Lý do là trước đó, Tổng thống Pedro Pablo Kuczynski vừa thoát khỏi cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm với những cáo buộc tham nhũng liên quan đến Tập đoàn xây dựng Odebrecht của Brazil.
Nhiều quan chức cấp cao từ chức
Cuộc khủng hoảng chính trị ở Peru vẫn chưa có dấu hiệu lắng dịu khi ngày 27/12/2017 tiếp tục có thêm 2 quan chức cấp cao nộp đơn từ chức, chỉ 3 ngày sau khi Tổng thống nước này Kuczynski ra lệnh ân xá cựu Tổng thống Fujimori.
Trên trang mạng Twitter, Bộ trưởng Văn hóa Peru Salvador del Solar cho biết vừa đệ đơn từ chức lên Tổng thống Kuczynski, đồng thời gửi lời cảm ơn tới nhà lãnh đạo Peru đã cho ông cơ hội được phục vụ đất nước. Trong khi đó, trong đơn xin từ chức, cố vấn Tổng thống Maximo San Roman nói rằng một số đề xuất của ông không được “lưu tâm”.
Như vậy, chỉ trong vòng vài ngày qua đã có 3 quan chức trong nội các của Tổng thống Kuczynski đệ đơn từ chức. Trước đó, ngày 22/12, Bộ trưởng Nội vụ Peru Carlos Basombrio cho biết Tổng thống Kuczynski đã chấp thuận đơn từ chức của ông và đã rời nhiệm sở sau khi Tổng thống Kuczynski bị cáo buộc có liên quan tới vụ bê bối tham nhũng của Tập đoàn xây dựng Brazil Odebrecht, song ông Kuczynski đã bác bỏ hoàn toàn cáo buộc này.
Rối ren chính trường
Việc các quan chức cấp cao trong Chính phủ Peru từ chức diễn ra trong bối cảnh một cuộc khủng hoảng chính trị đang bao trùm quốc gia Nam Mỹ sau khi ngày 24/12 vừa qua, Tổng thống Kuczynski ra quyết định ân xá cho cựu Tổng thống Fujimori vì lý do nhân đạo sau khi kết quả kiểm tra y tế cho thấy ông Fujimori đang mắc bệnh nan y ở giai đoạn cuối với nhiều biến chứng.
Cựu Tổng thống Peru Fujimori, người đang chịu án tù 25 năm với nhiều tội danh, từng 3 lần nộp đơn xin được ân xá vì lý do sức khỏe. Trong một bài đăng trên tài khoản Twitter trước đó, ông Fujimori cho biết bị mắc chứng loạn nhịp tim, khiến ông phải nhập viện nhiều lần mỗi năm. Tuy nhiên theo luật pháp Peru, các tù nhân bị kết tội giết người hay bắt cóc không được tha bổng trừ trường hợp bệnh giai đoạn cuối do đó các yêu cầu này đều bị từ chối.
Ngay sau khi Tổng thống Peru Kuczynski ra sắc lệnh ân xá cho cựu lãnh đạo nước này Fujimori, nhiều nghị sĩ đã lên tiếng phản đối. Quyết định này của Tổng thống Kuczynski cũng làm bùng phát nhiều cuộc biểu tình phản đối của người dân Peru cũng như gây ra những tranh cãi pháp lý và y tế đồng thời khiến chính trường quốc gia Nam Mỹ này trở nên bất ổn. Ngày 25/12, nhiều người dân Peru đã bày tỏ sự thất vọng khi ông Fujimori được ân xá vì lý do nhân đạo, bất chấp việc vị cựu lãnh đạo này đang phải chịu mức phạt tù 25 năm vì nhiều tội danh. Những người biểu tình đã tập trung tại một số trung tâm thương mại lớn để bày tỏ sự phản đối với quyết định ân xá đối với cựu Tổng thống Peru Fujimori của Tổng thống Kuczynski và va chạm với cảnh sát, khiến lực lượng an ninh phải dùng hơi cay để giải tán đám đông. Những người biểu tình cũng đã kêu gọi Tổng thống Kuczynski từ chức. Trong khi đó, những người ủng hộ cựu Tổng thống Fujimori đã tụ tập ăn mừng bên ngoài một bệnh viện ở thủ đô Lima, nơi vị cựu lãnh đạo nước này đang được điều trị sức khỏe.
Nhiều ý kiến cho rằng hành động ân xá cho ông Fujimori là thỏa thuận giữa Tổng thống Kuczynski với một số nhà lập pháp, trong đó có con trai và con gái của ông Fujimori là Keiko Fujimori và Kenji Fujimori - đều là thành viên của đảng Sức mạnh nhân dân (FP) đối lập, nhằm giúp ông Kuczynski vượt qua cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội Peru nhằm luận tội ông với những cáo buộc tham nhũng liên quan đến Tập đoàn xây dựng Odebrecht của Brazil, vốn là tâm điểm cuộc khủng hoảng tại Mỹ Latinh thời gian qua khi thừa nhận hối lộ giới chính trị gia khắp khu vực.
Trong một động thái khác, cựu lãnh đạo Peru Alberto Fujimori, người vừa được Tổng thống nước này Pablo Kuczynski ân xá, đã xin lỗi công khai trước người dân. Đây là động thái nhằm xoa dịu căng thẳng trong những ngày qua tại quốc gia Nam Mỹ này trước quyết định ân xá trên. Trong một đoạn clip đăng tải trên tài khoản Facebook, ông Fujimori đã tỏ ra hối lỗi và nói: “Tôi hiểu rằng những thành tựu trong thời gian lãnh đạo đã được công nhận, nhưng mặt khác tôi cũng đã khiến người dân thất vọng. Với cả trái tim của mình, tôi xin người dân thứ lỗi cho tôi”. Ông Fujimori xuất hiện trong đoạn clip trên khi ông đang được điều trị tại bệnh viện sau khi phải cấp cứu vì bị hạ huyết áp nghiêm trọng.
Và những hoài nghi
Trước đó, ngày 13/12, Tập đoàn Odebrecht khai là đã trả cho ông Kuczynski 5 triệu USD phí tham vấn trong thời gian từ năm 2004 đến năm 2013, khi ông Kuczynski còn là Bộ trưởng Kinh tế và đứng đầu Nội các của Tổng thống Alejandro Toledo. Odebrecht cũng đã gửi đến Quốc hội Peru một báo cáo theo yêu cầu, trong đó liệt kê chi tiết việc tập đoàn này chuyển khoản tiền 800.000 USD đến một công ty của ông Kuczynski và khoảng 4 triệu USD đến một công ty khác do người bạn thân của ông làm quản lý. Tổng thống Kuczynski đã bác bỏ mọi cáo buộc liên quan đến Odebrecht là không thuyết phục.
Trong khi đó, giới quan sát nhận định lệnh ân xá đối với cựu Tổng thống Fujimori sẽ gây bất ổn thêm cho chính trường Peru khi đảng đối lập luôn hoài nghi rằng Tổng thống Kuczynski đã thỏa thuận với các nhà lập pháp để thả ông Fujimori nhằm củng cố vị trí trong chính phủ. Chính phủ Peru liên tục bác bỏ hoài nghi này.
Cựu Tổng thống Fujimori, 79 tuổi, là một nhân vật gây nhiều tranh cãi tại Peru. Mặc dù không được nhiều người dân ủng hộ, song ông Fujimori cũng được xem là người đã giúp chấm dứt cuộc khủng hoảng kinh tế cũng như những cuộc xung đột đẫm máu trong 10 năm tại nhiệm của mình. Ông Fujimori đáng ra phải thi hành án tù đến năm 93 tuổi do trong giai đoạn nắm quyền lãnh đạo Peru từ năm 1990 đến năm 2000, ông này đã ra lệnh cho một biệt đội thực hiện 25 vụ ám sát hồi đầu những năm 1990 nhằm trấn áp phong trào đối lập “Con đường sáng”. Ngoài ra, cựu lãnh đạo Peru cũng bị buộc tội tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Năm 2007, ông Fujimori bị kết án 6 năm tù vì hối lộ và lạm dụng quyền lực. Năm 2009, ông lĩnh án 25 năm tù vì tội tham nhũng và vi phạm nhân quyền, bị giam tại một nhà tù ở ngoại ô thủ đô Lima.
Việc hàng loạt quan chức cấp cao trong Chính phủ Peru từ chức chỉ 3 ngày sau khi Tổng thống Kuczynski ra lệnh ân xá cho cựu Tổng thống Fujimori khiến chính trường quốc gia Nam Mỹ này càng trở nên rối ren.
