Lâu nay, Nasu thực hiện theo mô hình vào đầu vụ, công ty sẽ bán nợ phân cho các hộ, khi đến mùa thu hoạch, nhà máy sẽ khấu trừ vào sản phẩm của người dân bán lại cho nhà máy.
Chi chục triệu đồng mua phân bón giả
Anh Trần Quang Thái ở xóm Hải Lâm 1, xã Quế Sơn (Quế Phong, Nghệ An) cho hay, vụ mía năm 2015, gia đình anh từng được Công ty Nasu cung ứng một tấn phân bón NPK, khi đem bón cho mía, với kinh nghiệm của nhà nông, anh đã nhận ra những điểm bất thường của loại phân này nên đã kịp thời dừng lại.
“Khi đem ngâm vào nước hàng tiếng đồng hồ thấy phân không tan. Có người cắn thử thì cứng như gạch, mọi người mới biết mình mua phải phân bón giả, gọi nhà máy xuống lấy về thì họ bảo để đó, chờ mãi không thấy họ xuống, cuối cùng mình cũng phải trả tiền cả tấn phân vì trước đó đã lỡ bón mấy tạ...”, anh Thái bức xúc. Thế nhưng, theo anh nông dân này như vậy vẫn là may mắn vì phát hiện sớm nên không bị thiệt hại về năng suất, dù gia đình anh đã mất gần chục triệu đồng để mua phân bón thay thế.
Theo ông Trần Điệp Trùng Dương, Phó Chủ tịch UBND xã Quế Sơn, chuyện người dân “tiền mất, tật mang” khi mua phải phân bón kém chất lượng, ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng cây trồng đang trở thành nỗi lo thường trực.
Chính vì thế mà bước vào vụ mía năm nay, khi hay tin Công ty Nasu cung ứng cho nông dân sản phẩm phân bón NPK do Công ty CP Phân bón Nhật Long (Thanh Hóa) sản xuất có hàm lượng công bố trên bao bì sản phẩm cao hơn một số sản phẩm trên thị trường nhưng lại có giá thấp đến bất ngờ, xã đã báo với huyện để mời cơ quan chức năng lấy mẫu kiểm tra. Kết quả phân tích mẫu cho thấy, 2 trong tổng số 3 chỉ tiêu là đạm và kali thấp hơn so với hàm lượng công bố.
Không chỉ ở huyện Quế Phong, tình trạng phân bón giả, kém chất lượng tràn lan trên thị trường khiến người nông dân không khỏi hoang mang, lo lắng. Ngay trong tháng 3 vừa qua, một lượng lớn phân bón NPK giả nhãn hiệu Mặt Trời do Công ty CP Dịch vụ nông nghiệp AGRIPRO sản xuất theo đơn đặt hàng của Công ty Nasu được bán cho các hộ trồng mía ở tại xã Nghĩa Thắng, huyện Nghĩa Đàn và xã Quỳnh Thắng, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) cũng được phát hiện, thu giữ.
 |
“Bêu” tên doanh nghiệp để tẩy chay
Trao đổi với chúng tôi về tình trạng phân bón cung ứng cho nông hộ bị kém chất lượng, ông Ngô Tuấn Tú - Phó Giám đốc Nasu vẫn khẳng định, công ty này kiểm soát chất lượng khá chặt chẽ, sau mỗi chuyến hàng do các công ty phân bón chở lên vùng nguyên liệu. Nasu đều cử cán bộ khuyến nông kết hợp với đại diện nông dân cùng công ty phân bón lấy mẫu. Các bên ký niêm phong và đưa về nhà máy phân tích kiểm tra.
“Khi nhà máy phân bón chở phân lên thì tôi lấy mẫu gửi xe khách về nhà máy kiểm tra, còn trên đường đi bị đổi mẫu thì cũng không quản lý được việc đó - ông Nguyễn Văn Tuấn, người được trích phần trăm từ việc cung ứng phân bón cho người dân tại Quế Phong nói.
Thực tế, chuyện phân phối, sử dụng phân bón giả không còn là vấn đề mới ở Nghệ An - vùng chuyên canh nông nghiệp lớn. Theo đó, mỗi năm người nông dân tiêu thụ hàng ngàn tấn phân bón với hàng trăm nhãn hàng trong và ngoài tỉnh. Một số vụ việc vi phạm khi bị phát hiện, xử lý nhưng không công bố rộng rãi nên không đủ sức răn đe. Chẳng hạn như việc Quản lý thị trường Nghệ An bắt giữ lô phân bón NPK nhãn hiệu Mặt Trời do Công ty CP Dịch vụ nông nghiệp AGRIPRO sản xuất ngày 18/1 lẽ ra phải thông tin rộng rãi để tránh thiệt hại cho người nông dân khi đây là lô hàng giả.
Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Đình Thắng - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Quỳnh Lưu đề xuất: “Kiểm tra, xử lý là việc quan trọng, nhưng khi kiểm tra, xử lý, phát hiện sai phạm thì theo tôi cần thông báo, khuyến cáo rộng rãi, kịp thời để vừa ngăn chặn được vi phạm. Như vậy, để người nông dân biết mà từ chối các sản phẩm không đảm bảo chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả và năng suất...”.
Điều mà dư luận và đặc biệt là các hộ nông dân trồng mía ở Nghệ An quan tâm bây giờ là ngoài việc xử lý các tổ chức, cá nhân sai phạm trong sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng, cơ quan chức năng cần vào cuộc “lật” lại quá trình cung ứng phân bón cho nông dân trong thời gian qua của Nasu có bao nhiêu tấn là đồ rởm, và mức độ thiệt hại mà các nông hộ đã phải gánh chịu là bao nhiêu?
“Kiểm tra, xử lý là việc quan trọng, nhưng khi kiểm tra, xử lý, phát hiện sai phạm thì theo tôi cần thông báo, khuyến cáo rộng rãi, kịp thời để vừa ngăn chặn được vi phạm. Như vậy, để người nông dân biết mà từ chối các sản phẩm phân bón không đảm bảo chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả và năng suất...”, ông Nguyễn Đình Thắng - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An.
