Trước đó, ngày 27/11/2017, TT 45/2017/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung TT 01/2016/TT-BGTVT về chương trình an ninh hàng không và kiểm soát chất lượng an ninh hàng không Việt Nam, được Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) ký ban hành. Theo TT 45, từ ngày 15/1/2018, hành khách có quốc tịch Việt Nam từ 14 tuổi trở lên khi làm thủ tục đi máy bay trên các chuyến bay nội địa không được sử dụng các giấy tờ sau: thẻ đảng viên, thẻ nhà báo, giấy phép lái xe môtô, ôtô, thẻ kiểm soát an ninh cảng hàng không, sân bay do Việt Nam cấp, thẻ nhận dạng của các hãng hàng không để thay giấy tờ nhân thân bắt buộc theo quy định.
Để làm thủ tục, hành khách là người mang quốc tịch Việt Nam phải xuất trình một trong các loại giấy tờ sau: hộ chiếu hoặc giấy thông hành, thị thực rời, thẻ thường trú, thẻ tạm trú, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân; giấy chứng minh, chứng nhận của các lực lượng vũ trang; thẻ đại biểu QH; thẻ của Ủy ban An ninh hàng không dân dụng quốc gia. Một loại giấy tờ khác có thể sử dụng là giấy của cơ quan có thẩm quyền chứng nhận hành khách là người vừa chấp hành xong bản án, giấy xác nhận có dán ảnh, đóng dấu giáp lai và chỉ có giá trị trong vòng 30 ngày kể từ ngày xác nhận.
Hành khách mang quốc tịch nước ngoài thì sử dụng các giấy tờ thân nhân sau để làm thủ tục chuyến bay nội địa gồm: hộ chiếu nước ngoài hoặc giấy thông hành, thị thực rời, thẻ thường trú, thẻ tạm trú do Việt Nam cấp. Hành khách nước ngoài cũng không được sử dụng giấy phép lái xe ô tô, mô tô; thẻ kiểm soát an ninh hàng không do Việt Nam cấp; thẻ nhận dạng của các hãng hàng không Việt Nam khi làm thủ tục lên các chuyến bay nội địa. Trong trường hợp hành khách mất hộ chiếu phải có công hàm của cơ quan ngoại giao, lãnh sự của quốc gia hành khách mang quốc tịch hoặc công văn của sở ngoại vụ, cơ quan công an địa phương nơi mất xác nhận nhân thân và việc mất hộ chiếu của hành khách, có dán ảnh, dấu giáp lai. Công hàm, công văn xác nhận có giá trị sử dụng 30 ngày kể từ ngày xác nhận…
Thông tin trên khiến nhiều người “giật mình”, bày tỏ sự không đồng tình. Sau vài tiếng thông tin được phát đi, lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam – đơn vị chủ trì soạn thảo TT 45 sửa đổi, cho biết các loại giấy tờ này vẫn được sử dụng làm giấy tờ tùy thân đi máy bay đối với hành khách trên 14 tuổi. Việc thiếu sót các giấy tờ này trong TT 45 sửa đổi do sai sót trong quá trình soạn thảo TT, lỗi đánh máy, cắt dán thiếu từ TT cũ. Cục đang xin Bộ được đính chính và sẽ có rà soát, kiểm điểm với các cán bộ liên quan.
Phản hồi với báo chí, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cũng cho biết, chủ trương của Bộ là ban hành TT 45 để thay thế TT 01 và không điều chỉnh nhiều nội dung trong TT. Qua kiểm tra, tờ trình ban đầu của Cục Hàng không Việt Nam vẫn giữ nguyên TT 01 và chỉ bỏ nội dung kiểm soát an ninh sân bay ra khỏi danh sách các loại giấy tờ sử dụng làm thủ tục đi máy bay… Thế nhưng, khi soạn thảo phụ lục trình lên đã có sai sót. Các Cục, Vụ của Bộ khi rà soát cũng không phát hiện ra. Vì thế, trong TT 45, thẻ đảng viên, thẻ nhà báo, giấy phép lái xe bị loại ra khỏi danh sách giấy tờ được chấp nhận để làm thủ tục đi các chuyến bay nội địa.
Theo Thứ trưởng Đông cho biết, đây chỉ là sai sót trong quá trình làm văn bản của đơn vị trình ký là Vụ Vận tải và Cục Hàng không Việt Nam, đồng thời Bộ đã giao Cục Hàng không soạn thảo văn bản điều chỉnh lại TT 45 để ban hành kịp thời trước khi TT này có hiệu lực. Về xử lý trách nhiệm, theo Thứ trưởng, lãnh đạo Bộ yêu cầu Cục Hàng không, Vụ Vận tải, Vụ Pháp chế kiểm điểm trách nhiệm trong quá trình soạn thảo và báo cáo Bộ trong thời gian sớm nhất. Ông Đông khẳng định hành khách vẫn có thể sử dụng thẻ đảng viên, thẻ nhà báo, bằng lái xe và một số giấy tờ khác để làm thủ tục lên máy bay.
Cơ quan ban hành văn bản đã kịp thời sửa sai nhưng việc đổ lỗi cho đánh máy, cắt dán văn bản khiến dư luận không đồng tình bởi cho rằng với quy trình xây dựng văn bản hiện nay, trách nhiệm phải thuộc về người đứng đầu đơn vị xây dựng văn bản chứ không thể đổ lỗi cho nhân viên đánh máy. Tuy nhiên, có thông tin cho rằng, việc “hạn chế” một số loại giấy tờ được sử dụng khi đi máy bay không đơn giản là lỗi của khâu đánh máy mà cũng có cơ sở để đưa ra quy định này. Đó là sự thắc mắc về việc tại sao thẻ đảng, thẻ nhà báo lại được sử dụng để làm thủ tục lên máy bay, trong khi thẻ của nhiều ngành nghề khác thì không được. Thiết nghĩ, đã đến lúc cơ quan chức năng cần vào cuộc rà soát, đề ra nguyên tắc về các loại giấy tờ có thể được sử dụng lúc đi máy bay để khi ban hành khiến người dân “tâm phục, khẩu phục”.
