Phải có quy định để tránh lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2

Phải có quy định để tránh lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2
(PLO) - Hôm qua (17/1), dưới sự chủ trì của Trưởng ban soạn thảo - Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, Ban soạn thảo Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp (LLTP) đã có phiên họp đầu tiên để nghe báo cáo về những định hướng, chính sách lớn sửa đổi Luật LLTP.

Phiếu LLTP số 2 đang bị lạm dụng

Báo cáo với Ban soạn thảo, Giám đốc Trung tâm LLTP quốc gia (Bộ Tư pháp) Hoàng Quốc Hùng cho biết, một trong những bất cập hiện nay của Luật LLTP năm 2009 là quy định về quyền yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 đang bị lạm dụng. Ông Hùng nêu, theo quy định của khoản 1 Điều 21 Hiến pháp năm 2013 thì “mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí 

mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn”. Còn theo quy định của Luật LLTP, nội dung tình trạng án tích tại Phiếu LLTP số 2 thể hiện cả những án tích đã được xoá của người từng bị kết án (trong khi pháp luật hình sự quy định người được xóa án tích coi như chưa từng bị kết án). Do vậy, Phiếu LLTP số 2 chỉ được cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về LLTP của mình.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai quy định này của Luật LLTP đã bị lạm dụng. Từ năm 2012, số lượng cá nhân yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 ngày càng tăng, chủ yếu để phục vụ yêu cầu xin thị thực nhập cảnh hoặc làm một số thủ tục khác tại các cơ quan đại diện của nước ngoài tại Việt Nam. Ở một số địa phương, các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và các doanh nghiệp cũng yêu cầu cá nhân nộp Phiếu LLTP số 2 phục vụ xin giấy phép an ninh hàng không, chứng khoán, việc làm… dẫn đến số lượng hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 ngày càng gia tăng. Đơn cử, tại tỉnh Sóc Trăng, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2016 có đến 60% hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu là Phiếu LLTP số 2. 

Điều này đã ảnh hưởng đến quyền được pháp luật bảo đảm bí mật cá nhân và chính sách nhân đạo của pháp luật hình sự của Nhà nước ta, ảnh hưởng đến việc tái hòa nhập cộng đồng của người bị kết án, đặc biệt là những người đã được xóa án tích, gây khó khăn cho cá nhân khi tham gia các quan hệ pháp lý. Bởi thế, theo ông Hùng, cần thiết phải sửa đổi quy định của Luật LLTP về việc tiếp cận, sử dụng Phiếu LLTP số 2 để giải quyết tình trạng lạm dụng Phiếu LLTP số 2 hiện nay. Dự kiến là quy định Phiếu LLTP số 2 chỉ được cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng, không cấp cho cá nhân. Cá nhân có quyền tiếp cận thông tin về LLTP của mình theo quy định của Luật Tiếp cận thông tin, không được phép sao chép để bảo đảm tránh tình trạng lạm dụng, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp và bí mật đời tư của cá nhân, ảnh hưởng tới ý nghĩa nhân đạo của chế định xóa án tích.

Không được ảnh hưởng đến các luật có liên quan

Nói thêm về Phiếu LLTP số 2, nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phạm Quý Tỵ giải thích, mục tiêu trong Luật năm 2009 là Phiếu LLTP số 2 chỉ cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về LLTP của mình. Tuy nhiên, Luật lại quy định thủ tục yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 nên thành ra “hơi dở dang” và ông đồng tình sửa đổi theo hướng chỉ cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng, cá nhân muốn biết nội dung về LLTP của mình được đến tra cứu, không được sao chép.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, Thiếu tướng Nguyễn Phong Hòa quan niệm phải đánh giá xem Phiếu LLTP số 2 đang bị sử dụng tràn lan như thế nào, từ đó mới đưa ra cách quản lý công đoạn nào là chính để hạn chế tình trạng này. Đồng tình, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính) Trần Xuân Long cũng cho rằng phải đánh giá có đúng Phiếu LLTP số 2 vi phạm bí mật đời tư của cá nhân hay không vì Luật hiện hành đang cho phép công dân được quyền yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2, nhưng dự kiến sửa đổi không còn quyền này nữa liệu có hợp lý không.

Đại diện VKSNDTC thẳng thắn kiến nghị cân nhắc có nên tiếp tục duy trì quy định về Phiếu LLTP số 2. Vị đại diện này cho rằng, một khi đã được xóa án tích thì người đã được xóa án tích phải bình đẳng với người không có án tích, trong khi Phiếu LLTP số 2 thể hiện cả những án tích đã được xóa là ảnh hưởng đến việc tái hòa nhập cộng đồng của họ.

Nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng lại nhận định, đúng là có sự lạm dụng Phiếu LLTP số 2 từ phía các cơ quan, tổ chức. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc thì đề nghị Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật LLTP tới đây phải quy định rõ trường hợp nào cấp, trường hợp nào không cấp Phiếu LLTP số 2.

Kết luận phiên họp, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, trong bối cảnh hiện nay, chỉ đặt vấn đề sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật LLTP vì nếu sửa đổi toàn diện sẽ “đụng chạm” gần 10 luật khác. Về phạm vi sửa đổi, Bộ trưởng yêu cầu căn chỉnh các quy định phù hợp với pháp luật hiện hành, đồng thời cập nhật các quy định được ban hành sau Luật LLTP năm 2009. Nhất trí phải tính toán thêm về Phiếu LLTP số 2, nhưng Bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết phải có quy định về pháp luật nội dung để tránh lạm dụng Phiếu LLTP số 2 với tinh thần không ảnh hưởng đến các luật có liên quan hiện hành.

Đọc thêm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm
(PLVN) - Trong 02 ngày từ 27-28/3/2024, tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, với sự hỗ trợ bởi Chương trình “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” (EU JULE) do Liên minh Châu Âu tài trợ với sự đóng góp tài chính của hai cơ quan thuộc Liên hợp quốc là UNDP và UNICEF, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư pháp đã tổ chức Lớp tập huấn cho cán bộ địa phương về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.