Bản kết luận điều tra mới đây của CQĐT Bộ Công an về “đại án” liên quan đến sai phạm xảy ra tại Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (VNCB) đã hé lộ nhiều tình tiết “kinh khủng” hơn phần 1 của “đại án” (đã được đưa ra xét xử).
Theo kết luận điều tra, giữa năm 2012, Ngân hàng Đại Tín đổi tên thành Ngân hàng Xây dựng (VNCB). Tiếp quản VNCB trong giai đoạn khó khăn, Phạm Công Danh (Chủ tịch HĐQT VNCB, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH MTV Tập đoàn Thiên Thanh) không đưa ngân hàng này thoát khỏi “vũng lầy” mà ngày càng đẩy nó xuống “vực thẳm”.
Để có 1.600 tỷ đồng tất toán cho Ngân hàng BIDV, Phạm Công Danh đã tạo khống biên bản họp Hội đồng quản trị VNCB. Nội dung biên bản khống này nói về việc thống nhất chủ trương dùng tiền gửi trên các liên ngân hàng làm tài sản đảm bảo các khoản vay, tiền đó dùng để chăm sóc khách hàng.
Giữa tháng 4/2013, Phạm Công Danh cùng Phan Thanh Mai, Mai Hữu Khương và Nguyễn Quốc Viễn đến gặp ông Trầm Bê (khi đó là Chủ tịch HĐQT Sacombank). Sau khi bàn bạc, Sacombank đồng ý cho ông Danh vay 1.800 tỷ đồng.
Ngay hôm đó, ông Trầm Bê dẫn Phạm Công Danh cùng thuộc cấp đi gặp thành viên hội đồng tín dụng của Sacombank. Sau nhiều lần được chỉ đạo, ông Phan Đình Tuệ (thành viên hội đồng tín dụng Sacombank) đã trực tiếp triển khai việc cho VNCB vay 1.800 tỉ đồng.
Mặt khác, Phạm Công Danh chỉ đạo các cấp dưới làm khống hồ sơ vay theo phương án kinh doanh bất động sản. Qua đó tạo ra 6 hồ sơ vay mà cụ thể Công ty TNHH MTV Thương mại Dịch vụ Nhất Vinh vay 250 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV Xây dựng và Kinh doanh nhà Quốc Thắng vay 350 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV Xây dựng Đầu tư Phát triển Địa ốc Bảo Gia vay 340 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV Xây dựng và Kinh doanh Nhà Đại Long vay 310 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ Xây dựng Hương Việt vay 300 tỷ đồng và Công ty TNHH MTV Thương mại Dịch vụ Thành Thành Công vay 250 tỷ đồng.
Tuân thủ chỉ đạo của ông Trầm Bê, ông Phan Huy Khang và Phan Đình Tuệ đã trao đổi với ông Bùi Văn Thành (Giám đốc Sacombank, Chi nhánh Hưng Đạo) và bà Trần Thị Hải Triều (Giám đốc Samcombank, Chi nhánh quận 8 TP HCM) để hai chi nhánh này trực tiếp xuất 1.800 tỷ đồng cho 6 công ty kể trên vay. Để thuận lợi làm hồ sơ, hai bên thống nhất việc trao đổi qua điện thoại một số nội dung liên quan.
Mai Hữu Khương, nguyên thành viên HĐQT VNCB được chỉ đạo lập báo cáo tài chính năm 2012 và nửa năm 2013 “khống” để hoàn thiện hồ sơ vay. Đến ngày 25/4/2013 ông Trầm Bê ký phê duyệt cấp tín dụng 600 tỷ đồng trong gói vay 1.800 tỷ đồng cho Phạm Công Danh. Chứng từ sử dụng vốn sẽ bổ sung sau khi giải ngân.
CQĐT khẳng định 2 tờ trình này của Sacombank, Chi nhánh Hưng Đạo được hợp thức hóa bằng 2 tờ trình ngày 24/4/2013.
Nhân viên Sacombank, Chi nhánh Hưng Đạo và quận 8 vừa lấy tài liệu do Khương cung cấp, vừa lập hồ sơ tín dụng như Hợp đồng tiền gửi thanh toán không kỳ hạn, Hợp đồng bảo lãnh cầm cố giấy tờ có giá cho Sacombank phát hành... Tổng số tiền gửi dùng để đảm bảo khoản vay 1.800 tỷ đồng của VNCB thời điểm đó là 1.854 tỷ đồng.
Số tiền 1.800 tỷ đồng tiền vay của Sacombank đều được chuyển vào tài khoản của Phạm Công Danh tại Ngân hàng ACB, Chi nhánh Phú Thọ. Sau đó, Phạm Công Danh dùng tiền này tất toán các khoản vay gần 1.650 tỷ đồng cho BIDV. Số tiền còn dư Phạm Công Danh chuyển về tài khoản của mình tại VNCB.
Sau một năm, các công ty trên không thể tất toán nên Sacombank tự động thu nợ gốc 1.800 tỷ đồng và lãi vay 35 tỷ đồng.
Kết luận giám định số 3912/KLGĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước ngày 27/5/2016 khẳng định, việc Sacombank cho 6 công ty trên vay 1.800 tỷ đồng là sai phạm. Cụ thể, Sacombank xem xét quyết định cho vay khi chưa thẩm định nguồn vốn tự có và nguồn trả nợ vay để xác định tính khả thi, hiệu quả phương án vay và khả năng tất toán của khách hàng là chưa đủ điều kiện cho vay theo quy định.
Theo kết luận điều tra của cơ quan công an, Sacombank không thiệt hại trong việc cho vay 1.800 tỷ đồng nhưng VNCB thì bị thiệt hại 1.835 tỷ đồng.
Tại CQĐT, ông Trầm Bê thừa nhận đồng ý cho Phạm Công Danh vay tiền. Tuy nhiên nguyên Chủ tịch Sacombank khẳng đinh phải có tài sản bảo đảm hoặc tiền gửi mới cho vay.
Theo CQĐT, 15 cá nhân tại Sacombank như ông Trầm Bê - Phó Chủ tịch HĐQT, ông Phan Huy Khang - Tổng Giám đốc, Phan Đình Tuệ - thành viên HĐQT... có hành vi sai phạm nghiêm trọng trong việc cho vay. Tuy nhiên, theo Kết luận giám định của Ngân hàng Nhà nước, hành vi này không gây thiệt hại cho Sacombannk nên không thể xử lý hình sự về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.
