Sử dụng công nghệ để giải quyết các mặt trái của thương mại điện tử
Sáng 5/6, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ 2 thuộc lĩnh vực công thương.
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng tham gia trả lời chất vấn đối với nội dung liên quan đến sử dụng công nghệ để giải quyết các mặt trái của thương mại điện tử và bảo vệ dữ liệu cá nhân khi tham gia thương mại điện tử.
Về vấn đề sử dụng công nghệ để giải quyết các mặt trái của thương mại điện tử, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, thương mại điện tử sinh ra từ công nghệ số mà công nghệ thì luôn sinh ra các vấn đề của công nghệ và cách tốt nhất để giải quyết các vấn đề của công nghệ là dùng công nghệ.
“Chúng ta phải coi công nghệ số như là lực lượng quản lý cơ bản trên không gian mạng”, Bộ trưởng nhấn mạnh và bày tỏ tâm đắc với ý kiến của một đại biểu cho rằng cần dùng công nghệ để quản lý công nghệ.
Giải pháp quản lý không gian mạng được Bộ trưởng nêu ra là thể chế số, công cụ số và con người số, tức là kỹ năng số cho người dân.
“Thương mại điện tử đang phát triển rất nhanh, 20-25%, có khi lên đến 30% mỗi năm nên thể chế số, công cụ số và kỹ năng số đang theo sau, do vậy, cần đẩy nhanh tốc độ, trong đó, phát triển công cụ số có thể làm nhanh nhất. Trên sàn điện tử, có hàng triệu sản phẩm, đi theo đó là hàng triệu quảng cáo, không thể dùng sức người để quản lý được, mà phải dùng công nghệ số”, Bộ trưởng nêu quan điểm.
Vẫn theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, chuyển lên môi trường số có thể tạo ra cơ hội để quản lý toàn diện, có thể giám sát, phát hiện sớm vấn đề, cảnh báo và ngăn chặn các hành vi trái phép, giao dịch bất thường.
Tuy nhiên, cần dùng công nghệ hiện đại. Ví dụ, có thể phát triển phần mềm để phát hiện quảng cáo có dấu hiệu sai sự thật, phát hiện hàng hóa có dấu hiệu là hàng nhái.
Các nền tảng số, các sàn thương mại điện tử có thể xây dựng các thuật toán AI để rà quét và chọn lọc các tài khoản, các nguồn quảng cáo vi phạm pháp luật dựa trên các ảnh chụp vi phạm quảng cáo điển hình do Bộ Thông tin và truyền thông cung cấp.
Khẳng định Việt Nam có thuận lợi là có nhiều doanh nghiệp công nghệ số xuất sắc có thể viết được các phần mềm này, Bộ trưởng cho hay, Bộ Thông tin và Truyền thông có thể cùng với các doanh nghiệp công nghệ số của ngành giúp Bộ Công thương phát triển các công cụ số để quản lý thương mại điện tử.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng đề nghị Quốc hội quan tâm tăng đầu tư cho việc phát triển các công cụ số để quản lý thương mại điện tử nói riêng và quản lý không gian mạng nói chung.
Phải bảo vệ dữ liệu như tài sản quan trọng nhất của cá nhân
Về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân, Bộ trưởng nêu rõ, chúng ta phải bảo vệ dữ liệu cá nhân như là tài sản quan trọng nhất của cá nhân.
“Lộ lọt dữ liệu cá nhân, nhất là các dữ liệu để xác định danh tính như họ tên, địa chỉ, số điện thoại, địa chỉ hộp thư, số nhận dạng cá nhân ID, thông tin thẻ tín dụng… thì một người khác có thể mạo danh chúng ta để hoạt động thay chúng ta, tiêu tiền của chúng ta mà chúng ta không biết. Thương mại điện tử thời gian qua đã phát triển nhanh, dữ liệu cá nhân được thu thập, lưu trữ và xử lý ngày càng nhiều, ngày càng lớn, đi kèm với đó là nguy cơ lộ lọt thông tin dữ liệu cá nhân, ảnh hưởng đến thương mại điện tử và các lĩnh vực khác”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu vấn đề.
Bộ trưởng thông tin, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, theo đó quy định các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân đối với ngành, lĩnh vực quản lý của mình. Chính phủ cũng đã có lộ trình để xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, để bảo vệ dữ liệu cá nhân, cần bảo đảm an toàn cho hệ thống lưu trữ và xử lý dữ liệu cá nhân. Bộ Thông tin và Truyền thông đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 85/2016/NĐ-CP về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ; các sàn thương mại điện tử phải tuân thủ Nghị định này.
Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã rất quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai công tác về đảm bảo an toàn thông tin, trong đó thương mại điện tử được coi là lĩnh vực quan trọng cần tăng cường công tác đảm bảo an toàn thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Khẳng định, để bảo vệ dữ liệu cá nhân, phải bảo vệ người dân, coi là một trong những nội dung quan trọng, Bộ trưởng cho hay, Bộ Thông tin và Truyền thông đã triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ người dân trên không gian mạng nói chung và thương mại điện tử nói riêng.
Bộ đã triển khai hệ sinh thái tín nhiệm mạng, đánh giá xác nhận website đảm bảo an toàn thông tin mạng, thông tin cá nhân và gán nhãn tín nhiệm cho trên 5.000 website chính thống; đồng thời công bố các website lừa đảo.
Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã phát triển thành công và đưa vào sử dụng các công cụ hỗ trợ người dân như kiểm tra xem máy tính, điện thoại di động của mình có bị nhiễm mã độc không; kiểm tra xem thông tin cá nhân có bị lộ lọt hay không; kiểm tra xem một website có phải lừa đảo hay không trên Cổng khonggianmang.vn.
Bên cạnh đó, Bộ cũng đã tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực thông tin và truyền thông và xử lý các doanh nghiệp vi phạm
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng khẳng định sẽ phối hợp với Bộ Công thương trong triển khai các công tác trên trong lĩnh vực thương mại điện tử.
