết, công cụ ở đây được làm từ đá quartz; tiêu biểu là loại công cụ chặt làm từ các viên cuội to thô, những mũi nhọn lớn làm từ hạch đá quartz, nạo làm từ mảnh tước nhỏ. Đặc biệt, trong hố khai quật nào còn tìm thấy 21 mảnh tectit- rơi từ vũ trụ xuống đây khi tầng văn hóa đã và đang hình thành.

Nơi tìm ra hiện vật đá cổ
Nơi tìm ra hiện vật đá cổ

Tại di tích Rộc Tưng, các nhà khảo cổ đã tìm thấy hàng trăm hiện vật đá gồm công cụ ghè, công cụ mũi nhọn, công cụ nạo cặt, công cụ chặt thô, mảnh cuộc có vết gia công, mảnh tước và hạch đá.

Hiện tại, các chuyên gia nghiên cứu Việt- Nga dựa vào một số cơ sở sau để dự đoán niên đại cho phức hợp di tích ở An Khê: Các di tích khảo cổ An Khê đều nằm trên thềm cổ nhất của sông Ba, có tuổi sơ kỳ Cánh tân, cách ngày nay trên dưới 1 triệu năm; niên đại rơi vào trái đất của tectit chính là tuổi của di tích. Tectic có tuổi từ 77-80 vạn năm. Như vậy, tuổi các hiện vật đá cổ do con người làm ra ở An Khê ít nhát phải tương đương hoặc cổ hơn thế.

Mặt khác, khi phân tích so sánh về mặt hình thái và kỹ thuật sưu tập công cụ đá ở An Khê với một số di tích sơ kỳ khác ở Hàn Quốc, Ấn Độ và Trung Quốc, những nhà khảo cổ, nghiên cứu cho rằng, các chế phẩm tìm thấy ở An Khê còn một số nét cổ xưa hơn. Tổ hợp công cụ và niên đại của di tích An Khê là tương đương với giai đoạn Người vượn đứng thẳng và là một trong những tổ tiên trực tiếp của người hiện đại trên thế giới.

Mốc mở đầu cổ nhất hiện biết về sự xuất hiện của con người tại Việt Nam

Di tích An Khê là nơi cư trú và nơi chế tác công cụ đá của người nguyên thủy. Di tồn văn hóa duy nhất còn lại trong tầng văn hóa là công cụ đá do con người chế tác và sử dụng. Hiện, các nhà khảo cổ, khoa học chưa tìm thấy và di cốt người cũng như di tích động thực vật vì các di tích phân bố ở ngoài trời nên các vật chất hữu cơ qua quá trình lâu dài đã bị phá hủy.

Các phát hiện di tích sơ kỳ Đá cũ ở Anh Khê là bằng chứng khẳng định, thượng lưu sông Ba, vùng An Khê là địa bàn sinh sống của cộng đồng cư dân cổ cách đây khoảng trên dưới 80 vạn năm. Đây cũng là tạm thời được xem như là mốc mở đầu cổ nhất hiện biết về sự xuất hiện của con người và di tồn văn hóa của họ trên lãnh thổ Việt Nam.

Hiện vật đá cách đây 70-80 vạn năm
Hiện vật đá cách đây 70-80 vạn năm

GS. TS. Nguyễn Xuân Thắng- Chủ tịch Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam nhấn mạnh, trong một thời gian dài, do không có tài liệu khảo cổ học soi rọi, nên đã tồn tại quan điểm đối lập về văn hóa giữa phương Đông và phương Tây. Theo đó, ở phương Tây sớm xuất hiện rìu tay, thể hiện cho sự tiến bộ, năng động của công người, còn phương Đông bảo lưu lâu dài công cụ cuộc ghè đẽo thô sơ dạng chopper, thể hiện cho khu vực bảo thủ, trì trệ, lạc hậu và hầu như không có đóng góp gì cho nhân loại. Những phát hiện công cụ ghè hai mặt và rìu tay ở An Khê không chỉ bác bỏ quan điểm sai trái này, mà còn bổ sung tư liệu mới vào bản đồ phân bố sự xuất hiện và tiến hóa của loài người trên thế giới.

Công cuộc khai quật nghiên cứu còn đang tiến hành nhưng những tư liệu thu được bước đầu có giá trị quan trọng cho việc biên soạn lịch sử quốc gia, làm cơ sở cho việc trưng bày tại các bảo tàng. Dự kiến, thời gian tới các ngành chức năng xây dựng vùng An Khê thành trung tâm nghiên cứu lịch sử văn hóa nhân loại ở tầm quốc gia và quốc tế, góp phần thiết thực vào chương trình phát triển kinh tế xã hội của Tây Nguyên nói chung và vùng đất Anh Khê nói riêng.

Tin cùng chuyên mục

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

(PLVN) - Những năm qua, điện ảnh Việt Nam đã có những bước tiến, tăng trưởng hàng năm và có những tác phẩm “ăn khách”.Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đáng ghi nhận, ngành điện ảnh vẫn đang đối mặt với những khó khăn, rào cản về chi phí, đặc biệt vấn đề dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng - GTGT (sửa đổi) sắp tới.

Đọc thêm

'Ông vua chân dung' của nhiếp ảnh Việt Nam

Bức ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp ngồi bên nhạc sĩ Văn Cao vào ngày mùng 6 Tết Nhâm Thân 1992. (Ảnh: Nguyễn Đình Toán)
(PLVN) - Sở hữu tư liệu đồ sộ với hàng vạn bức ảnh quý giá chụp chân dung các văn nghệ sĩ, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán được người trong nghề gọi với cái tên thân thương là “ông vua chân dung”. Đây không chỉ là một nghệ danh, mà còn là sự ghi nhận cho những đóng góp không ngừng nghỉ của ông trong việc lưu giữ và tôn vinh vẻ đẹp nghệ thuật qua từng khuôn mặt, từng nhân vật mà ông đã có cơ hội ghi lại trong suốt mấy chục năm qua.

'Multiverse - Đa vũ trụ' - Khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người

"Multiverse - Đa vũ trụ” ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Album “Multiverse - Đa vũ trụ” của Tùng Dương có các ca khúc ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người, về sinh tồn và ý nghĩa cuộc sống, về khả năng vượt thoát khỏi không gian sống chật hẹp để vươn tới những vũ trụ xa xăm hoặc để trở về khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người…

Khát khao làm phim điện ảnh “bom tấn”

Bộ phim "Khóc hay cười" thu hút nhiều khán giả.
(PLVN) - “Chúng tôi cố gắng một năm sẽ làm 3 - 4 phim chiếu rạp. Chúng tôi mong muốn làm phim điện ảnh bom tấn, kiểu Hollywood ”. Đó là lời chia sẻ của Đạo diễn Phạm Đức Dũng tại họp báo ra mắt Hãng phim Bạch Mã ngày 13/11/2024 tại Hà Nội.

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt
(PLVN) -  Xuất sắc vượt qua nhiều đại diện đến từ các quốc gia trên thế giới, Huỳnh Thị Thanh Thủy đã đăng quang ngôi vị cao nhất, mang về chiếc vương miện danh giá Hoa hậu Quốc tế đầu tiên cho Việt Nam, đây là sự kiện quan trọng, đánh dấu tên tuổi Việt Nam trên bản đồ nhan sắc thế giới.

'Giọng hát hay Hà Nội năm 2024' - khơi dậy tình yêu Hà Nội

Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” chính thức trở lại, tiếp tục hành trình tìm kiếm và vinh danh những giọng ca trẻ đầy tài năng của Thủ đô. (ảnh Thùy Dương)
(PLVN) - Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” không chỉ là sân chơi nghệ thuật, mà còn là dịp để các thí sinh cũng như người dân Hà Nội ôn lại những trang sử hào hùng và khơi dậy tình yêu, niềm tự hào về quê hương trong trái tim mỗi người.

Văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước

Các đại biểu thảo luận tọa đàm: "Doanh nghiệp thời 4.0: Chuyển đổi văn hóa số tạo nên sự khác biệt."(Ảnh: BTC).
(PLVN) -  “Trong giai đoạn hiện nay, trước các cơ hội và thách thức đặt ra, chúng ta đã xác định văn hóa là nguồn lực nội sinh quan trọng. Bảo vệ bản sắc văn hóa, phát huy tiềm năng sức mạnh văn hóa dân tộc trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước”.

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm gốm "Hiện Linh" mang tới công chúng, những người yêu nghệ thuật gần 200 tác phẩm lần đầu được ra mắt của Giáo sư, họa sĩ Ngô Xuân Bính. Trong không gian đương đại tại Bảo tàng Hà Nội, các tác phẩm gốm ‘Hiện Linh’ sẽ dẫn dắt người xem bước vào thế giới vừa quen thuộc, vừa mới lạ của đất Mẹ.