Theo dự luật về tị nạn và nhập cư, Chính phủ Pháp muốn trục xuất nhiều hơn nữa số người nước ngoài không đủ điều kiện nhập cư. Bên cạnh đó, lực lượng cảnh sát biên giới cũng sẽ được tăng cường nhằm thực hiện hiệu quả hơn việc cưỡng chế người nhập cư trái phép rời khỏi Pháp.
Trấn áp nhập cư bất hợp pháp
Trên thực tế, Pháp đã trục xuất khoảng 27.000 người nhập cư trái phép trong năm 2017, tăng 2.000 người so với năm 2016. Sau khi Bộ trưởng Nội vụ Gérard Collomb ra chỉ thị yêu cầu tất cả các tỉnh trưởng phải xây dựng kế hoạch tác chiến liên quan, cảnh sát Pháp đã thực hiện nhiều biện pháp mạnh, thậm chí là các chiến lược trấn áp đối với những người nhập cư bất hợp pháp.
Trong tuần qua, cảnh sát đã triển khai các “chiến dịch quả đấm”, phá dỡ 700 lều trại của người nhập cư tại Calais, 800 lều trại tại Paris. Bộ Nội vụ vừa có quyết định thành lập các đội cơ động để kiểm tra những người cư trú trong các khu nhà ở xã hội. Đây là lần đầu tiên Bộ Nội vụ can thiệp vào vấn đề nơi cư trú khẩn cấp vốn từ trước đến nay do các hiệp hội xã hội quản lý. Theo ý kiến của nhiều nhà quan sát, vụ việc này bị đánh giá là việc làm “đi quá xa” của chính phủ và sẽ làm phá vỡ mối liên hệ tin cậy với những người đang gặp khó khăn phải cư ngụ trong những nơi ở khẩn cấp.
Theo các nhà phân tích, mục đích chính của Tổng thống Macron khi muốn áp dụng chính sách nhập cư cứng rắn hơn là nhằm ngăn chặn sự chỉ trích của đảng cánh hữu Những người Cộng hòa (LR) và đảng cực hữu Mặt trận dân tộc (FN). Đây được coi như đòn phản công của ông Macron đối với tân Chủ tịch đảng LR Laurent Wauquiez sau khi ông này tuyên bố sẽ “từng bước chiến đấu” với ông Macron trên những mặt trận mà đảng Nền Cộng hòa tiến bước (LREM) luôn yếu thế như an ninh và nhập cư. Thậm chí còn có nhận định cho rằng ông Macron muốn “thách đấu” với ông Wauquiez.
Dư luận chia rẽ
Phản ứng của dư luận Pháp hiện đang chia làm hai hướng. Các hiệp hội bảo vệ nhân quyền tỏ ra tức giận khi cho rằng Tổng thống Macron đã không giữ lời hứa khi vận động tranh cử với tuyên bố rằng Pháp “có vinh dự được tiếp đón người tị nạn” và sẽ hành động một cách “nhân văn và thực tế”. Ngay bản thân nội bộ đảng LREM của Tổng thống cũng bị chia rẽ vì vấn đề nhập cư. Nhiều nghị sĩ của đảng đã bày tỏ lo ngại đối với dự luật đang trong quá trình soạn thảo. Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề xã hội của Hạ viện, bà Brigitte Bourguignon đã kêu gọi chính phủ “không hành động một cách phũ phàng”.
Tuy vậy, không ít người Pháp đã tỏ ra ủng hộ chính sách siết chặt nhập cư của chính phủ. Kết quả nhiều cuộc thăm dò ý kiến cho thấy ngày càng có nhiều người lo lắng về nhập cư không được kiểm soát. Vì vậy khả năng cao là dự luật sẽ được chấp thuận nhằm giúp cho các cơ quan chức năng xác định nhanh hơn và trục xuất người nước ngoài không có giấy phép cư trú do không đủ điều kiện xin tị nạn hoặc những người nhập cư bất hợp pháp vì lý do kinh tế. Theo những người ủng hộ, thật khó hiểu tại sao các nhà hoạt động nhân quyền lại phản đối trong khi dự luật giúp loại bỏ nhanh hơn những người tị nạn giả mạo, kiểm tra nhanh chóng các đơn xin tị nạn và tập trung các nguồn lực công để đón tiếp tốt hơn những người tị nạn thực sự.
Hơn 10 năm qua, tất cả các nhà lãnh đạo khi lên nắm quyền đều hứa hẹn sẽ đối phó hiệu quả hơn với nhập cư bất hợp pháp, tuy nhiên không ai thành công. Nguyên nhân trước tiên là phần lớn những người xin tị nạn khi bị từ chối đều “biến mất” trước khi lực lượng chức năng tiến hành các thủ tục trục xuất. Ngoài ra, để có thể trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp, phải có thỏa thuận chấp nhận đón tiếp lại của các quốc gia của họ; trong khi đó, đa phần các quốc gia này không những không kiểm soát chặt chẽ biên giới, mà còn không muốn nhận lại các công dân của họ.
Trên thực tế, cách làm hiệu quả duy nhất để giảm số người nhập cư bất hợp pháp vào Pháp là ngăn cản họ nhập cảnh vào nước này, nhưng không thể thực hiện được ở châu Âu. Hiệp định Schengen không cho phép Pháp kiểm soát chặt hoặc đóng cửa biên giới. Giới chức Liên minh châu Âu (EU) ở Brussels không che giấu việc khuyến khích nhập cư một cách bền vững. Ủy viên châu Âu phụ trách vấn đề tị nạn và nhập cư, ông Dimitris Avramopoulos đã khẳng định rằng EU không thể và sẽ không bao giờ ngăn cản việc nhập cư. Theo ông, tất cả các quốc gia thành viên phải sẵn sàng chấp nhận vấn đề này và phải điều chỉnh chính sách cho phù hợp. Ông nhấn mạnh đó là một yêu cầu đạo đức, nhưng cũng là yêu cầu kinh tế và xã hội cho “lục địa già”.
Theo một số chuyên gia, việc thực hiện chính sách nhập cư mới của Chính phủ Pháp sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Hiện ước tính có ít nhất 91.000 người sinh sống bất hợp pháp tại nước này…
