Phản hồi vụ bứng cây để làm sân khấu
Sau sự kiện "Bứng cây trăm tuổi để phục vụ cho một đêm diễn", chúng tôi đã nhận được nhiều ý kiến phản hồi của bạn đọc và đơn vị quản lý di tích.
Sau sự kiện "Bứng cây trăm tuổi để phục vụ cho một đêm diễn", chúng tôi đã nhận được nhiều ý kiến phản hồi của bạn đọc và đơn vị quản lý di tích.
Để rộng đường dư luận, chúng tôi xin trích đăng phần chính nội dung công văn của Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế (TTBTDTCĐ) và ý kiến bạn đọc liên quan.
Di dời là để chỉnh trang hàng cây
Ngày 1.6, TTBTDTCĐ Huế, đồng thời là đơn vị chịu trách nhiệm thực hiện chương trình Hành trình mở cõi tại Festival Huế 2010, đã có công văn phản hồi về bài báo. Trong văn bản này, TTBTDTCĐ Huế cho biết: “Những cây đại (sứ) được trồng dọc theo Hộ Thành hào không phải là những cây cổ thụ cả trăm năm tuổi, mà chỉ mới được Công ty quản lý công trình đô thị Huế trồng trong các năm 1985-1986.
Nghĩa là đến nay, những cây xanh này mới được 24-25 năm tuổi. Việc trồng hàng cây này là biện pháp khắc phục tạm thời về môi trường sau khi chợ tạm Đông Ba được bố trí tại đây (trong thời gian tu sửa, nâng cấp khu chợ chính ở vị trí chợ Đông Ba hiện nay). Trong thời Nguyễn (1802-1945), tại khu vực này, lúc đầu người ta để trống hoàn toàn để đảm bảo tầm nhìn thông thoáng của mặt trước kinh thành Huế.
Cho đến đầu thế kỷ XX, triều Nguyễn mới cho trồng một hàng dừa nước ở dải đất thấp và một hàng xà cừ ở dải đất cao phía trước Hộ Thành hào. Về sau, do chiến tranh, những hàng cây này đều không còn; TTBTDTCĐ Huế luôn chú ý đến việc bảo vệ môi trường cảnh quan cho các khu di tích, đặc biệt là việc nghiên cứu, phát triển hệ thống cây xanh trong khu di tích và vùng phụ cận. Việc di dời hàng cây đại trước Hộ Thành hào của Kỳ đài chỉ là giải pháp tạm thời để chỉnh lý cho hàng cây đẹp hơn.
Nhân việc tổ chức sân khấu cho chương trình Hành trình mở cõi, trung tâm đã giao cho Đội Tôn tạo cảnh quan di tích (thuộc trung tâm) nghiên cứu và dịch chuyển 27 cây ở khu vực giữa hàng (trong đó có nhiều cây nhỏ và cây bị lệch tán) đến chăm sóc tại khu vực Văn - Võ Miếu, đợi sau Festival Huế sẽ trồng và chỉnh trang lại.
Việc chỉnh trang di dời loại cây đại trong mùa nắng là hoàn toàn phù hợp với đặc điểm sinh trưởng của loài thực vật này. Đội Tôn tạo cảnh quan di tích là đơn vị rất có kinh nghiệm trong công tác chăm sóc các loài cây cảnh. Chính vì vậy, TTBTDTCĐ Huế rất yên tâm trong việc di dời để tái chỉnh trang hàng cây đại ở Hộ Thành hào”.
Hàng cây sứ bao nhiêu tuổi?
Về vấn đề tuổi đời của hàng cây mà TTBTDTCĐ Huế cho rằng không phải cây trăm tuổi, PV đã liên lạc với ông Nguyễn Kỳ Sơn, nguyên Giám đốc Công ty quản lý công trình đô thị Huế - đơn vị trực tiếp trồng hàng sứ này.
Ông Kỳ Sơn cho biết đúng là những cây sứ trên do Công ty quản lý công trình đô thị Huế trồng. Đợt đầu chỉ trồng 9 cây ở hai bên Phu Văn Lâu (tương ứng với cửu vị thần công bên trong cửa Quảng Đức và cửa Ngăn). Đợt sau trồng bổ sung dọc Hộ Thành hào như hiện nay. Và tất cả những cây sứ được trồng thời điểm đó (1985-1986) đã là sứ cổ thụ có tuổi đời cả trăm năm, do đơn vị cử người lên vùng Thủy Xuân lùng mua mang về.
Thiết nghĩ, dù cây sứ được trồng ở thời kỳ nào thì nó vẫn là một bộ phận không tách rời trong cảnh quan chung của di tích, do các thế hệ cán bộ và nhân dân Thừa Thiên-Huế tôn tạo nên. Việc di dời cây dù nhằm mục đích gì cũng sẽ gây ra thắc mắc trong dư luận, huống chi đây là di dời cây chỉ nhằm phục vụ một đêm diễn.
Về vấn đề di chuyển cây rồi trồng trở lại như giải thích của TTBTDTCĐ Huế sẽ không gây ảnh hưởng gì, TS Lê Tiến Dũng, Trưởng khoa Nông học trường Đại học Nông lâm Huế, cho rằng: “Cây sứ tuy thân chứa nhiều nước nên khi bứng lên rồi trồng xuống lại sẽ không việc gì, nhưng thiệt hại ở đây là thiệt hại về cảnh quan. Bởi khi bứng lên rồi trồng xuống lại chắc chắn nó cũng phải cần có thời gian để phục hồi. Cũng giống như con người bị đứt tay, phải có thời gian mới lành được”.
Nhà sinh vật cảnh Vũ Thế Long (Hà Nội) cũng vừa có bài viết bày tỏ quan điểm không đồng tình: “Người ta biện luận rằng: với kỹ thuật hiện đại, có thể di chuyển cây đi rồi lại đưa cây về nguyên gốc như xưa, chẳng hề chi. Di chuyển cổ thụ mà cứ như bê cái chậu cảnh đặt nơi này nơi khác tùy hứng. Là người làm nghiên cứu sinh học, tôi không tin làm thế mà cây không hề hấn gì”.
Một bạn đọc tên Võ Hương Lan, chuyên viên truyền thông cho một dự án nước ngoài tại Huế, đã gửi cho chúng tôi ý kiến, thiết nghĩ cũng là cảm giác chung của người dân Huế cũng như cả nước trước sự việc này: "Khu vực Kỳ đài và Phu Văn lâu chính là bộ mặt của Huế. Hàng sứ này giống như hai hàng lông mày của một nàng thiếu nữ đẹp. Chúng ta cứ hình dung khi cô gái ấy đang trang điểm để chuẩn bị đón khách trong ngày hội lớn, tự nhiên bị người ta cạo sạch hàng lông mày thì còn gì là cô gái đẹp nữa”.
Để rộng đường dư luận, chúng tôi xin trích đăng phần chính nội dung công văn của Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế (TTBTDTCĐ) và ý kiến bạn đọc liên quan.
Di dời là để chỉnh trang hàng cây
 |
 |
| Hàng cây sứ duyên dáng dọc Hộ Thành hào trước Kỳ đài khi chưa bị bứng - Ảnh: V.T | |
Ngày 1.6, TTBTDTCĐ Huế, đồng thời là đơn vị chịu trách nhiệm thực hiện chương trình Hành trình mở cõi tại Festival Huế 2010, đã có công văn phản hồi về bài báo. Trong văn bản này, TTBTDTCĐ Huế cho biết: “Những cây đại (sứ) được trồng dọc theo Hộ Thành hào không phải là những cây cổ thụ cả trăm năm tuổi, mà chỉ mới được Công ty quản lý công trình đô thị Huế trồng trong các năm 1985-1986.
Nghĩa là đến nay, những cây xanh này mới được 24-25 năm tuổi. Việc trồng hàng cây này là biện pháp khắc phục tạm thời về môi trường sau khi chợ tạm Đông Ba được bố trí tại đây (trong thời gian tu sửa, nâng cấp khu chợ chính ở vị trí chợ Đông Ba hiện nay). Trong thời Nguyễn (1802-1945), tại khu vực này, lúc đầu người ta để trống hoàn toàn để đảm bảo tầm nhìn thông thoáng của mặt trước kinh thành Huế.
Cho đến đầu thế kỷ XX, triều Nguyễn mới cho trồng một hàng dừa nước ở dải đất thấp và một hàng xà cừ ở dải đất cao phía trước Hộ Thành hào. Về sau, do chiến tranh, những hàng cây này đều không còn; TTBTDTCĐ Huế luôn chú ý đến việc bảo vệ môi trường cảnh quan cho các khu di tích, đặc biệt là việc nghiên cứu, phát triển hệ thống cây xanh trong khu di tích và vùng phụ cận. Việc di dời hàng cây đại trước Hộ Thành hào của Kỳ đài chỉ là giải pháp tạm thời để chỉnh lý cho hàng cây đẹp hơn.
Nhân việc tổ chức sân khấu cho chương trình Hành trình mở cõi, trung tâm đã giao cho Đội Tôn tạo cảnh quan di tích (thuộc trung tâm) nghiên cứu và dịch chuyển 27 cây ở khu vực giữa hàng (trong đó có nhiều cây nhỏ và cây bị lệch tán) đến chăm sóc tại khu vực Văn - Võ Miếu, đợi sau Festival Huế sẽ trồng và chỉnh trang lại.
Việc chỉnh trang di dời loại cây đại trong mùa nắng là hoàn toàn phù hợp với đặc điểm sinh trưởng của loài thực vật này. Đội Tôn tạo cảnh quan di tích là đơn vị rất có kinh nghiệm trong công tác chăm sóc các loài cây cảnh. Chính vì vậy, TTBTDTCĐ Huế rất yên tâm trong việc di dời để tái chỉnh trang hàng cây đại ở Hộ Thành hào”.
Hàng cây sứ bao nhiêu tuổi?
 |
| Sau khi bứng lên, một số cây đã được “gửi tạm” ở ngôi miếu ngay bên cạnh Phu Văn Lâu, trong đó có nhiều cây đã bị xây xước, gãy cành - Ảnh: B.N.L |
Ông Kỳ Sơn cho biết đúng là những cây sứ trên do Công ty quản lý công trình đô thị Huế trồng. Đợt đầu chỉ trồng 9 cây ở hai bên Phu Văn Lâu (tương ứng với cửu vị thần công bên trong cửa Quảng Đức và cửa Ngăn). Đợt sau trồng bổ sung dọc Hộ Thành hào như hiện nay. Và tất cả những cây sứ được trồng thời điểm đó (1985-1986) đã là sứ cổ thụ có tuổi đời cả trăm năm, do đơn vị cử người lên vùng Thủy Xuân lùng mua mang về.
Thiết nghĩ, dù cây sứ được trồng ở thời kỳ nào thì nó vẫn là một bộ phận không tách rời trong cảnh quan chung của di tích, do các thế hệ cán bộ và nhân dân Thừa Thiên-Huế tôn tạo nên. Việc di dời cây dù nhằm mục đích gì cũng sẽ gây ra thắc mắc trong dư luận, huống chi đây là di dời cây chỉ nhằm phục vụ một đêm diễn.
Về vấn đề di chuyển cây rồi trồng trở lại như giải thích của TTBTDTCĐ Huế sẽ không gây ảnh hưởng gì, TS Lê Tiến Dũng, Trưởng khoa Nông học trường Đại học Nông lâm Huế, cho rằng: “Cây sứ tuy thân chứa nhiều nước nên khi bứng lên rồi trồng xuống lại sẽ không việc gì, nhưng thiệt hại ở đây là thiệt hại về cảnh quan. Bởi khi bứng lên rồi trồng xuống lại chắc chắn nó cũng phải cần có thời gian để phục hồi. Cũng giống như con người bị đứt tay, phải có thời gian mới lành được”.
Nhà sinh vật cảnh Vũ Thế Long (Hà Nội) cũng vừa có bài viết bày tỏ quan điểm không đồng tình: “Người ta biện luận rằng: với kỹ thuật hiện đại, có thể di chuyển cây đi rồi lại đưa cây về nguyên gốc như xưa, chẳng hề chi. Di chuyển cổ thụ mà cứ như bê cái chậu cảnh đặt nơi này nơi khác tùy hứng. Là người làm nghiên cứu sinh học, tôi không tin làm thế mà cây không hề hấn gì”.
 |
| ...và sau khi đã bị bứng đi nơi khác để lại một không gian trống trải - Ảnh: B.N.L |
Một bạn đọc tên Võ Hương Lan, chuyên viên truyền thông cho một dự án nước ngoài tại Huế, đã gửi cho chúng tôi ý kiến, thiết nghĩ cũng là cảm giác chung của người dân Huế cũng như cả nước trước sự việc này: "Khu vực Kỳ đài và Phu Văn lâu chính là bộ mặt của Huế. Hàng sứ này giống như hai hàng lông mày của một nàng thiếu nữ đẹp. Chúng ta cứ hình dung khi cô gái ấy đang trang điểm để chuẩn bị đón khách trong ngày hội lớn, tự nhiên bị người ta cạo sạch hàng lông mày thì còn gì là cô gái đẹp nữa”.
Theo Bùi Ngọc Long
Thanh Niên