Theo Tổng cục Thuế, hiện nay có 5 nhóm đối tượng NNT đang được cơ quan thuế (CQT) quản lý, đó là: Nhóm NNT là doanh nghiệp (DN); Tổ chức hoạt động kinh doanh; Cơ quan chi trả thu nhập; Cá nhân; Và nhóm đối tượng khác.
Để có cách hiểu thống nhất về từng nhóm đối tượng, nhóm nghiên cứu của Tổng cục Thuế đã đưa ra các khái niệm cho mỗi nhóm đối tượng NNT.
Với nhóm NNT là các DN, đối tượng này được thành lập theo Luật DN. Đây là nhóm NNT đóng góp phần lớn số thu cho NSNN (khoảng 75% số thu trừ dầu, trừ đất) và thực hiện phần lớn các TTHC thuế (270/300 TTHC thuế). Do là đối tượng đông đảo nhất, nên việc quản lý thuế đối với nhóm NNT là DN này tác động rất lớn trong quá trình đánh giá hiệu lực, hiệu quả của CQT; đánh giá gánh nặng tuân thủ về thuế hay so sánh mức độ thuận lợi về thuế của các quốc gia. Do quy mô của nhóm NNT là DN rất khác nhau, dẫn đến yêu cầu quản lý thuế, kế toán cũng khác nhau, khả năng tiếp cận thông tin về thuế và chi phí tuân thủ khác nhau.
Với nhóm NNT là tổ chức có hoạt động kinh doanh, đây là nhóm người hoặc đơn vị hành chính sự nghiệp, có hoạt động kinh doanh và phát sinh thuế thường xuyên, hoặc không thường xuyên, không đăng ký thành lập DN theo Luật DN. Do tổ chức này có đăng ký thuế, không phân chia theo quy mô doanh thu hay tiền thuế phải nộp, không thực hiện chế độ kế toán DN, không tổ chức bộ máy kế toán, hoặc áp dụng kế toán hành chính sự nghiệp, sẽ tính, khai và nộp các loại thuế: GTGT, TNDN, TNCN.
Nhóm NNT là cơ quan chi trả thu nhập, nhóm này không có hoạt động kinh doanh, chỉ chi trả tiền lương, tiền công và khấu trừ tại nguồn đối với thuế TNCN. Thực hiện nghĩa vụ khấu trừ thuế TNCN và khai quyết toán thuế TNCN.
Nhóm NNT là cá nhân, cá nhân kinh doanh hoặc cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công phải nộp thuế. Nhóm này phân ra thành 2 nhóm nhỏ là cá nhân kinh doanh (doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thì được miễn thuế; doanh thu trên 100 triệu đồng/năm thì nộp các loại thuế GTGT, TNCN và các loại thuế khác theo hoạt động kinh doanh). Nhóm này hiện đang thực hiện nộp thuế khoán theo số tính của CQT và nộp thuế theo hóa đơn phát sinh. Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công thì khai thuế trực tiếp, hoặc khấu trừ thuế TNCN thông qua cơ quan chi trả thu nhập.
Đối với nhóm các đối tượng khác, đây là những NNT thực hiện nộp thuế từng lần phát sinh như: Thuế trước bạ; thuế TNCN do chuyển nhượng bất động sản; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp…
Với việc phân loại nhóm đối tượng NNT nêu trên, tới đây Tổng cục Thuế sẽ có những giải pháp quản lý từng nhóm đối tượng phù hợp, cũng như sẽ đưa ra những phương pháp hỗ trợ phù hợp với từng nhóm để nâng cao hiệu quả tuân thủ pháp luật về thuế.
