Mới rồi có chuyện làm mối quan hệ giữa người Hà Lan và người Đức vốn yên bình trở nên xáo động, vốn thân thiện trở nên hiềm khích và khiến những vết thương từ quá khứ lịch sử vốn tưởng đã lành lại rỉ máu. Cũng vì thế mà toà án ở Đức phải nhậm bò hòn làm ngọt để đưa ra quyết định trái với dự định ban đầu.
Heinrich Boere. |
Heinrich Boere, năm nay 90 tuổi, từng là thành viên lực lượng SS cả chính quyền Quốc xã Đức. Năm 1944, Boere đã phạm tội sát hại thường dân ở Hà Lan. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Boere bị coi là tội phạm chiến tranh và bị xét xử ở Hà Lan. Boere trốn về Đức và sống yên ổn ở nước Đức.
Năm 2009, hai phóng viên của chương trình truyền hình "EenVandaag" của Hà Lan tìm đến Boere, khi đó sống trong một nhà dưỡng lão ở Eschweiler (Đức) để phỏng vấn. Hai phóng viên này đã dấu camera quay cuộc phỏng vấn đó.
Sau khi cuộc gặp với Boere được phát trên truyền hình ở Hà Lan, dư luận ở Hà Lan và trên thế giới sôi sục và phẫn nộ đến mức giới tư pháp ở Đức buộc phải mở phiên toà xét xử Boere và kết án Boere tù chung thân. Nhưng tội phạm chiến tranh này khởi kiện hai nhà báo kia vì đã phát sóng cuộc phỏng vấn khi không được phép của người được phỏng vấn. Toà án ở Đức đã chấp thuận khiếu kiện của Heinrich Boere và mở phiên toà xét xử.
Vụ việc được dư luận chung đặc biệt quan tâm không chỉ đơn thuần vì toà án ở Đức để cho một kẻ tội phạm chiến tranh, phạm tội giết người, khởi kiện người khác, mà còn vì toà án Đức suốt bao thập kỷ đã để cho kẻ phạm tội giết người sống nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật, rồi lại nhanh chóng đến mức độ vội vã đáp ứng yêu cầu của kẻ này để mở phiên toà xét xử hai nhà báo.
Trong suốt thời gian ấy, phía Đức luôn bác bỏ đề nghị của Hà Lan yêu cầu dẫn độ Boere, nhưng lại mở phiên toà xét xử những người đã giúp làm cho tội ác rồi cũng đã bị trừng phạt.
Trong bối cảnh ấy, toà án Đức không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải tuyên bố trắng án cho hai phóng viên người Hà Lan. Đó là cách dùng phán quyết để tránh phải tiến hành xét xử.
Có như thế thì mới lấp liếm được thái độ bao che cho Heinrich Boere trong quá khứ, mới xoa dịu được dư luận và chấp nhận một lần "gậy ông đập lưng ông" để tránh bị đập nhiều lần nữa trong tương lai.
Mạc Thầy